cio:Kernteambesluiten

1 Besluiten kernteams met bijbehorende werkproceseisen en gebruikerseisen en -wensen

In de besluiten kernteams Contra-indicaties en Overgevoeligheden (CiO) leggen zorgverleners van de tien verschillende sectoren (GGZ, Gehandicaptenzorg, Huisartsenzorg, MSZ, Mondzorg, Openbare farmacie, Publieke gezondheid, Trombosezorg, Patiënt en Cliënt en de VVT) met elkaar de verantwoordelijkheden vast rondom het registreren en uitwisselen van medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden. Er worden afspraken vastgelegd over wie wat mag/moet doen en waarom. Zo zijn er afspraken in de keten ten aanzien van raadplegen, vastleggen, verificatie, onderdrukken en registreren/wijzigen/afsluiten.

1.1 Inleiding

Deze pagina bevat de besluiten van de kernteams Contra-indicaties en Overgevoeligheden (CiO), met (indien van toepassing) de bijbehorende gebruikerseisen en –wensen. Het Implementatiehandboek zorgaanbieders [LINK] bevat nadere uitwerking en toelichting van de werkproceseisen voor zorgaanbieder en zorgverlener. Op deze pagina gaat het om de besluiten voor stap 8 in het 10-stappenplan van het programma Medicatieoverdracht. De besluiten hebben een unieke identificatie (ID) passend bij de stap in het 10-stappenplan. De besluiten gaan over stap 8 Contra-indicaties en overgevoeligheden en hebben daarom een ID die start met ‘CiO’.

Binnen de informatiestandaard CiO worden zes stappen onderscheiden in de uitwisseling van CiO-gegevens.

Een deel van de besluiten kernteams vraagt technische ondersteuning van het informatiesysteem. Deze ondersteuning is niet altijd (voldoende) beschreven in de informatiestandaard Contra-indicaties en Overgevoeligheden (CiO), de NEN-normen of de Richtlijn ‘Overdracht van medicatiegegevens in de keten’. In dat geval vertalen leveranciers en zorgverleners dit in een gebruikerseis of -wens. Tijdens de aanvullende beproeving CiO wordt op de bovensectorale gebruikerseisen getoetst. Een gebruikerswens is op dit moment niet eenduidig te toetsen in de aanvullende beproeving CiO. Dat kan zijn omdat het technisch of qua tijd (nog) niet goed haalbaar is, dat er uitzonderingen zijn op de situatie of dat er nog een doorontwikkeling (eventueel per sector) moet volgen. Indien een doorontwikkeling (tijdens de aanvullende beproeving CiO of daarna) leidt tot een eenduidige bovensectorale behoefte, dan kan een gebruikerswens een bovensectorale gebruikerseis worden, in overleg met zorgverleners en leveranciers. Ook kan een gebruikerswens door een sector met eigen leverancier(s) doorvertaald worden naar een sectorale gebruikerseis. Hier is het programmateam Medicatieoverdracht niet bij betrokken. Gebruikerswensen kunnen ook deze status behouden. Dan zullen leveranciers er rekening mee houden en zo goed mogelijk afstemmen op de wensen van de gebruikers, maar zullen ze er niet op getoetst worden. De gebruikerswensen worden geborgd door het beheer implementatie Medicatieoverdracht (MO).

De hierna volgende paragrafen bevatten een overzicht van de volgende aspecten van de besluiten:

• ID;
• onderwerp;
• inhoud van het besluit, bestaande uit drie onderdelen (te lezen als één zin):
  • wie/de doelgroep (rol);
  • besluit/de inhoud;
  • waarom/de relevantie.
• of het een werkproceseis voor de zorgaanbieder/zorgverlener is (NB dan is het besluit ook opgenomen in het Implementatiehandboek zorgaanbieders);
• of het in de specificaties van CiO beschreven staat;
• of sprake is van een gebruikerseis of -wens;
• eventueel aanvullende informatie.

Besluiten omtrent het juridisch kader (zie CiO26) zijn "geparkeerd". Hiervoor wordt een programmabreed juridisch kader opgesteld. Mocht blijken dat er aanvullende besluiten kernteams nodig zijn, dan zullen deze programmabreed worden opgesteld.

Voor aanpassingen in de besluiten kernteam CiO is een mutatielog bijgehouden.

1.2 Overzicht besluiten kernteam CiO

1.2.1 Algemene werkproces

Onderstaande tabel geeft de besluiten vanuit de kernteams CiO, de werkproceseisen en de gebruikerseisen en -wensen weer.

