imm:V2 Ontwerp Vaccinatie-Immunisatie

1 Inleiding

1.1 Algemeen

Dit functioneel ontwerp beschrijft het verzamelen van Vaccinatiegegevens door een persoon. Tevens beschrijft dit functioneel ontwerp hoe deze Vaccinatiegegevens ingezien kunnen worden door middel van een PGO. Daarnaast betreft deze inleiding een specifieke aanvulling op de overkoepelende inleiding van het functioneel ontwerp voor MedMij.

Het functioneel ontwerp beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document usecases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners/zorgaanbieders, publieke gezondheidsorganisaties of patiënten/burgers. Daarvoor worden de eisen aangegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een usecase inhoudt. Per usecase zijn de nadere details beschreven. Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de Nictiz-webpagina voor informatiestandaarden. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het functioneel ontwerp buiten de definitietoelichting wordt verwezen naar het begrippenoverzicht op de Nictiz-website.

Voor uitwisseling van Vaccinatiegegevens worden in de huidige versie/scope in de basis de volgende zibs uit publicatie 2020 gebruikt:

• Patiënt
• Vaccinatie

De functionele specificaties van deze zibs en aanvullende informatie-elementen worden toegelicht in de Informatieparagraaf 2.2.4.2. en zijn beschreven in ART-DECOR.

De technische (FHIR-)representatie van deze informatiestandaard is te vinden op het technisch ontwerp.

1.2 Doelgroep

De doelgroep voor deze pagina wijkt niet af van de algemene doelgroep van het functioneel ontwerp voor MedMij.

1.3 Kaders en uitgangspunten

1.3.1 Richtlijn

Dit functioneel ontwerp is opgesteld conform specificaties genoemd in de algemene inleiding van het functioneel ontwerp voor MedMij.

Voor de MedMij gegevensdienst Vaccinaties is de Weergaverichtlijn Verzamelen vaccinaties ontwikkeld, met als doel de PGO-gebruikers een patiëntvriendelijke weergave te bieden van hun vaccinatiegegevens in de PGO.
Daarnaast is er een voorlopige richtlijn Deduplicatie opgesteld. Het doel van deze richtlijn is PGO-leveranciers richting te geven in de wijze waarop zij PGO-gebruikers kunnen attenderen op mogelijk dubbel getoonde vaccinaties.

Een extra toelichting op de gebruikte informatiemodellering: deze usecase is gericht op de scope vaccinaties als onderdeel zijnde van het bredere concept immunisatie geënt op de informatiestandaard Vaccinatie-Immunisatie. Roadmap en versionering van deze usecase zal een relatie hebben en houden met deze informatiestandaard.

1.3.2 Reikwijdte Informatiestandaard

De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor alle gegevensuitwisselingen binnen één of meerdere zorgprocessen.

1.3.2.1 Geografische reikwijdte

Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van het functioneel ontwerp voor MedMij.

1.3.3 Infrastructuur

Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van het functioneel ontwerp voor MedMij.

1.4 Kwalificatie

Op deze informatiestandaard is een Nictiz-kwalificatie van toepassing. Kwalificatie vindt plaats per systeemrol.

Kwalificatiescripts zijn te vinden via de landingspagina van Vaccinatie-Immunisatie.

2 Usecase(s)

Een usecase is een specifieke beschrijving van een praktijksituatie in de zorg waarbij voor een concrete situatie het uitwisselen van informatie wordt beschreven aan de hand van actoren (mensen, systemen) en transacties (welke informatie wordt wanneer uitgewisseld). Een usecase is een verbijzondering van een specifiek onderdeel van het zorgproces. Een informatiestandaard kan bestaan uit één of meerdere usecases. Iedere usecase koppelt met een scenario in ART-DECOR. Wanneer verschillende usecases gebruik maken van hetzelfde scenario kan een andere indeling gewenst zijn, bijvoorbeeld op basis van proces. In dit functioneel ontwerp wordt elke usecase geanalyseerd en uitgewerkt.

2.1 Algemeen

In dit functioneel ontwerp wordt een usecase voor het raadplegen van vaccinaties beschreven. Mochten er in de toekomst andere usecases worden gespecificeerd, dan zullen deze hieronder worden getoond.

2.2 Usecase: Raadplegen Vaccinaties door persoon

2.2.1 Doel en relevantie

Het doel van deze MedMij usecase is het voor personen mogelijk maken om regie op hun eigen gezondheid te nemen door inzicht te krijgen in de geregistreerde vaccinaties die over henzelf gaan. Deze vaccinatiegegevens hebben informatieve waarde voor de burger die deze inziet in een PGO. Er kunnen geen rechten aan worden ontleend.

