hwg:V2.1.0Ontwerp Huisartswaarneming

< Terug naar Landingspagina Huisartswaarneming

1 Inleiding

1.1 Algemeen

Het functioneel ontwerp beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten voor de informatiestandaard Huisartswaarneming (HWG). Daarvoor worden de eisen gegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een use case inhoudt. Per use case zijn de nadere details beschreven. Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de webpagina voor informatiestandaarden. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het functioneel ontwerp wordt verwezen naar het begrippenoverzicht op de Nictiz website.

Het Huisartswaarnemingsproces, dat deze informatiestandaard omvat, is beschreven in de Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP).

In dit proces zijn de bedrijfsrollen van de zorgverleners:

• Huisarts (HA);
• Huisartsenpost (HAP);

Deze bedrijfsrollen maken respectievelijk gebruik van de (informatie)systemen:

• Huisartseninformatiesysteem (HIS);
• Huisartsenpostinformatiesysteem (HAPIS);

1.2 Doelgroep

De doelgroepen van dit functionele ontwerp zijn:

• Productmanagers, architecten, ontwerpers en testers van XIS-leveranciers, regio-organisaties en Nictiz;
• Vertegenwoordigers van zorgverleners.

1.3 Kaders & uitgangspunten

1.3.1 Richtlijn

De Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP) geeft de berichten- en gegevenssets die nodig zijn om de informatievoorziening binnen het waarneemproces te ondersteunen. Dit vormt de basis voor de Informatiestandaard Huisartswaarneming.

1.3.2 Reikwijdte Informatiestandaard

De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor alle gegevensuitwisselingen binnen één of meerdere zorgprocessen. benoemen.

1.3.3 Infrastructuur

De berichten, die beschreven zijn in deze informatiestandaard, kunnen over elke willekeurige infrastructuur worden getransporteerd. De specificatie van deze infrastructuur valt buiten de scope van deze informatiestandaard.

1.4 Kwalificatie

Op basis van dit FO en de daarbij behorende dataset wordt een kwalificatiescript opgesteld. Het opstellen van kwalificatiescripts valt buiten de scope van dit FO. Voor meer informatie zie de websitepagina over Nictiz kwalificaties.

2 Use Cases

Een use case is een specifieke beschrijving van een praktijksituatie in de zorg waarbij voor een concrete situatie het uitwisselen van informatie wordt beschreven aan de hand van actoren (mensen, systemen) en transacties (welke informatie wordt wanneer uitgewisseld). Een use case is een verbijzondering van een specifiek onderdeel van het zorgproces. Een informatiestandaard kan bestaan uit één of meerdere use cases. Iedere use case koppelt met een scenario in ART-DECOR. Wanneer verschillende use cases gebruik maken van hetzelfde scenario kan een andere indeling gewenst zijn, bijvoorbeeld op basis van proces. In dit FO wordt elke use case geanalyseerd en uitgewerkt.

2.1 Algemeen

De standaard Huisartswaarneming automatiseert twee vormen van gegevensuitwisseling:

1. Het opvragen van een professionele samenvatting (PS)
2. Versturen van een waarneemretourbericht (WRB)

Deze uitwisselingen kunnen plaatsvinden wanneer een patiënt een huisarts bezoekt die niet de zijne is of als een patiënt een huisartsenpost bezoekt.

2.2 Usecase: Waarnemend arts raadpleegt professionele samenvatting (waarneemsamenvatting) bij vaste arts

2.2.1 Doel en Relevantie

Het doel van deze use case is om de zorgverleners die medisch-generalistische zorg leveren waarneemgegevens ter beschikking te stellen om tijdens de waarneming goede zorg te kunnen leveren.

2.2.2 Proces en Context (pre- en postproces)

De NHG-richtlijn Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP) geeft voor zorgverleners in de medisch-generalistische zorg - huisartsen, artsen verstandelijk gehandicapten en specialisten ouderengeneeskunde - een samenvatting uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) van de patiënt om voor de waarneming kwalitatief goede zorg te kunnen leveren.

