hwg:V2.1.0Ontwerp Huisartswaarneming: verschil tussen versies

Uit informatiestandaarden
Ga naar: navigatie, zoeken
(→‎Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen)
 
(35 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 9: Regel 9:
 
Het functioneel ontwerp beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten voor de informatiestandaard Huisartswaarneming (HWG). Daarvoor worden de eisen gegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een use case inhoudt. Per use case zijn de nadere details beschreven. Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de [https://nictiz.nl/informatiestandaarden/|Nictiz webpagina voor informatiestandaarden]. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het functioneel ontwerp wordt verwezen naar het [https://nictiz.nl/standaarden/begrippen/| begrippenoverzicht op de Nictiz website].
 
Het functioneel ontwerp beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten voor de informatiestandaard Huisartswaarneming (HWG). Daarvoor worden de eisen gegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een use case inhoudt. Per use case zijn de nadere details beschreven. Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de [https://nictiz.nl/informatiestandaarden/|Nictiz webpagina voor informatiestandaarden]. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het functioneel ontwerp wordt verwezen naar het [https://nictiz.nl/standaarden/begrippen/| begrippenoverzicht op de Nictiz website].
  
−
Het Huisartswaarnemingsproces, dat deze informatiestandaard omvat, is beschreven in de [https://www.nhg.org/praktijkvoering/gegevensuitwisseling/gegevensuitwisseling-huisarts-huisartsenpost// Richtlijn gegevensuitwisseling huisarts-centrale huisartsenpost].  
+
Het Huisartswaarnemingsproces, dat deze informatiestandaard omvat, is beschreven in de [https://www.nhg.org/wp-content/uploads/2022/11/final_richtlijn_gegevensuitwisseling_huisarts_en_huisartsenpost_hap_2021.pdf Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP)].  
  
 
In dit proces zijn de bedrijfsrollen van de zorgverleners:
 
In dit proces zijn de bedrijfsrollen van de zorgverleners:
Regel 29: Regel 29:
 
===Richtlijn===  
 
===Richtlijn===  
  
−
De [https://www.nhg.org/themas/publicaties/richtlijn-gegevensuitwisseling-huisarts-centrale-huisartsenpost/ Richtlijn gegevensuitwisseling huisarts-centrale huisartsenpost] geeft de berichten- en gegevenssets die nodig zijn om de informatievoorziening binnen het waarneemproces te ondersteunen. Dit vormt de basis voor de [https://www.nictiz.nl/standaardisatie/informatiestandaarden/huisartswaarneming Informatiestandaard Huisartswaarneming].  
+
De [https://www.nhg.org/wp-content/uploads/2022/11/final_richtlijn_gegevensuitwisseling_huisarts_en_huisartsenpost_hap_2021.pdf Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP)] geeft de berichten- en gegevenssets die nodig zijn om de informatievoorziening binnen het waarneemproces te ondersteunen. Dit vormt de basis voor de [https://www.nictiz.nl/standaardisatie/informatiestandaarden/huisartswaarneming Informatiestandaard Huisartswaarneming].
  
 
===Reikwijdte Informatiestandaard===
 
===Reikwijdte Informatiestandaard===
Regel 45: Regel 45:
 
==Algemeen==
 
==Algemeen==
 
De standaard Huisartswaarneming automatiseert twee vormen van gegevensuitwisseling:  
 
De standaard Huisartswaarneming automatiseert twee vormen van gegevensuitwisseling:  
−
# Het opvragen van een professionele samenvatting (PS)
+
# Het opvragen van een waarneemsamenvatting door de waarnemend huisarts bij de vaste huisarts
−
# Versturen van een waarneemretourbericht (WRB)
+
# Versturen van een waarneemverslag door een waarnemend huisarts naar de vaste huisarts
  
−
Deze uitwisselingen kunnen plaatsvinden wanneer een patiënt een huisarts bezoekt die niet de zijne is of als een patiënt een huisartsenpost bezoekt.
+
Deze uitwisselingen kunnen plaatsvinden wanneer een patiënt een huisarts bezoekt die niet de zijne is of als een patiënt een huisartsenpost bezoekt; aldus een waarneming.
  