ID	Onderwerp	Wie (rol)	Besluit	Waarom	Werkproceseis?	Opgenomen in specificaties van CiO?	Gebruikerseis?	Gebruikerswens?	Aanvullende informatie
CiO1	Raadplegen		Bij raadplegen is het volledige overzicht van alle actuele medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden en de delta gewijzigde en/of afgesloten gegevens in te zien,	zodat de zorgverlener na raadplegen van het dossier bij de zorginfrastructuur altijd een overzicht heeft van alle actuele medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden, maar ook ziet wat er gewijzigd en/of afgesloten is t.o.v. de vorige keer dat het patiëntendossier geraadpleegd is.	...	...	De gebruikerseis is het besluit. Een andere gebruikerseis is dat het XIS toont wanneer voor het laatst geraadpleegd is binnen de organisatie bij de zorginfrastructuur*. Een andere gebruikerseis is dat na het raadplegen direct op de geraadpleegde gegevens wordt bewaakt. Na vastleggen en verificatie, kunnen medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden onderdrukt worden (zie CiO28).	De gebruikerswens is dat het XIS het volledige overzicht, zoals beschreven in afspraak CiO1, op een overzichtelijke manier toont.	Sectorspecifiek: *De trigger voor wanneer geraadpleegd wordt, dient sectorspecifiek te worden uitgewerkt.
CiO3	Raadplegen		Naast het raadplegen van het volledige overzicht van alle actuele geneesmiddelovergevoeligheden en medicatie contra-indicaties en delta gewijzigde en/of afgesloten gegevens, is het mogelijk om alle historische gegevens over medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden in te zien,​	zodat wanneer er meer informatie nodig is, altijd de volledige historie ingekeken kan worden.​	...	...	De gebruikerseis is dat een historisch overzicht van gegevens over medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden kan worden getoond. Dit is een volledig overzicht van alle mutaties die ooit zijn aangeleverd door alle partijen.​	De gebruikerswens is dat inactieve geneesmiddelovergevoeligheden (afgesloten geneesmiddelovergevoeligheden en eerdere versies van een registratie) overzichtelijk getoond worden in het XIS als aanvullende informatie.​
CiO27	Vastleggen		Na raadplegen (en verificatie) worden actuele medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden vastgelegd in het eigen informatiesysteem,	omdat het risico’s voor de patiëntveiligheid met zich meebrengt om medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden niet vast te leggen in het eigen informatiesysteem en zodat iedere zorgverlener werkt met hetzelfde overzicht aan medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden. Indien een zorgverlener een medicatie contra-indicatie of geneesmiddelovergevoeligheid in een bepaalde context als niet-relevant beschouwt, is de werkwijze dat de zorgverlener de medicatie contra-indicatie of geneesmiddelovergevoeligheid onderdrukt in het eigen informatiesysteem????, zodat er geen medicatiebewakingssignalen worden gegenereerd (zie CiO28).	...	...	De gebruikerseis is dat...	...​
CiO4a	Verificatie	De voorschrijver of verstrekker	is eindverantwoordelijk voor het uitvoeren van verificatie van medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden,	omdat dit deel is van het reguliere zorgproces van voorschrijver of verstrekker.	Ja	Nee	Nee	Nee
CiO4b	Verificatie	De voorschrijver of verstrekker	heeft de professionele verantwoordelijkheid voor de risico-inschatting en de daaruit volgende bepaling van de mate van verificatie van CiO-gegevens – dit valt onder de professionele autonomie (VG4 MP),	zodat kan worden ingeschat welke gegevens nodig zijn voor een zorgvuldige en veilige behandeling van de patiënt.	Ja	Nee	Nee	Nee​