Deze usecase sluit aan op de functie ‘Verzamelen’ van gezondheidsgegevens van het MedMij Afsprakenstelsel.

2.2.1.1 Patient journey - Roos Dalstra

Het verhaal van de 'patient journey' van Roos Dalstra vindt u hier.

Hieronder een voor Roos relevante situatie waarbij het raadplegen van vaccinaties een rol speelt.

Doordat Roos het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) toestemming heeft gegeven om haar gegevens te delen kan informatie worden uitgewisseld. Als er bijvoorbeeld recent een Covid-19 vaccinatie is toegediend bij haar, dan ziet Roos dit in haar persoonlijke gezondheidsomgeving terug.

Maar ook oudere opgeslagen informatie uit andere bronnen waar zij toestemming aan heeft gegeven kan Roos raadplegen en opslaan in de PGO, zoals bijvoorbeeld haar hepatitis A vaccinaties voor vakanties naar Turkije of een Tetanusvaccinatie die een paar jaar geleden in het ziekenhuis is gezet na een val op straat.

Zij heeft zo zicht op vaccinaties die zij heeft gekregen op verschillende plekken en momenten in haar leven.

2.2.2 Proces en Context (pre- en postproces)

Het stuk van het proces waar het in deze usecase om gaat is:

• Het systeem van een (zorg)aanbieder (XIS) stelt vaccinaties van een persoon beschikbaar aan het systeem van een persoon (PGO).

2.2.2.1 Preproces

De persoon heeft toestemming gegeven voor het elektronisch uitwisselen van de vaccinaties tussen het betreffende XIS en de eigen PGO.

De persoon wil vaccinaties inzien en de (zorg)aanbieder stelt deze ook beschikbaar.

Een persoon kan steeds zelf het initiatief nemen om de vaccinaties op te halen en op te slaan, maar het is ook mogelijk dat de PGO geconfigureerd is om dit 'automatisch' te doen. Dit maakt voor de scope van deze usecase beschrijving geen verschil.

2.2.2.2 Proces

• Het systeem van de persoon (PGO) raadpleegt de beschikbare Vaccinaties.
• Het systeem van de zorgaanbieder/aanbieder (XIS) stelt de Vaccinaties beschikbaar voor de persoon.
• De persoon gebruikt de PGO om zijn Vaccinaties in te zien.

2.2.2.3 Postproces

De persoon kan zijn vaccinaties inzien via de PGO.

2.2.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram

Deze usecase onderscheidt twee bedrijfsrollen, namelijk de Persoon en de (Zorg)Aanbieder zoals te zien in onderstaande tabel.

Bedrijfsrol	Activiteit
Persoon	Raadplegen vaccinaties
(Zorg)Aanbieder	Beschikbaarstellen vaccinaties

Bedrijfsrollen Vaccinaties

Onderstaande afbeelding toont de verschillende activiteiten uit de procesbeschrijving die door de bedrijfsrollen worden uitgevoerd.

Activiteitendiagram Raadplegen Vaccinaties

2.2.4 Informatieoverdracht

Zowel de persoon als de (zorg)aanbieder maken ieder gebruik van een informatiesysteem:

• PGO (persoon)
• XIS ((zorg)aanbieder)

2.2.4.1 Systemen & Systeemrollen

Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. Hier gaat het om de vaccinaties van (zorg)aanbieder naar de persoon.

Systeem	Naam systeemrol	Systeemrolcode	Omschrijving
PGO	VaccinatiesRaadplegend	MM-2.0.0-VAR-FHIR	Raadplegen Vaccinaties bij (zorg)aanbieder
XIS	VaccinatiesBeschikbaarstellend	MM-2.0.0-VAB-FHIR	Beschikbaarstellen Vaccinaties aan de persoon

Zie ook onderstaande afbeelding.

Componenten diagram van systemen en systeemrollen

2.2.4.2 Informatie-elementen

De informatie-elementen die van toepassing zijn, worden hier kort toegelicht en zijn verder gedefinieerd in ART-DECOR.