−
==Usecase: Waarnemend arts raadpleegt professionele samenvatting (waarneemsamenvatting) bij vaste arts==
+
N.B. in voorgaande versies van de richtlijn is de Waarneemsamenvatting benoemd als Professionele samenvatting (PS) en het Waarneemverslag is benoemd als Waarneemretourbericht (WBR). In de systeemrollen (actoren) zijn de afkortingen gebaseerd op deze eerdere benamingen. Dit maakt voor de functionaliteit echter niets uit.
 +
 
 +
==Usecase: Waarnemend arts raadpleegt waarneemsamenvatting bij vaste arts==
  
 
===Doel en Relevantie===
 
===Doel en Relevantie===
 
Het doel van deze use case is om de zorgverleners die medisch-generalistische zorg leveren waarneemgegevens ter beschikking te stellen om tijdens de waarneming goede zorg te kunnen leveren.  
 
Het doel van deze use case is om de zorgverleners die medisch-generalistische zorg leveren waarneemgegevens ter beschikking te stellen om tijdens de waarneming goede zorg te kunnen leveren.  
 
===Proces en Context (pre- en postproces)===
 
===Proces en Context (pre- en postproces)===
−
De NHG-richtlijn 'Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP) [https://www.nhg.org/praktijkvoering/gegevensuitwisseling/gegevensuitwisseling-huisarts-huisartsenpost/]' geeft voor zorgverleners in de medisch-generalistische zorg - huisartsen, artsen verstandelijk gehandicapten en specialisten ouderengeneeskunde - een samenvatting uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) van de patiënt om voor de waarneming kwalitatief goede zorg te  
+
De NHG-richtlijn [https://www.nhg.org/wp-content/uploads/2022/11/final_richtlijn_gegevensuitwisseling_huisarts_en_huisartsenpost_hap_2021.pdf Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP)] geeft voor zorgverleners in de medisch-generalistische zorg - huisartsen, artsen verstandelijk gehandicapten en specialisten ouderengeneeskunde - een samenvatting uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) van de patiënt om voor de waarneming kwalitatief goede zorg te  
 
kunnen leveren.
 
kunnen leveren.
  
Regel 66: Regel 68:
 
* De waarnemend arts raadpleegt via het HAP informatiesysteem (HAPIS) de waarneemsamenvatting bij de vaste arts van de patiënt middels een bevraging met queryparameters.
 
* De waarnemend arts raadpleegt via het HAP informatiesysteem (HAPIS) de waarneemsamenvatting bij de vaste arts van de patiënt middels een bevraging met queryparameters.
 
* Het informatiesysteem van de vaste arts (HIS) ontvangt de bevraging met queryparameters.
 
* Het informatiesysteem van de vaste arts (HIS) ontvangt de bevraging met queryparameters.
−
* Het HIS stelt de waarneemsamenvatting beschikbaar.
+
* Het HIS stelt de waarneemsamenvatting beschikbaar na controle op verleende toestemming.
 
* Het HAPIS toont de waarneemsamenvatting.
 
* Het HAPIS toont de waarneemsamenvatting.
 +
De vaste huisarts heeft in dit proces geen actieve rol, al is deze als bedrijfsrol wel als zodanig benoemd. Het HIS voorziet automatisch in het doorlopen van bovengenoemde processtappen, vermits in het preproces de toestemming is verleend.
  
 
====Postproces====
 
====Postproces====
Regel 102: Regel 105:
 
|-  
 
|-  
 
| style="background-color: white;"| HAPIS
 
| style="background-color: white;"| HAPIS
−
| style="background-color: white;"| Huisartswaarneemgegevens proces – Professionele Samenvatting raadplegend Systeem
+
| style="background-color: white;"| Huisartswaarneemgegevens proces – Waarneemsamenvatting raadplegend Systeem
−
| style="background-color: white;"| HWG-PSR (ntb)
+
| style="background-color: white;"| HWG-PSR
 
| rowspan=2 | De waarneemsamenvatting is een samenvatting uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) van de patiënt. De waarnemend arts kan deze samenvatting, die beheerd wordt door de huisarts, artsen verstandelijk gehandicapten of specialist ouderengeneeskunde, vanuit het informatiesysteem raadplegen en uit deze gegevens set de benodigde informatie halen om tijdens de waarneming kwalitatief goede zorg te kunnen leveren.
 
| rowspan=2 | De waarneemsamenvatting is een samenvatting uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) van de patiënt. De waarnemend arts kan deze samenvatting, die beheerd wordt door de huisarts, artsen verstandelijk gehandicapten of specialist ouderengeneeskunde, vanuit het informatiesysteem raadplegen en uit deze gegevens set de benodigde informatie halen om tijdens de waarneming kwalitatief goede zorg te kunnen leveren.
 