2.2.2.1 Preproces

• De vaste arts moet de patiënt informeren dat de waarnemend arts patiëntgegevens kan raadplegen maar alleen als de patiënt hier expliciet toestemming voor heeft gegeven. Toestemming van de patiënt is altijd noodzakelijk voor het ter beschikking stellen van diens gegevens aan derden (‘opt-in’). De patiënt kan inzage weigeren en kan ook delen van zijn dossier tegen inzage door derden bij de vaste arts laten afschermen.

2.2.2.2 Proces

Het proces van deze usecase is:

• De waarnemend arts raadpleegt via het HAP informatiesysteem (HAPIS) de waarneemsamenvatting bij de vaste arts van de patiënt middels een bevraging met queryparameters.
• Het informatiesysteem van de vaste arts (HIS) ontvangt de bevraging met queryparameters.
• Het HIS stelt de waarneemsamenvatting beschikbaar.
• Het HAPIS toont de waarneemsamenvatting.

2.2.2.3 Postproces

• De waarnemend arts gebruikt de gegevens in de waarneemsamenvatting voor verdere zorgverlening.

2.2.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram

Bedrijfsrol (actor)	Beschrijving bedrijfsrol
Vaste arts	De huisarts, arts verstandelijk gehandicapten en de specialist ouderengeneeskunde stelt waarneemsamenvatting beschikbaar
Waarnemend arts	De huisarts, arts verstandelijk gehandicapten en de specialist ouderengeneeskunde raadpleegt de waarneemsamenvatting

Onderstaande afbeelding toont de bedrijfsrollen en de activiteiten die zij uitvoeren:

Activity Diagram - Waarnemend arts raadpleegt waarneemsamenvatting bij vaste arts

2.2.4 Informatieoverdracht

2.2.4.1 Systemen & Systeemrollen

De systemen kennen verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen in het kader van de waarneemsamenvatting mogelijk maken. In ART-DECOR worden de systeemrollen als Actor beschreven.

Systeem	Naam systeemrol	Systeemrolcode	Omschrijving
HAPIS	Huisartswaarneemgegevens proces – Professionele Samenvatting raadplegend Systeem	HWG-PSR (ntb)	De waarneemsamenvatting is een samenvatting uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) van de patiënt. De waarnemend arts kan deze samenvatting, die beheerd wordt door de huisarts, artsen verstandelijk gehandicapten of specialist ouderengeneeskunde, vanuit het informatiesysteem raadplegen en uit deze gegevens set de benodigde informatie halen om tijdens de waarneming kwalitatief goede zorg te kunnen leveren.
HIS	Huisartswaarneemgegevens proces – Professionele Samenvatting beschikbaarstellend Systeem	HWG-PSB (ntb)

Zie ook onderstaande afbeelding:

Component Diagram - Waarnemend arts raadpleegt waarneemsamenvatting bij vaste arts

2.2.4.2 Transacties & Transactiegroepen

Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, waarbij een verzameling van bij elkaar horende transacties een transactiegroep vormt.

Elke usecase bestaat uit de volgende verbanden:

• Een usecase bevat een transactiegroep.
• Een transactiegroep bestaat uit transacties.
• Een transactie wordt uitgevoerd door een bedrijfsrol.
• Bedrijfsrollen maken gebruik van systemen.
• Een systeemrolcode geeft de transactiegroep en de transactie aan waar het systeem voor gebruikt wordt.

In onderstaande afbeelding en tabel is dit schematisch weergegeven:

Usecase Diagram - Waarnemend arts raadpleegt waarneemsamenvatting bij vaste arts

2.2.4.3 Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen

Use Case(s) (Scenario's)	Transactiegroep	Transacties	Systeemrol(len)	Systemen	Bedrijfsrollen	Publicatie
Waarnemend arts raadpleegt waarneemsamenvatting bij vaste arts (waarnemend arts → vaste arts)	Waarneemsamenvatting (PULL)	Raadplegen professionele samenvatting (waarneemsamenvatting)	HWG-PSR	HAPIS	Waarnemend arts
Vaste arts stelt waarneemsamenvatting beschikbaar voor waarnemend arts (vaste arts → waarnemend arts)	Waarneemsamenvatting (PULL)	Beschikbaarstellen professionele samenvatting (waarneemsamenvatting)	HWG-PSB	HIS	Vaste arts