CiO4c	Verificatie	De voorschrijver of verstrekker	kan de verificatie die hij moet uitvoeren voor de behandeling van zijn patiënt (het raadplegen van de gegevens over medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden, actualiteit controleren en de verificatie uitvoeren) uitbesteden aan een deskundig en bekwaam persoon. De zorgaanbieder, waar de patiënt op dat moment zorg krijgt, heeft hier beleidsafspraken over vastgelegd. Hier valt ook onder het maken van afspraken over hoe en wanneer de beoordeling op discrepantie wordt uitgevoerd. De voorschrijver/verstrekker blijft eindverantwoordelijk (VG5 MP)	zodat het proces efficiënt gehouden wordt, maar de eindverantwoordelijkheid bij de voorschrijver/verstrekker blijft belegd.	Ja	Nee	Nee	Nee​
CiO4d	Verificatie	De voorschrijver of verstrekker	die de verificatie uitvoert/uitbesteedt, is eindverantwoordelijk voor het afhandelen van geconstateerde discrepanties (VG6 MP),	zodat de medicatieveiligheid gewaarborgd wordt.	Ja	Nee	Nee	Nee​
CiO28	Onderdrukken		Binnen een zorgaanbieder of afdeling daarbinnen bestaat de mogelijkheid om bepaalde medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden die op basis van professionele inschatting niet relevant gevonden worden binnen de eigen context te onderdrukken,	zodat niet relevante medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden onderdrukt kunnen worden, en signaalmoeheid zo veel mogelijk voorkomen kan worden.	Ja	...	De gebruikerseis is het besluit.	De gebruikerswens is dat er geavanceerde opties zijn voor onderdrukken, bijvoorbeeld voor de context van de patiënt (klinisch of poliklinisch, etc.) of de rol van de zorgverlener binnen een zorgaanbieder, een individuele zorgverlener of een groep zorgverleners.​	Sectorspecifiek: Uitwerking van hoe onderdrukt mag en kan worden. Naast onderdrukken van een medicatie contra-indicatie of geneesmiddelovergevoeligheid, kunnen medicatiebewakingssignalen eenmalig of voor een bepaalde periode worden afgehandeld. Dit is een (bestaande) functionaliteit van het informatiesysteem??????.
CiO9a	Registratie geneesmiddelovergevoeligheid	De voorschrijver of verstrekker	die als eerste een geneesmiddelovergevoeligheid vaststelt, is ook verantwoordelijk om na vaststellen de geneesmiddelovergevoeligheid te registreren,	zodat er een zo volledig mogelijke registratie van de geneesmiddelovergevoeligheid en de geneesmiddelovergevoeligheidsreactie plaatsvindt.	Ja	...	Nee	De gebruikerswens is dat het XIS de vastlegger ondersteunt bij de registratie van geneesmiddel-overgevoeligheden, zodat de vastlegger geen dubbele informatie in hoeft te voeren.
CiO9b	Registratie geneesmiddelovergevoeligheid	De voorschrijver of verstrekker	dient een geneesmiddelovergevoeligheid die niet aan de bron geregistreerd is alsnog te registreren, mits deze beschikt over voldoende informatie om te bepalen of deze van toepassing is. Deze inschatting valt onder de professionele autonomie van de zorgverlener,	omdat wanneer een geneesmiddelovergevoeligheid door een andere voorschrijver of verstrekker die voldoende informatie heeft alsnog geregistreerd kan worden, dit leidt tot meer relevante en bruikbare informatie in de keten.	Ja	...	Nee	Zie gebruikerswens CiO9a.​
CiO13a	Registratie medicatie contra-indicatie	De voorschrijver of verstrekker	die als eerste de aandoening of het kenmerk van een patiënt welke een medicatie contra-indicatie vormt voor toepassing van bepaalde geneesmiddelen vaststelt, is verantwoordelijk om ook de medicatie contra-indicatie te registreren,	omdat degene die als eerst de aandoening, diagnose, verrichting of het kenmerk van een patiënt registreert, de meest actuele en complete informatie heeft en dus het meeste inzicht heeft in of er ook een medicatie contra-indicatie vastgelegd moet worden.	Ja	...	Nee	De gebruikerswens is dat het XIS de vastlegger ondersteunt bij de registratie van medicatie contra-indicaties, zodat de vastlegger geen dubbele informatie in hoeft te voeren door middel van koppeling tussen aandoeningen/diagnose/verrichting/kenmerken van patiënt en medicatie contra-indicaties. Andersom, bij het vervallen van een diagnose wordt een melding gegeven dat de medicatie contra-indicatie afgesloten dient te worden*.​ *De ondersteuning bij registratie middels koppeling is een punt voor doorontwikkeling.​	Sectoraal: De precieze wensen en behoeften voor koppeling dienen binnen de eigen sector worden uitgewerkt. Voor geneesmiddel-overgevoelig-heden is deze behoefte tot koppeling er niet.