|-
 
|-
 
| style="background-color: white;"| HIS  
 
| style="background-color: white;"| HIS  
−
| style="background-color: white;"| Huisartswaarneemgegevens proces – Professionele Samenvatting beschikbaarstellend Systeem
+
| style="background-color: white;"| Huisartswaarneemgegevens proces – Waarneemsamenvatting beschikbaarstellend Systeem
−
| style="background-color: white;"| HWG-PSB (ntb)
+
| style="background-color: white;"| HWG-PSB
 
|-  
 
|-  
 
|}
 
|}
Regel 147: Regel 150:
 
| HAPIS
 
| HAPIS
 
| Waarnemend arts
 
| Waarnemend arts
−
|  
+
| HL7 v3 Huisartswaarneembericht: [https://nictiz.nl/app/uploads/2021/11/HL7v3-domeinspecificatie_Primary_Care.pdf?_gl=1*1qgfqk4*_up*MQ..*_ga*MTcyMzEyODU5MC4xNzYxMTM0NjUz*_ga_0ZRXV90GXH*czE3NjExMzQ2NTIkbzEkZzAkdDE3NjExMzQ2NTIkajYwJGwwJGgxNTcxMDU2NDI2 HL7v3-domeinspecificatie_Primary_Care] Hoofdstuk 4.1
 +
HL7 FHIR R4 BehandelAanwijzing: [https://decor.nictiz.nl/pub/eerstelijnszorg/hg-html-20251021T110553/tr-2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.103.4.142-2025-03-24T104833.html Transactie Raadplegen behandelaanwijzing]
 
|-
 
|-
 
| Vaste arts stelt waarneemsamenvatting beschikbaar voor waarnemend arts (vaste arts → waarnemend arts)
 
| Vaste arts stelt waarneemsamenvatting beschikbaar voor waarnemend arts (vaste arts → waarnemend arts)
Regel 155: Regel 159:
 
| HIS
 
| HIS
 
| Vaste arts
 
| Vaste arts
−
|  
+
| HL7 v3 Huisartswaarneembericht: [https://nictiz.nl/app/uploads/2021/11/HL7v3-domeinspecificatie_Primary_Care.pdf?_gl=1*1qgfqk4*_up*MQ..*_ga*MTcyMzEyODU5MC4xNzYxMTM0NjUz*_ga_0ZRXV90GXH*czE3NjExMzQ2NTIkbzEkZzAkdDE3NjExMzQ2NTIkajYwJGwwJGgxNTcxMDU2NDI2 HL7v3-domeinspecificatie_Primary_Care] Hoofdstuk 4.2
 +
HL7 FHIR R4 BehandelAanwijzing: [https://decor.nictiz.nl/pub/eerstelijnszorg/hg-html-20251021T110553/tr-2.16.840.1.113883.2.4.3.11.60.103.4.143-2025-03-24T104833.html Transactie Beschikbaarstellen behandelaanwijzing]
 +
|}
 +
 
 +
==Usecase: Waarneemverslag voor huisarts(HA/HAP→HA)==
 +
 
 +
===Doel en relevantie===
 +
Het doel van deze use case is het versturen van het waarneemverslag vanuit het HAPIS naar het HIS van de vaste huisarts. Dit waarneemverslag is opgesteld door de waarnemend arts of de triagist onder diens verantwoordelijkheid. Het waarneemverslag bevat alle geregistreerde gegevens over de uitvoering van het waarneemconsult zoals gespecificeerd in de [https://www.nhg.org/wp-content/uploads/2022/11/final_richtlijn_gegevensuitwisseling_huisarts_en_huisartsenpost_hap_2021.pdf Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost].
 +
 
 +
===Proces en context===
 +
De NHG-richtlijn [https://www.nhg.org/wp-content/uploads/2022/11/final_richtlijn_gegevensuitwisseling_huisarts_en_huisartsenpost_hap_2021.pdf Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP)] geeft voor zorgverleners in de medisch-generalistische zorg - huisartsen, artsen verstandelijk gehandicapten en specialisten ouderengeneeskunde - een samenvatting uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) van de patiënt om voor de waarneming kwalitatief goede zorg te kunnen leveren.
 +
 