2.3 Usecase: Waarneemretourbericht voor huisarts(HA/HAP→HA)

2.3.1 Doel en relevantie

Het doel van deze use case is om de zorgverleners die in de waarneemsituatie medisch-generalistische zorg hebben geleverd en waarneemgegevens hebben geregistreerd

Het doel van deze use case is het versturen van het waarneemverslag vanuit het HAPIS naar het HIS van de vaste huisarts. Dit waarneemverslag is opgesteld door de waarnemend arts of de triagist onder diens verantwoordelijkheid. Het waarneemverslag bevat alle geregistreerde gegevens over de uitvoering van het waarneemconsult zoals gespecificeerd in de Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost.

2.3.2 Proces en context

De NHG-richtlijn Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP) geeft voor zorgverleners in de medisch-generalistische zorg - huisartsen, artsen verstandelijk gehandicapten en specialisten ouderengeneeskunde - een samenvatting uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) van de patiënt om voor de waarneming kwalitatief goede zorg te kunnen leveren.

2.3.2.1 Preproces

• Zoals in de bovengenoemde richtlijn is beschreven, wordt de waarneming doorgaans door een waarnemend arts uitgevoerd. Daarnaast kan een Een triagist op de HAP onder mandaat van een waarnemend arts de waarneemsamenvatting opvragen. Na afhandeling van de hulpvraag met een zelfstandig advies en/of behandeling fiatteert de waarnemer het waarneemverslag dat de triagist heeft opgesteld. Er vinden varianten op deze werkwijze plaats, maar altijd binnen de verantwoordelijkheid van een mandaterend arts.

2.3.2.2 Proces

• De waarnemend huisarts (of de triagist onder diens verantwoordelijkheid) voort het waarneemconsult uit, al dan niet gebruik makend van de geraadpleegde waarneemsamenvatting
• Alle gegevens omtrent de uitvoering het waarneemconsult worden vastgelegd in het HAPIS, inclusief een SOEPverslag
• De waarnemend huisarts stuurt het waarneemverslag op vanuit het HAPIS naar het HIS van de vaste huisarts
• In het HIS van de vaste huisarts wordt het waarneemverslag ontvangen

2.3.2.3 Postproces

• De vaste huisarts verwerkt het waarneemverslag in het dossier van de patiënt onder een reeds bestaande of nieuw aan te maken episode
• Indien van toepassing zal de huisarts verdere zorgacties uitvoeren

2.3.4 Informatieoverdracht

2.3.4.1 Systemen & Systeemrollen

Zowel de huisarts als de huisartsenpost maken ieder gebruik van een informatiesysteem, respectievelijk Huisartseninformatiesysteem (HIS), Huisartsenpostinformatiesysteem (HAPIS). Deze systemen kennen verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen in het kader van de spoedmelding mogelijk maken. In ART-DECOR worden de systeemrollen als Actor beschreven.

Het HAPIS vervult de systeemrol:

• HWG Proces - Waarneemverslag sturend systeem [HWG-WRS].

Het HIS vervult de systeemrol:

• HWG Proces - Waarneemverslag ontvangend systeem [HWG-WRO].

2.3.4.2 Transacties & Transactiegroepen

De onderstaande tabel maakt het mogelijk direct de gewenste use cases (scenario’s), transactiegroepen en/of transacties te raadplegen in ART-DECOR of ander document. Indien de link er is, dan is de beschrijving van de transactie(groepen) beschikbaar.

Use Case(s) (Scenario's)	Transactiegroep	Transacties	Systeemrol(len)	Systemen	Bedrijfsrollen
Versturen WRB voor eigen huisarts(HA/HAP→HA)	WRB huisarts (PUSH)	Sturen WRB	HWG-WRS	HAPIS	Waarnemend huisarts
Versturen WRB voor eigen huisarts(HA/HAP→HA)	WRB huisarts (PUSH)	Ontvangen WRB	HWG-WRO	HIS	Eigen huisarts