CiO13b	Registratie medicatie contra-indicatie	De voorschrijver of verstrekker	dient een medicatie contra-indicatie die niet aan de bron geregistreerd is alsnog te registreren, mits deze beschikt over voldoende informatie om te bepalen of deze van toepassing is. Deze inschatting valt onder de professionele autonomie van de zorgverlener,	omdat wanneer een medicatie contra-indicatie door een andere voorschrijver of verstrekker die voldoende informatie heeft alsnog geregistreerd kan worden, dit leidt tot meer relevante en bruikbare informatie in de keten.	Ja	...	Nee	Zie gebruikerswens CiO13a.
CiO14	Registratie medicatie contra-indicatie		Uit geneesmiddelgebruik niet geverifieerde afgeleide medicatie contra-indicaties worden niet langer geregistreerd, *Voor de opschoning van bewezen incorrecte registraties van afgeleide medicatie contra-indicaties dienen opschoningsafspraken gemaakt te worden in het opschoningsplan.	omdat afgeleide medicatie contra-indicaties uit geneesmiddelen momenteel vervuiling in systemen veroorzaken. Het gaat hier om niet geverifieerde afgeleide medicatie contra-indicaties. Op het moment dat een medicatie contra-indicatie geverifieerd is, bijvoorbeeld door bevestiging van de patiënt, mag de medicatie contra-indicatie volgens afspraak CiO13b geregistreerd worden.	Ja	...	Nee	Nee​
CiO12	...	...	...	...	...	...	De gebruikerseis is dat...	De gebruikerswens is dat ...​	...
CiO10	...	...	...	...	...	...	De gebruikerseis is dat...	De gebruikerswens is dat ...​	...
CiO25	Medicatiebewaking	De voorschrijver of verstrekker	kan de medicatiebewaking die hij moet uitvoeren voor de behandeling van zijn patiënt uitbesteden aan een deskundig en bekwaam persoon,	zodat het proces efficiënt gehouden wordt en de veiligheid van de patiënt gewaarborgd wordt, maar de eindverantwoordelijkheid bij de voorschrijver of verstrekker blijft belegd.	Ja	...	Nee	Nee​
CiO21	Afsluiten geneesmiddelovergevoeligheid	De voorschrijver of verstrekker	kan een geneesmiddelovergevoeligheid afsluiten mits aangetoond óf op basis van professionele inschatting te verwachten is dat deze voor alle andere zorgverleners die betrokken zijn bij deze patiënt niet langer relevant is om op te bewaken,	omdat de geneesmiddelovergevoeligheid uit de gehele keten verdwijnt wanneer de zorgverlener een geneesmiddelovergevoeligheid afsluit. Afsluiten heeft andere gevolgen dan onderdrukken (zie CiO-28).	Ja	...	De gebruikerseis is dat het XIS bij afsluiten van een geneesmiddel-overgevoeligheid een melding geeft met de tekst: “Dit betekent een afsluiting voor de gehele keten en de patiënt/cliënt dient hierover gepast geïnformeerd te worden.”* *Deze melding kan op termijn komen te vervallen, wanneer dit niet meer nodig wordt geacht.	De gebruikerswens is dat het XIS ondersteunt in het informeren van de patiënt/cliënt bij het afsluiten van een geneesmiddelovergevoeligheid.​	Hoe communicatie naar de patiënt/cliënt wordt vormgegeven ligt bij de zorgaanbieder zelf. Denk aan wie dit communiceert, wat er wordt gecommuniceerd en wanneer dit wordt gedaan.
CiO20	Afsluiten geneesmiddelovergevoeligheid	De voorschrijver of verstrekker	kan ook een geneesmiddelovergevoeligheid die door een andere zorgverlener, zowel binnen als buiten de eigen organisatie, is geregistreerd afsluiten. De voorschrijver of verstrekker die de geneesmiddelovergevoeligheid afsluit noteert verplicht een reden van afsluiten,	mdat het afsluiten van een geneesmiddelovergevoeligheid weinig voorkomend is. Dit geeft andere zorgverleners inzicht in de gemaakte keuzes.	Ja	...	Nee	Nee​