 +
====Preproces====
 +
* Zoals in de bovengenoemde richtlijn is beschreven, wordt de waarneming doorgaans door een waarnemend arts uitgevoerd. Daarnaast kan een Een triagist op de HAP onder mandaat van een waarnemend arts de waarneemsamenvatting opvragen. Na afhandeling van de hulpvraag met een zelfstandig advies en/of behandeling fiatteert de waarnemend arts het waarneemverslag dat de triagist heeft opgesteld. Er vinden varianten op deze werkwijze plaats, maar altijd binnen de verantwoordelijkheid van een mandaterend arts.
 +
 
 +
====Proces====
 +
* De waarnemend huisarts (of de triagist onder diens verantwoordelijkheid) voort het waarneemconsult uit, al dan niet gebruik makend van de geraadpleegde waarneemsamenvatting
 +
* Alle gegevens omtrent de uitvoering het waarneemconsult worden vastgelegd in het HAPIS, inclusief een SOEPverslag
 +
* De waarnemend huisarts stuurt het waarneemverslag op vanuit het HAPIS naar het HIS van de vaste huisarts
 +
* In het HIS van de vaste huisarts wordt het waarneemverslag ontvangen
 +
 
 +
====Postproces====
 +
* De vaste huisarts verwerkt het waarneemverslag in het dossier van de patiënt onder een reeds bestaande of nieuw aan te maken episode
 +
* Indien van toepassing zal de huisarts verdere zorgacties uitvoeren
 +
 
 +
===Bedrijfsrollen en UML activity diagram===
 +
{| class="wikitable" "cellpadding="10"
 +
 
 +
!style="text-align:left;"|Bedrijfsrol (actor)
 +
 
 +
!style="text-align:left;"|Beschrijving bedrijfsrol
 +
|-
 +
| style="background-color: white;"| Vaste arts
 +
| style="background-color: white;"| De huisarts, arts verstandelijk gehandicapten en de specialist ouderengeneeskunde ontvangt waarneemverslag
 +
|-
 +
| style="background-color: white;"| Waarnemend arts
 +
| style="background-color: white;"| De huisarts, arts verstandelijk gehandicapten en de specialist ouderengeneeskunde verstuurt waarneemverslag
 +
|-
 
|}
 
|}
  
−
==Usecase: Waarneemretourbericht voor huisarts(HA/HAP→HA)==
+
[[Bestand:Activity_diagram_waarneemverslag.png| omkaderd| none| Activity Diagram - Waarnemend arts stuurt waarneemverslag naar vaste arts]]
−
===Systemen & Systeemrollen===
+
 
 +
===Informatieoverdracht===
 +
====Systemen & Systeemrollen====
 
Zowel de huisarts als de huisartsenpost  maken ieder gebruik van een informatiesysteem, respectievelijk Huisartseninformatiesysteem (HIS), Huisartsenpostinformatiesysteem (HAPIS). Deze systemen kennen verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen in het kader van de spoedmelding mogelijk maken. In ART-DECOR worden de systeemrollen als Actor beschreven.
 
Zowel de huisarts als de huisartsenpost  maken ieder gebruik van een informatiesysteem, respectievelijk Huisartseninformatiesysteem (HIS), Huisartsenpostinformatiesysteem (HAPIS). Deze systemen kennen verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen in het kader van de spoedmelding mogelijk maken. In ART-DECOR worden de systeemrollen als Actor beschreven.
  
 
Het HAPIS vervult de systeemrol:  
 
Het HAPIS vervult de systeemrol:  
−
* HWG Proces - WRB Sturend Systeem [HWG-WRS].
+
* HWG Proces - Waarneemverslag sturend systeem [HWG-WRS].
  
 
Het HIS vervult de systeemrol:  
 
Het HIS vervult de systeemrol:  
−
* HWG Proces - WRB Ontvangend Systeem [HWG-WRO].
+
* HWG Proces - Waarneemverslag ontvangend systeem [HWG-WRO].
  
−
===Transacties & Transactiegroepen===
+
[[Bestand:Component_diagram_waarnemendarts_stuurt_waarneemverslag_naarvastearts.png| omkaderd| none| Component Diagram - Waarnemend arts stuurt waarneemverslag naar vaste arts]]
 +
 
 +
====Transacties & Transactiegroepen====
 +
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, waarbij een verzameling van bij elkaar horende transacties een transactiegroep vormt.
 +
 
 +
Elke usecase bestaat uit de volgende verbanden:
 +
*Een usecase bevat een transactiegroep.
 +
*Een transactiegroep bestaat uit transacties.
 +
*Een transactie wordt uitgevoerd door een bedrijfsrol.
 +
*Bedrijfsrollen maken gebruik van systemen.
 +
*Een systeemrolcode geeft de transactiegroep en de transactie aan waar het systeem voor gebruikt wordt.
 +
In onderstaande afbeelding en tabel is dit schematisch weergegeven:
 +
 
