Lab:FO DRAFT metlab2labels: verschil tussen versies

Uit informatiestandaarden
Ga naar: navigatie, zoeken
(→‎Proces Lab2zorg)
(→‎Usecase Zorgverlener raadpleegt laboratoriumresultaten, beschikbaar gesteld door het laboratorium of de aanvrager)
Regel 181: Regel 181:
  
 
==='''Usecase''' Zorgverlener raadpleegt laboratoriumresultaten, beschikbaar gesteld door het laboratorium of de aanvrager===
 
==='''Usecase''' Zorgverlener raadpleegt laboratoriumresultaten, beschikbaar gesteld door het laboratorium of de aanvrager===
 +
NB: Deze usecase richt zich op..
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
 
<div style=></div>
 
<div style=></div>
 
<div class="mw-collapsible-content">
 
<div class="mw-collapsible-content">
 +
====Doel & relevantie====
 +
Zorgverleners hebben, om een volledig beeld van hun patiënt te hebben, de laatste laboratoriumresultaten van de patiënt nodig. Een zorgverlener kan deze op ieder moment raadplegen.
 +
Redenen voor raadplegen zijn: 
 +
* Bij de apotheek voor verstrekking van specifieke medicatie (medicatiebewaking),
 +
* Voordat de voorschrijver een recept voorschrijft controleert hij/zij of er recente relevante laboratoriumresultaten zijn (medicatiebewaking),
 +
* Wanneer een zorgverlener voor het zorgproces behoefte heeft aan recente laboratoriumresultaten,
 +
* Wanneer een zorgverlener een melding krijgt dat er een laboratoriumresultaat voor hem/haar beschikbaar is gesteld.
 +
 +
Het raadplegen van medische gegevens wordt bij voorkeur gedaan bij de bron van de informatie. In het geval van laboratoriumresultaten; het laboratorium. Op het moment van schrijven is het voor een groot deel van de laboratoria in Nederland nog niet mogelijk laboratoriumresultaten beschikbaar te stellen voor raadplegen. Daarom wordt in dit functioneel ontwerp ook het scenario uitgewerkt dat de aanvrager van het laboratoriumonderzoek de resultaten beschikbaar stelt voor overige zorgverleners. Deze use case is onderdeel van patient journey 2 uit de [https://nictiz.nl/publicaties/richtlijn-uitwisseling-laboratoriumgegevens Richtlijn Uitwisseling laboratoriumgegevens] (pagina 17) en bevat de berichten 4 en 5 (pag 25-26). Het doel is om laboratoriumresultaten beschikbaar te stellen voor alle zorgverleners die deze nodig hebben voor de behandeling van de patiënt.
 +
 +
====Proces & context (pre- en postproces)====
 +
=====''Preproces''=====
 +
 +
 +
=====''Proces''=====
 +
 +
 +
=====''Postproces''=====
 +
 +
====Bedrijfsrollen & UML activity diagram====
 +
 +
{| class="wikitable" "cellpadding="10" width="100%"
 +
! style="text-align:left;"|Bedrijfsrol (actor)
 +
! style="text-align:left;"|Beschrijving bedrijfsrol
 +
|-
 +
| style="background-color: white;"| -
 +
| style="background-color: white;"| -
 +
|-
 +
| style="background-color: white;"| -
 +
| style="background-color: white;"| -
 +
|-
 +
| style="background-color: white;"| -
 +
| style="background-color: white;"| -
 +
|}
 +
 +
====Informatieoverdracht====
 +
=====''Systemen & Systeemrollen''=====
 +
Zowel de zorgverlener en laboratoriumspecialist maken ieder gebruik van een informatiesysteem, respectievelijk XIS en LIS. Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. In ART-DECOR worden de systeemrollen als Actor beschreven.
 +
 +
Het LIS vervult in deze use case de volgende systeemrollen:
 +
*Laboratoriumresultaat- LabResultaatBeschikbaarstellend Systeem [LAB-LRB]
 +
 +
Het XIS kan in deze use case twee systeemrollen vervullen:
 +
*Laboratoriumresultaat- LabResultaatBeschikbaarstellend Systeem [LAB-LRB]
 +
*Laboratoriumresultaat- LabResultaatRaadplegend Systeem [LAB-LRR]
 +
 +
[[Image: Figuur_SysteemrollenRaadplegen2021.png ‎|Component Diagram Systeemrollen Raadplegen Laboratoriumresultaten]]
 +
 +
 +
====Transacties & Transactiegroepen====
 +
Onderstaande afbeelding toont de samenhang tussen de bedrijfsrollen, bedrijfsactiviteiten, systeemrollen en transacties en transactiegroep die onderdeel uitmaken van het raadplegen van laboratoriumresultaten.
 +
 +
[[Image: FO Lab2Zorg Raadplegen Transacties.png|900px]]
 +
 +
 +
====''Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen''====
 +
In de bovenstaande afbeelding is zichtbaar dat sommige bedrijfsactiviteiten een bepaalde transactie tot gevolg hebben. Deze transactie wordt uitgevoerd door een systeemrol en maakt onderdeel uit van een transactiegroep.
 +
 +
De onderstaande tabel maakt het mogelijk direct de gewenste scenario’s, transactiegroepen en/of transacties te raadplegen in ART-DECOR of ander document.
 +
 +
{| class="wikitable" "cellpadding="10"
 +
! style="text-align:left;"| '''Scenario's'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Transactiegroep'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Transacties'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Systeemrol(len)'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Systemen'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Bedrijfsrollen'''
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;" rowspan="2"|Lab2zorg
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;" rowspan="2"|Raadplegen/Beschikbaarstellen laboratoriumresultaten (PULL)
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[https://decor.nictiz.nl/pub/labuitwisseling/lu-html-20220825T182510/sc-2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.25.3.4-2022-03-03T000000.html#_2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.25.4.29_20220303000000 Raadplegen laboratoriumresultaten]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-LRR]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|XIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Zorgverlener raadplegend
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[https://decor.nictiz.nl/pub/labuitwisseling/lu-html-20220825T182510/sc-2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.25.3.4-2022-03-03T000000.html#_2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.25.4.29_20220303000000 Beschikbaar stellen laboratoriumresultaten]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-LRB]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS of XIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Laboratoriumspecialist of Zorgverlener beschikbaarstellend
 +
|}
 +
 