CiO22	Afsluiten medicatie contra-indicatie	De voorschrijver of verstrekker	kan een medicatie contra-indicatie afsluiten mits aangetoond óf op basis van professionele inschatting te verwachten is dat deze voor alle andere zorgverleners die betrokken zijn bij deze patiënt niet langer relevant is om op te bewaken,	omdat de medicatie contra-indicatie uit de gehele keten verdwijnt wanneer de zorgverlener een medicatie contra-indicatie afsluit. De voorkeur gaat ernaar uit om ook het afsluiten aan de bron te doen. Met andere woorden, degene die de diagnose of het probleem afsluit, sluit ook de medicatie contra-indicatie af.	Ja	...	Nee	De gebruikerswens is dat het XIS de vastlegger ondersteunt bij de registratie van medicatie contra-indicaties, zodat de vastlegger geen dubbele informatie in hoeft te voeren door middel van koppeling tussen aandoeningen/diagnose/verrichting/kenmerken van patiënt en medicatie contra-indicaties. Andersom, bij het vervallen van een diagnose wordt een melding gegeven dat de medicatie contra-indicatie afgesloten dient te worden*.​ *De ondersteuning bij registratie middels koppeling is een punt voor doorontwikkeling.​	Sectoraal: De precieze wensen en behoeften voor koppeling dienen binnen de eigen sector worden uitgewerkt. Voor geneesmiddelovergevoeligheden is deze behoefte tot koppeling er niet.
CiOX	Afsluiten medicatie contra-indicatie	De voorschrijver of verstrekker	kan ook een medicatie contra-indicatie die door een andere zorgverlener, zowel binnen als buiten de eigen organisatie, is geregistreerd afsluiten. De voorschrijver of verstrekker die de medicatie contra-indicatie afsluit noteert indien nodig ter verduidelijking een reden van afsluiten,	omdat het afsluiten van een medicatie contra-indicatie relatief vaak en om vanzelfsprekende redenen gebeurt, maar er wel de mogelijkheid moet zijn om een reden van afsluiten mee te geven indien op basis van professionele inschatting wordt verwacht dat dit ter verduidelijking nodig is. De voorkeur gaat ernaar uit om ook het afsluiten aan de bron te doen. Met andere woorden, degene die de diagnose of het probleem afsluit, sluit ook de medicatie contra-indicatie af.	Ja	...	Nee	Zie gebruikerswens CiO22.
CiO29	Afsluiten CiO	...	...	...	...	...	De gebruikerseis is dat...	De gebruikerswens is dat ...​	...
CiO17	Wijzigen CiO	De voorschrijver of verstrekker	kan een medicatie contra-indicatie of geneesmiddelovergevoeligheid wijzigen. Voorschrijvers of verstrekkers kunnen ook een medicatie contra-indicatie of geneesmiddelovergevoeligheid die door een andere zorgverlener is geregistreerd wijzigen,	omdat de mogelijkheid tot wijzigen van een geneesmiddelovergevoeligheid of medicatie contra-indicatie geregistreerd door andere zorgverleners ervoor zorgt dat registraties actuele informatie bevatten.	Ja	...	Nee	De gebruikerswens is dat ...???​	Sectoraal: De precieze wensen en behoeften voor koppeling dienen binnen de eigen sector worden uitgewerkt. Voor geneesmiddel-overgevoelig-heden is deze behoefte tot koppeling er niet.
CiOY	Wijzigen CiO	...	...	...	...	...	De gebruikerseis is dat...	De gebruikerswens is dat ...​	...
CiO18	Wijzigen/afsluiten CiO	De voorschrijver of verstrekker	...	...	...	...	De gebruikerseis is dat...	De gebruikerswens is dat ...​	...
CiO26	Sturen	Zorgverleners	kunnen op basis van professionele inschatting gegevens over medicatie contra-indicaties en geneesmiddelovergevoeligheden versturen naar relevante zorgverleners,	zodat de zorgverlener CiO-gegevens kan versturen wanneer dit nodig wordt geacht. Bijvoorbeeld in het geval dat er geen patiënttoestemming (mogelijk) is.	Ja	...	De gebruikerseis het besluit.	Nee	Over dit besluit bestaat nog te veel onduidelijkheid. Dit onderwerp zal in het juridisch kader worden meegenomen en zo nodig MO breed worden opgepakt. Dit besluit is daarom nog niet vastgesteld en blijft een openstaand punt.

Als er wordt gesproken over "zorgverleners" bedoelen we daarmee: ... (bron)

1.2.2 Voorstel contra-indicatie (VCI)

Onderstaande tabel geeft de besluiten vanuit de kernteams CiO, de werkproceseisen en de gebruikerseisen en -wensen weer.

ID	Onderwerp	Wie (rol)	Besluit	Waarom	Werkproceseis?	Opgenomen in specificaties van CiO?	Gebruikerseis?	Gebruikerswens?	Aanvullende informatie
CiO	...	...	...	...	...	...	De gebruikerseis is dat...	De gebruikerswens is dat ...​	...