 +
 
 +
[[Bestand:Use_Case_Diagram_Waarneemverslag_.png| omkaderd| none| Use Case Diagram - Waarnemend arts stuurt waarneemverslag naar vaste arts]]
 +
 
 +
====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen====
 
De onderstaande tabel maakt het mogelijk direct de gewenste use cases (scenario’s), transactiegroepen en/of transacties te raadplegen in ART-DECOR of ander document. Indien de link er is, dan is de beschrijving van de transactie(groepen) beschikbaar.
 
De onderstaande tabel maakt het mogelijk direct de gewenste use cases (scenario’s), transactiegroepen en/of transacties te raadplegen in ART-DECOR of ander document. Indien de link er is, dan is de beschrijving van de transactie(groepen) beschikbaar.
  
Regel 179: Regel 238:
 
! Systemen
 
! Systemen
 
! Bedrijfsrollen
 
! Bedrijfsrollen
 +
! Publicatie
 
|-
 
|-
 
| Versturen WRB voor eigen huisarts(HA/HAP→HA)
 
| Versturen WRB voor eigen huisarts(HA/HAP→HA)
Regel 186: Regel 246:
 
| HAPIS
 
| HAPIS
 
| Waarnemend huisarts
 
| Waarnemend huisarts
 +
| Waarneemverslag: [https://nictiz.nl/app/uploads/2021/11/HL7v3-domeinspecificatie_Primary_Care.pdf?_gl=1*1e9b2e1*_up*MQ..*_ga*MTg1MDU0NDA5LjE3NjExMzUxMTI.*_ga_0ZRXV90GXH*czE3NjExMzUxMTEkbzEkZzAkdDE3NjExMzUxMTEkajYwJGwwJGg2NDE0MjIyMjc. HL7v3-domeinspecificatie_Primary_Care] Hoofdstuk 4.3
 
|-
 
|-
 
| Versturen WRB voor eigen huisarts(HA/HAP→HA)
 
| Versturen WRB voor eigen huisarts(HA/HAP→HA)
Regel 193: Regel 254:
 
| HIS
 
| HIS
 
| Eigen huisarts
 
| Eigen huisarts
 +
| Waarneemverslag: [https://nictiz.nl/app/uploads/2021/11/HL7v3-domeinspecificatie_Primary_Care.pdf?_gl=1*1e9b2e1*_up*MQ..*_ga*MTg1MDU0NDA5LjE3NjExMzUxMTI.*_ga_0ZRXV90GXH*czE3NjExMzUxMTEkbzEkZzAkdDE3NjExMzUxMTEkajYwJGwwJGg2NDE0MjIyMjc. HL7v3-domeinspecificatie_Primary_Care] Hoofdstuk 4.3
 
|}
 
|}

Huidige versie van 22 okt 2025 om 13:29

< Terug naar Landingspagina Huisartswaarneming


1 Inleiding

1.1 Algemeen

Het functioneel ontwerp beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten voor de informatiestandaard Huisartswaarneming (HWG). Daarvoor worden de eisen gegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een use case inhoudt. Per use case zijn de nadere details beschreven. Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de webpagina voor informatiestandaarden. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het functioneel ontwerp wordt verwezen naar het begrippenoverzicht op de Nictiz website.

Het Huisartswaarnemingsproces, dat deze informatiestandaard omvat, is beschreven in de Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP).

In dit proces zijn de bedrijfsrollen van de zorgverleners:

Deze bedrijfsrollen maken respectievelijk gebruik van de (informatie)systemen:

  • Huisartseninformatiesysteem (HIS);
  • Huisartsenpostinformatiesysteem (HAPIS);

1.2 Doelgroep

De doelgroepen van dit functionele ontwerp zijn:

  • Productmanagers, architecten, ontwerpers en testers van XIS-leveranciers, regio-organisaties en Nictiz;
  • Vertegenwoordigers van zorgverleners.

1.3 Kaders & uitgangspunten

1.3.1 Richtlijn

De Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP) geeft de berichten- en gegevenssets die nodig zijn om de informatievoorziening binnen het waarneemproces te ondersteunen. Dit vormt de basis voor de Informatiestandaard Huisartswaarneming.

1.3.2 Reikwijdte Informatiestandaard

De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor alle gegevensuitwisselingen binnen één of meerdere zorgprocessen. benoemen.