#	Onderdeel	Bouwsteen	Usecasespecifieke aanpassing	Toelichting
1	Patiënt	Zib Patient v3.2(2020NL)	Geen
2	Vaccinatie	Zib Vaccinatie v4.0(2020NL)	Toevoegen Identificatienummer	Nummer dat de instantiatie van de vaccinatie wereldwijd uniek identificeert.
			Verwijzing naar FarmaceutischProduct in MP9 3.0.0-beta.3	In de doorontwikkeling van de zib Vaccinatie (prepublicatie 2022-1) is een verwijzing naar de zib FarmaceutischProduct opgenomen, met daarin onder andere ProductCode. FarmaceutischProduct wordt toegepast in de informatiestandaard Medicatieproces (MP9 3.0.0-beta.3), bijvoorbeeld bij MedicatieToediening. Om hier in de toekomst zoveel mogelijk mee uit te lijnen, volgt de informatiestandaard Vaccinatie-Immunisatie deze modellering. De kardinaliteit van ProductCode is in deze usecase 1..*, omdat voor iedere vaccinatie minimaal één ProductCode aanwezig dient te zijn.
			Toevoegen SNOMED CT-code aan ProductCode in zib Farmaceutisch Product v2.1.2(2020NL)	Conform de wijziging op zib FarmaceutischProduct.
			Toevoegen Contactgegevens en Adresgegevens aan Locatie	Volgens de zib kan alleen een Zorgaanbieder gemodelleerd worden in Locatie, maar in het geval van bijvoorbeeld groepsvaccinaties kan het zijn dat er op een externe locatie wordt gevaccineerd.
			Toevoegen Zorgaanbieder aan Toediener	Volgens de zib kan alleen een Zorgverlener worden gemodelleerd. In het geval van bijvoorbeeld groepsvaccinaties zijn deze gegevens niet altijd beschikbaar. Daarom is Zorgaanbieder als aparte bouwsteen opgenomen.
			Toevoegen VaccinatieAanleiding	Waarde die aangeeft wat de status is van een vaccintoediening op moment van vaccinatieregistratie.
			Toevoegen AnatomischeLocatie	In lijn met de doorontwikkeling van de zib Vaccinatie. Zie prepublicatie 2022-1: Zib Vaccinatie v5.0(2022NL)
			Toevoegen StatusToediening	Waarde die de aanleiding weergeeft waarom een vaccinatie wordt gegeven.
			Toevoegen VaccinatieIndicatie	Waarde die de persoonsspecifieke reden beschrijft waarom de vaccinatie bij deze patiënt wordt toegediend.

In het technisch ontwerp wordt beschreven hoe de informatie-elementen in FHIR kunnen worden gebruikt.

2.2.4.3 Raadplegen Vaccinaties

Er zijn géén specifieke filtermogelijkheden (queryparameters) gedefinieerd voor het raadplegen van Vaccinaties. Bij het raadplegen van Vaccinaties wordt om alle gegevens behorende bij de persoon gevraagd.

2.2.4.4 Beschikbaarstellen Vaccinaties

Dit betreft de inhoud van de transactie opleveren van Vaccinaties. Uitgangspunt voor de transactie zijn de concepten en kardinaliteiten van de zibs Vaccinatie en de bijbehorende Patiënt. Met de buiten de zibs gemodelleerde datavelden StatusToediening en VaccinatieIndicatie.

Informatie-elementen in de usecase staan hieronder. Deze informatie is ook in een nieuw tabblad te openen. Bij het beschikbaarstellen van deze usecase worden alle beschikbare gegevens behorende bij de burger die relevant geacht worden beschikbaargesteld.

2.2.5 Transacties & Transactiegroepen

Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze usecase.

Transactiegroep	Transactie	Systeemrolcode	Systeem	Bedrijfsrol	Technisch
Vaccinaties (PULL)	Raadplegen Vaccinaties	MM-2.0.0-VAR-FHIR	PGO	Persoon	Vaccinaties in FHIR
	Beschikbaarstellen Vaccinaties	MM-2.0.0-VAB-FHIR	XIS	Zorgaanbieder/aanbieder

2.2.6 Usecase diagram

Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.

Usecase diagram inzien Vaccinaties

3 Aanvullende informatie

3.1 Eisen en wensen

Voor de MedMij gegevensdienst Vaccinaties is de Weergaverichtlijn Verzamelen vaccinaties ontwikkeld, met als doel de PGO-gebruikers een patiëntvriendelijke weergave te bieden van hun vaccinatiegegevens in de PGO.
Daarnaast is een richtlijn Deduplicatie in ontwikkeling. Het doel van deze richtlijn is PGO-leveranciers richting te geven in de wijze waarop zij PGO-gebruikers kunnen attenderen op mogelijk dubbel getoonde vaccinaties.