==='''Usecase''' Aanvrager stuurt laboratoriumresultaten door naar zorgverlener===
 
==='''Usecase''' Aanvrager stuurt laboratoriumresultaten door naar zorgverlener===
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >

Versie van 18 apr 2025 om 12:17



Inhoud

 [verbergen] 

1 Inleiding

Laboratoriumonderzoek is essentieel in het zorgproces. Het wordt uitgevoerd voor verschillende doeleinden in het zorgproces, zoals bijvoorbeeld het vaststellen van ziekten en het bepalen van de juiste medicatie(dosering). Om de laboratoriumresultaten snel en veilig bij de zorgverlener en/of patiënt te krijgen en te kunnen hergebruiken, moeten zorgverleners, laboratoria en onderzoekers eenduidig én op dezelfde wijze laboratoriumgegevens registeren en uitwisselen.

1.1 Algemeen

Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp voor de informatiestandaard Uitwisseling Laboratoriumgegevens. In dit proces maken verschillende bedrijfsrollen gebruik van informatiesystemen voor het ontvangen of versturen van laboratoriumgegevens. Zo ontvangt bijvoorbeeld een zorgverlener met de bedrijfsrol ‘Huisarts’ in zijn Huisartseninformatiesysteem (HIS) de laboratoriumgegevens vanuit het laboratoriuminformatiesysteem (LIS). De beschreven processen en uitwisseling van laboratoriumgegevens zijn gebaseerd op de vier domeinen uit de Richtlijn Uitwisseling laboratoriumgegevens, zoals beschreven in hoofdstuk 1.3.1.

Het proces voor het uitwisselen van de laboratoriumgegevens is in onderstaande afbeelding gevisualiseerd.


Figuur: Uitwisseling Labgegevens Proces

Figuur: Proces Uitwisseling Laboratoriumgegevens


De informatiestandaard Labuitwisseling maakt het mogelijk dat:

  • Zorgverleners direct elektronisch de laboratoriumresultaten van hun patiënt kunnen inzien, delen en hergebruiken (Lab2Zorg);
  • Patiënten hun eigen laboratoriumresultaten kunnen inzien en delen (Lab2Patiënt).
  • Laboratoria onderling opdrachten en laboratoriumresultaten kunnen uitwisselen (Lab2Lab);
  • Onderzoeksinstituten (zoals het RIVM) direct laboratoriumgegevens kunnen ontvangen van laboratoria (Lab2Publichealth);

Het functioneel ontwerp beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten. Daarvoor worden de eisen gegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 Usecases wordt per zorgproces binnen labuitwisseling verder ingegaan op wat een use case inhoudt en zijn de nadere details beschreven.

Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de Nictiz webpagina voor informatiestandaarden. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het functioneel ontwerp wordt verwezen naar het begrippenoverzicht op de Nictiz website.

1.2 Doelgroep

De doelgroepen van dit functionele ontwerp zijn:

  • Productmanagers, architecten, ontwerpers en testers van:
    • XIS-leveranciers;
    • Koepelorganisaties;
    • Laboratoria;
    • Zorgorganisaties;
    • Nictiz;
  • Vertegenwoordigers van zorgverleners.

1.3 Kaders & uitgangspunten

1.3.1 Richtlijn & proces

De Richtlijn Uitwisseling laboratoriumgegevens beschrijft vier laboratoriumdomeinen en daar bijhorende informatie-uitwisseling. De richtlijn is opgesteld door de betrokken koepels en stelt welke berichten- en gegevensset nodig zijn voor (automatische) elektronische uitwisseling van laboratoriumgegevens tussen verschillende partijen in de zorgsector BRON.

De patientjourneys uit de richtlijn worden in deze informatiestandaard gebruikt ter ondersteuning van de verschillende processen en als usecases beschreven. In dit functioneel ontwerp worden de domeinen aangeduid als processen. De processen en de usecases worden in hoofdstuk 2 beschreven.

1.3.2 Reikwijdte Informatiestandaard

De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor alle uitwisselingen van Laboratoriumgegevens. Met uitzondering van laboratoriumgegevens als onderdeel van een groter dossier.

1.4 Kwalificatie

Op basis van dit FO en de daarbij behorende dataset wordt een kwalificatiescript opgesteld. Het opstellen van kwalificatiescripts valt buiten de scope van dit FO. Voor meer informatie zie de websitepagina over Nictiz kwalificaties.

2 Usecases

Een usecase is een specifieke beschrijving van een praktijksituatie in de zorg waarbij voor een concrete situatie het uitwisselen van informatie wordt beschreven. Dit gebeurd aan de hand van:

  • actoren: mensen en systemen
  • transacties: welke informatie wordt wanneer uitgewisseld

Een usecase is een verbijzondering van een specifiek onderdeel van het zorgproces.

Een informatiestandaard kan bestaan uit één of meerdere usecases. Iedere usecase koppelt met een scenario in ART-DECOR. Wanneer verschillende usecases gebruik maken van hetzelfde scenario kan een andere indeling gewenst zijn, bijvoorbeeld op basis van proces. In dit FO wordt elke usecase geanalyseerd en uitgewerkt.

2.1 Algemeen

De informatiestandaard Uitwisseling Laboratoriumgegevens heeft overeenkomend met de richtlijn Uitwisseling Laboratoriumgegevens de usecases in vier processen (in de Richtlijn domeinen genoemd) verdeeld, namelijk:

  • Lab2zorg;
  • Lab2patient;
  • Lab2lab;
  • Lab2publichealth;

Per proces worden usecases besproken die aansluiten op dat specifieke proces.

2.2 Proces Lab2zorg

Lab2zorg kent op dit moment 3 usecases:

  1. Zorgverlener vraagt laboratoriumonderzoek aan en ontvangt het resultaat van het laboratorium. (Uitwerking van het aanvraagbericht is nog in ontwikkeling, voor de uitwerking van het resultaat zie hier).
  2. Zorgverlener raadpleegt laboratoriumresultaten, beschikbaar gesteld door het laboratorium of de aanvrager (voor uitwerking zie hier).
  3. Aanvrager stuurt laboratoriumresultaten door naar zorgverlener (voor uitwerking zie hier).

2.2.1 Usecase Zorgverlener vraagt laboratoriumonderzoek aan en ontvangt het resultaat van het laboratorium in zijn/haar XIS

NB: Deze usecase richt zich op dit moment alléén op het ontwerp ten behoeve van het resultaatbericht. Het aanvraagbericht is nog in de verkenningsfase en dus nog niet ontwikkeld.

Uitvouwen
Overgenomen van "https://informatiestandaarden.nictiz.nl/index.php?title=Lab:FO_DRAFT_metlab2labels&oldid=255288"