1.3.3 Infrastructuur

De berichten, die beschreven zijn in deze informatiestandaard, kunnen over elke willekeurige infrastructuur worden getransporteerd. De specificatie van deze infrastructuur valt buiten de scope van deze informatiestandaard.

1.4 Kwalificatie

Op basis van dit FO en de daarbij behorende dataset wordt een kwalificatiescript opgesteld. Het opstellen van kwalificatiescripts valt buiten de scope van dit FO. Voor meer informatie zie de websitepagina over Nictiz kwalificaties.

2 Use Cases

Een use case is een specifieke beschrijving van een praktijksituatie in de zorg waarbij voor een concrete situatie het uitwisselen van informatie wordt beschreven aan de hand van actoren (mensen, systemen) en transacties (welke informatie wordt wanneer uitgewisseld). Een use case is een verbijzondering van een specifiek onderdeel van het zorgproces. Een informatiestandaard kan bestaan uit één of meerdere use cases. Iedere use case koppelt met een scenario in ART-DECOR. Wanneer verschillende use cases gebruik maken van hetzelfde scenario kan een andere indeling gewenst zijn, bijvoorbeeld op basis van proces. In dit FO wordt elke use case geanalyseerd en uitgewerkt.

2.1 Algemeen

De standaard Huisartswaarneming automatiseert twee vormen van gegevensuitwisseling:

  1. Het opvragen van een waarneemsamenvatting door de waarnemend huisarts bij de vaste huisarts
  2. Versturen van een waarneemverslag door een waarnemend huisarts naar de vaste huisarts

Deze uitwisselingen kunnen plaatsvinden wanneer een patiënt een huisarts bezoekt die niet de zijne is of als een patiënt een huisartsenpost bezoekt; aldus een waarneming.

N.B. in voorgaande versies van de richtlijn is de Waarneemsamenvatting benoemd als Professionele samenvatting (PS) en het Waarneemverslag is benoemd als Waarneemretourbericht (WBR). In de systeemrollen (actoren) zijn de afkortingen gebaseerd op deze eerdere benamingen. Dit maakt voor de functionaliteit echter niets uit.

2.2 Usecase: Waarnemend arts raadpleegt waarneemsamenvatting bij vaste arts

2.2.1 Doel en Relevantie

Het doel van deze use case is om de zorgverleners die medisch-generalistische zorg leveren waarneemgegevens ter beschikking te stellen om tijdens de waarneming goede zorg te kunnen leveren.

2.2.2 Proces en Context (pre- en postproces)

De NHG-richtlijn Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP) geeft voor zorgverleners in de medisch-generalistische zorg - huisartsen, artsen verstandelijk gehandicapten en specialisten ouderengeneeskunde - een samenvatting uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) van de patiënt om voor de waarneming kwalitatief goede zorg te kunnen leveren.

2.2.2.1 Preproces

  • De vaste arts moet de patiënt informeren dat de waarnemend arts patiëntgegevens kan raadplegen maar alleen als de patiënt hier expliciet toestemming voor heeft gegeven. Toestemming van de patiënt is altijd noodzakelijk voor het ter beschikking stellen van diens gegevens aan derden (‘opt-in’). De patiënt kan inzage weigeren en kan ook delen van zijn dossier tegen inzage door derden bij de vaste arts laten afschermen.

2.2.2.2 Proces

Het proces van deze usecase is:

  • De waarnemend arts raadpleegt via het HAP informatiesysteem (HAPIS) de waarneemsamenvatting bij de vaste arts van de patiënt middels een bevraging met queryparameters.
  • Het informatiesysteem van de vaste arts (HIS) ontvangt de bevraging met queryparameters.
  • Het HIS stelt de waarneemsamenvatting beschikbaar na controle op verleende toestemming.
  • Het HAPIS toont de waarneemsamenvatting.

De vaste huisarts heeft in dit proces geen actieve rol, al is deze als bedrijfsrol wel als zodanig benoemd. Het HIS voorziet automatisch in het doorlopen van bovengenoemde processtappen, vermits in het preproces de toestemming is verleend.

2.2.2.3 Postproces

  • De waarnemend arts gebruikt de gegevens in de waarneemsamenvatting voor verdere zorgverlening.