3.2 Verantwoordelijkheid voor informatie

Het MedMij Afsprakenstelsel ondersteunt op het moment enkel uitwisseling tussen zorggebruikers en zorgaanbieders wanneer de zorggebruiker met de betreffende zorgaanbieder een behandelrelatie in de zin van de WGBO heeft (gehad). Er zijn echter ook relevante gezondheidsgegevens over de zorggebruiker beschikbaar in andere domeinen. Een voorbeeld hiervan is het publieke gezondheidsdomein (Wet publieke gezondheid), waar onder meer informatie bekend is over welke vaccinaties zijn gegeven in het kader van het rijksvaccinatieprogramma en Covid-19. Ook bij de uitvoering van de Wet langdurige zorg zijn er relevante gegevens bekend bij bijvoorbeeld het CIZ en bij zorgkantoren.

MedMij heeft een addendum in het Afsprakenstelsel opgenomen wat het mogelijk om ook deze gezondheidsgegevens te kunnen uitwisselen met het persoonsdomein door Aanbieders zonder behandelrelatie te ondersteunen en beschrijft de wijzigingen in verantwoordelijkheden en implementatie die een DVA moet doorvoeren. Een aanbieder zonder behandelrelatie mag enkel op het MedMij-netwerk diensten aanbieden na uitdrukkelijke toestemming van stichting MedMij.

3.3 Afschermen van gegevens

Er zijn geen afspraken over het afschermen van gegevens.

3.4 Infrastructuur

Er zijn geen afspraken over een specifieke infrastructuur waarop de informatie wordt uitgewisseld.

4 Referenties

Auteur(s)	Titel	Versie	Datum	Bron	Organisatie
-	-	-	-	-	-

5 Release notes

In onderstaande tabel staan de wijzigingen voor deze informatiestandaard.