2.2.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram

Bedrijfsrol (actor) Beschrijving bedrijfsrol
Vaste arts De huisarts, arts verstandelijk gehandicapten en de specialist ouderengeneeskunde stelt waarneemsamenvatting beschikbaar
Waarnemend arts De huisarts, arts verstandelijk gehandicapten en de specialist ouderengeneeskunde raadpleegt de waarneemsamenvatting

Onderstaande afbeelding toont de bedrijfsrollen en de activiteiten die zij uitvoeren:

Activity Diagram - Waarnemend arts raadpleegt waarneemsamenvatting bij vaste arts

2.2.4 Informatieoverdracht

2.2.4.1 Systemen & Systeemrollen

De systemen kennen verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen in het kader van de waarneemsamenvatting mogelijk maken. In ART-DECOR worden de systeemrollen als Actor beschreven.

Systeem Naam systeemrol Systeemrolcode Omschrijving
HAPIS Huisartswaarneemgegevens proces – Waarneemsamenvatting raadplegend Systeem HWG-PSR De waarneemsamenvatting is een samenvatting uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) van de patiënt. De waarnemend arts kan deze samenvatting, die beheerd wordt door de huisarts, artsen verstandelijk gehandicapten of specialist ouderengeneeskunde, vanuit het informatiesysteem raadplegen en uit deze gegevens set de benodigde informatie halen om tijdens de waarneming kwalitatief goede zorg te kunnen leveren.
HIS Huisartswaarneemgegevens proces – Waarneemsamenvatting beschikbaarstellend Systeem HWG-PSB

Zie ook onderstaande afbeelding:

Component Diagram - Waarnemend arts raadpleegt waarneemsamenvatting bij vaste arts

2.2.4.2 Transacties & Transactiegroepen

Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, waarbij een verzameling van bij elkaar horende transacties een transactiegroep vormt.

Elke usecase bestaat uit de volgende verbanden:

  • Een usecase bevat een transactiegroep.
  • Een transactiegroep bestaat uit transacties.
  • Een transactie wordt uitgevoerd door een bedrijfsrol.
  • Bedrijfsrollen maken gebruik van systemen.
  • Een systeemrolcode geeft de transactiegroep en de transactie aan waar het systeem voor gebruikt wordt.

In onderstaande afbeelding en tabel is dit schematisch weergegeven:

Usecase Diagram - Waarnemend arts raadpleegt waarneemsamenvatting bij vaste arts

2.2.4.3 Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen

Use Case(s) (Scenario's) Transactiegroep Transacties Systeemrol(len) Systemen Bedrijfsrollen Publicatie
Waarnemend arts raadpleegt waarneemsamenvatting bij vaste arts (waarnemend arts → vaste arts) Waarneemsamenvatting (PULL) Raadplegen professionele samenvatting (waarneemsamenvatting) HWG-PSR HAPIS Waarnemend arts HL7 v3 Huisartswaarneembericht: HL7v3-domeinspecificatie_Primary_Care Hoofdstuk 4.1

HL7 FHIR R4 BehandelAanwijzing: Transactie Raadplegen behandelaanwijzing

Vaste arts stelt waarneemsamenvatting beschikbaar voor waarnemend arts (vaste arts → waarnemend arts) Waarneemsamenvatting (PULL) Beschikbaarstellen professionele samenvatting (waarneemsamenvatting) HWG-PSB HIS Vaste arts HL7 v3 Huisartswaarneembericht: HL7v3-domeinspecificatie_Primary_Care Hoofdstuk 4.2

HL7 FHIR R4 BehandelAanwijzing: Transactie Beschikbaarstellen behandelaanwijzing

2.3 Usecase: Waarneemverslag voor huisarts(HA/HAP→HA)

2.3.1 Doel en relevantie

Het doel van deze use case is het versturen van het waarneemverslag vanuit het HAPIS naar het HIS van de vaste huisarts. Dit waarneemverslag is opgesteld door de waarnemend arts of de triagist onder diens verantwoordelijkheid. Het waarneemverslag bevat alle geregistreerde gegevens over de uitvoering van het waarneemconsult zoals gespecificeerd in de Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost.

2.3.2 Proces en context

De NHG-richtlijn Richtlijn Gegevensuitwisseling huisarts en huisartsenpost (HAP) geeft voor zorgverleners in de medisch-generalistische zorg - huisartsen, artsen verstandelijk gehandicapten en specialisten ouderengeneeskunde - een samenvatting uit het elektronisch patiëntendossier (EPD) van de patiënt om voor de waarneming kwalitatief goede zorg te kunnen leveren.

2.3.2.1 Preproces

  • Zoals in de bovengenoemde richtlijn is beschreven, wordt de waarneming doorgaans door een waarnemend arts uitgevoerd. Daarnaast kan een Een triagist op de HAP onder mandaat van een waarnemend arts de waarneemsamenvatting opvragen. Na afhandeling van de hulpvraag met een zelfstandig advies en/of behandeling fiatteert de waarnemend arts het waarneemverslag dat de triagist heeft opgesteld. Er vinden varianten op deze werkwijze plaats, maar altijd binnen de verantwoordelijkheid van een mandaterend arts.

2.3.2.2 Proces

  • De waarnemend huisarts (of de triagist onder diens verantwoordelijkheid) voort het waarneemconsult uit, al dan niet gebruik makend van de geraadpleegde waarneemsamenvatting
  • Alle gegevens omtrent de uitvoering het waarneemconsult worden vastgelegd in het HAPIS, inclusief een SOEPverslag
  • De waarnemend huisarts stuurt het waarneemverslag op vanuit het HAPIS naar het HIS van de vaste huisarts
  • In het HIS van de vaste huisarts wordt het waarneemverslag ontvangen

2.3.2.3 Postproces

  • De vaste huisarts verwerkt het waarneemverslag in het dossier van de patiënt onder een reeds bestaande of nieuw aan te maken episode
  • Indien van toepassing zal de huisarts verdere zorgacties uitvoeren

2.3.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram

Bedrijfsrol (actor) Beschrijving bedrijfsrol
Vaste arts De huisarts, arts verstandelijk gehandicapten en de specialist ouderengeneeskunde ontvangt waarneemverslag
Waarnemend arts De huisarts, arts verstandelijk gehandicapten en de specialist ouderengeneeskunde verstuurt waarneemverslag
Activity Diagram - Waarnemend arts stuurt waarneemverslag naar vaste arts

2.3.4 Informatieoverdracht

2.3.4.1 Systemen & Systeemrollen

Zowel de huisarts als de huisartsenpost maken ieder gebruik van een informatiesysteem, respectievelijk Huisartseninformatiesysteem (HIS), Huisartsenpostinformatiesysteem (HAPIS). Deze systemen kennen verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen in het kader van de spoedmelding mogelijk maken. In ART-DECOR worden de systeemrollen als Actor beschreven.

Het HAPIS vervult de systeemrol:

  • HWG Proces - Waarneemverslag sturend systeem [HWG-WRS].

Het HIS vervult de systeemrol:

  • HWG Proces - Waarneemverslag ontvangend systeem [HWG-WRO].
Component Diagram - Waarnemend arts stuurt waarneemverslag naar vaste arts

2.3.4.2 Transacties & Transactiegroepen

Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties, waarbij een verzameling van bij elkaar horende transacties een transactiegroep vormt.

Elke usecase bestaat uit de volgende verbanden:

  • Een usecase bevat een transactiegroep.
  • Een transactiegroep bestaat uit transacties.
  • Een transactie wordt uitgevoerd door een bedrijfsrol.
  • Bedrijfsrollen maken gebruik van systemen.
  • Een systeemrolcode geeft de transactiegroep en de transactie aan waar het systeem voor gebruikt wordt.

In onderstaande afbeelding en tabel is dit schematisch weergegeven:


Use Case Diagram - Waarnemend arts stuurt waarneemverslag naar vaste arts

2.3.4.3 Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen

De onderstaande tabel maakt het mogelijk direct de gewenste use cases (scenario’s), transactiegroepen en/of transacties te raadplegen in ART-DECOR of ander document. Indien de link er is, dan is de beschrijving van de transactie(groepen) beschikbaar.

Use Case(s) (Scenario's) Transactiegroep Transacties Systeemrol(len) Systemen Bedrijfsrollen Publicatie
Versturen WRB voor eigen huisarts(HA/HAP→HA) WRB huisarts (PUSH) Sturen WRB HWG-WRS HAPIS Waarnemend huisarts Waarneemverslag: HL7v3-domeinspecificatie_Primary_Care Hoofdstuk 4.3
Versturen WRB voor eigen huisarts(HA/HAP→HA) WRB huisarts (PUSH) Ontvangen WRB HWG-WRO HIS Eigen huisarts Waarneemverslag: HL7v3-domeinspecificatie_Primary_Care Hoofdstuk 4.3
Overgenomen van "https://informatiestandaarden.nictiz.nl/index.php?title=hwg:V2.1.0Ontwerp_Huisartswaarneming&oldid=284360"