Versie	BITS-ticket	Omschrijving
2.0.1	VI-72	Issuebox toegevoegd met uitleg over aparte read op de Organization resource
2.0.0-beta.2	MM-5361	Een foutieve FHIRPath-expressie in TestsScripts is gecorrigeerd. De functionaliteit blijft gelijk.
2.0.0-beta.2	VI-68	In het Immunization voorbeeld met id 1293ac86-6a9e-11ec-0000-020000000000 is de value in address.line ingevuld met de waarde “Sporthal de Prikkers”
	VI-67	De kardinaliteit van .performer in het profiel imm-Vaccination-event is aangepast naar 0..1.
	VI-65	Verwijzingen naar 'Weergaverichtlijn Verzamelen vaccinaties” en “Richtlijn Deduplicatie bij MedMij gegevensdienst Vaccinatie” toegevoegd in Functioneel Ontwerp.
2.0.0-beta.1	VI-35	Scenarionaam aangepast van 'Zorgaanbieder of RIVM stelt immunisatiegegevens beschikbaar aan patiënt' naar 'Zorgaanbieder of RIVM stelt vaccinatiegegevens beschikbaar aan persoon'
	VI-46	In ART-DECOR: tekstuele wijziging in het veld Operationalisatie bij element Vaccinatie.FarmaceutischProduct.ProductCode. Dit is ook doorgevoerd in het FHIR-profielen imm-Vaccination-event en imm-PharmaceuticalProduct.
	VI-51	Tekstuele duiding toegevoegd op het FO dat de usecase ‘Raadplegen Vaccinaties door persoon’ aansluit op de functie ‘Verzamelen’ van het MedMij Afsprakenstelsel.
	VI-52	Doelbeschrijving is expliciet gemaakt conform MedMij FO.
	VI-53	Aanpassingen in functionele test- en kwalificatiematerialen, omdat een aantal onderdelen geen meerwaarde voor de testdoelen hadden of niet voldeden aan de specs van de informatiestandaard.
	VI-55	Er zijn FHIR-voorbeelden toegevoegd aan het FHIR-package van Vaccinatie-Immunisatie.
	VI-56	Voor Vaccinatie-Immunisatie 2.0.0-beta.1 is FHIR-kwalificatiemateriaal gepubliceerd.
	VI-57	Voor Vaccinatie-Immunisatie 2.0.0-beta.1 is FHIR-testmateriaal gepubliceerd.
	VI-59	In het FHIR-profiel imm-PharmaceuticalProduct is de mapping naar zib-concept “Omschrijving” uit de zib FarmaceutischProduct toegevoegd.
	VI-60	Het iFrame op het functioneel ontwerp is vervangen door de 2.0.0-beta.1 versie.
	VI-63	Het technisch ontwerp bevat expliciet duiding over de mogelijkheid op contained gebruik van Location. In kwalificatie worden nu situaties met en zonder contained Location getest.
2.0.0-alpha.3	VI-45	Op de FHIR IG van Vaccinatie-Immunisatie waren enkele tekst- en stijlfouten te vinden, evenals enkele foute verwijzingen, deze zijn hersteld dan wel aangepast.
	VI-42	Foutieve modellering van Toediener.Zorgverlener.Zorgaanbieder hersteld in dataset Vaccinatie-Immunisatie. Deze verwijst nu naar Toediener.Zorgaanbieder.
	VI-41	De waardelijsten “VaccinatieAanleidingWaardenlijst”, “VaccinatieIndicatieWaardenlijst” en “ZiekteWaartegenGevaccineerdWordtWaardenlijst” bevatten onterecht “waardenlijst” in plaats van “waardelijst”, dit is hersteld.
	VI-40	Aanpassing van omschrijving data-element “Toediener” in dataset Vaccinatie-Immunsatie zodat deze weer is uitgelijnd met de zib Vaccinatie.
	VI-39	Conformiteit voor elementen Toediener en Locatie.Adresgegevens gewijzigd van Mandatory naar Required in transactiedataset “Zorgaanbieder of RIVM stelt immunisatiegegevens beschikbaar”, omdat niet duidelijk was waarom de conformiteit Mandatory eerder was toegekend en dit niet nodig is.
	VI-38	Omschrijving van concept ‘Locatie’ toegevoegd in dataset Vaccinatie-Immunisatie, omdat deze ontbrak.
	VI-34	Herstel van gebroken link die verwijst naar de algemene inleiding van het FO van MedMij in het FO van Vaccinatie-Immunisatie.
	VI-31	Nederlandse vertaling toegevoegd in dataset voor concepten uit de waardelijst gekoppeld aan element StatusToediening, omdat deze eerder ontbraken.
	VI-28	BSN’s aangepast in test- en kwalificatiemateriaal omdat de BSN’s die eerder gebruikt werden niet van officiële fBSN-testpatiënten waren.
	VI-27	Toelichting over keuze XIS-Server toegevoegd aan test- en kwalificatiemateriaal Vaccinatie-Immunisatie.
	VI-26	OID voor identificatienummer Vaccinatie in kwalificatie- en testmateriaal aangepast en toelichting “door systeem gegenereerd identificatienummer” toegevoegd.
	VI-25	De usecase “Raadplegen Vaccinaties door persoon” uit versie 1 van Vaccinatie-Immunisatie bleek niet toereikend voor het uitwisselen stellen van vaccinaties zonder productcode uit de G-standaard. Om dit wel mogelijk te maken, en in het speciaal uitwisselen van vaccinaties gecodeerd met SNOMED, zijn er diverse wijzigingen doorgevoerd: Waar mogelijk volgen van informatiestandaard MedicatieProces 9 3.0.0-beta.3 voor concept FarmaceutischProduct Toevoegen SNOMED als mogelijke ProductCode’s binnen het concept FarmaceutischProduct Waardelijstkoppelingen van concept ProductCode zijn gewijzigd van required naar extensible Aanpassen kardinaliteit ProductCode binnen FarmaceutischProduct van 1..1M naar 1..*R zodat naast een primaire code voor het vaccin ook alternatieve codes kunnen worden uitgewisseld Er zijn usecasespecifieke FHIR-profielen gemaakt voor FarmaceutischProduct en Vaccinatie omdat deze niet-compatibele wijzigingen bevatten ten opzichte van de corresponderende zibs Functioneel ontwerp en FHIR IG, voorbeelden, test- en kwalificatiemateriaal zijn conform voorgaande aanpassingen bijgewerkt.
	VI-24	Tekst verwijderd op landingspagina informatiestandaard Vaccinatie-Immunisatie over “historische vaccinaties”.
	VI-23	Tekst verwijderd op landingspagina informatiestandaard Vaccinatie-Immunisatie met betrekking tot “door anderen vastgelegde vaccinaties”.

6 Ondersteuning

Voor vragen en wijzigingsverzoeken met betrekking tot de informatie op deze pagina kan een ticket worden aangemaakt in Servicedesk Portaal.