MedMij:V2019.01 OntwerpBeelden

{{#customtitle:Functioneel Ontwerp Beelden}}

Deze standaard is in ontwikkeling. Feedback van de openbare consultatie tussen 10-01-2019 en 21-02-2019 wordt nog doorgevoerd.

1 Inleiding

1.1 Algemeen

Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp voor de uitwisseling van beelden binnen MedMij. De algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen kan hier gevonden worden.

1.2 Doelgroep

De doelgroep voor deze pagina wijkt niet af van de algemene doelgroep van de MedMij functionele ontwerpen, die hier gevonden kan worden.

1.3 Kaders en uitgangspunten

1.3.1 Richtlijn

Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.

1.3.2 Infrastructuur

Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.

1.3.3 Geografische reikwijdte

Geen nadere specificatie, anders dan genoemd in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.

1.4 Kwalificatie

Op deze informatiestandaard is een Nictiz kwalificatie van toepassing. Kwalificatie vindt plaats per systeemrol.

Enkele systeemrollen vallen binnen de 'subsidieregeling voor PGO-leveranciers (dienstverlener persoon)' die in 2018 is opgesteld door de Dienst Uitvoering Subsidie voor Instellingen. Welke systeemrollen dat betreft vindt u in ToelichtingSubsidie.

Voor meer informatie, stuur een mail naar 'kwalificatie@medmij.nl'.

Kwalificatiescripts en meer informatie over de kwalificatie is te vinden via de betreffende paragraaf op de Kwalificatiepagina.

2 Use Cases

2.1 Use case 1: Sturen beelden vanuit een PGO

2.1.1 Doel en relevantie

Het voor patiënten mogelijk maken regie op hun eigen gezondheid te nemen door beelden te sturen naar (verschillende) zorgaanbieders.

2.1.2 Domein

Beelden in het domein van zorgaanbieders en patiënten.

2.1.3 Context

Het gaat om het elektronisch en gestructureerd sturen van beelden vanuit een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) naar een zorgaanbiederssysteem (XIS). Deze pagina bevat (verwijzingen naar) beschrijvingen van:

• informatie,
• bedrijfsrollen (actoren),
• proces,
• systemen,
• systeemrollen,
• transactiegroepen en transacties, inclusief de inhoud van deze transacties.

De beschrijving is infrastructuur-onafhankelijk.

2.1.4 Informatie

Bij het sturen van beelden gaat het om de volgende informatie die uitgewisseld wordt:

1. de beelden
2. bijbehorende meta-informatie per beeld
3. mogelijk een begeleidende tekst

De beelden kunnen gemaakt zijn door de patiënt, een zorgaanbieder of iemand anders. Deze use case gaat ervan uit dat er reeds afspraken bestaan tussen de patiënt en zorgverlener betreffende het sturen van beelden. Daarbij ondersteunt deze use case geen interactie met de patiënt middels het PGO. De zorgverlener dient buiten deze use case om de beelden te bespreken met de patiënt.

2.1.4.1 1. Beeld gegevensformaten en grootte

De volgende gegevensformaten dienen te worden ondersteund: JPEG, PNG, GIF en JP2. Dit zijn ook de gegevensformaten, bestaande uit één frame, die door DICOM standaard worden gespecificeerd voor gebruik bij DICOM web-services. Binnen deze use case zijn dit de enige gebruikte gegevensformaten voor beelden.

Beelden mogen extra (meta)informatie bevatten in bijvoorbeeld de Exif standaard. Een voorbeeld is het opslaan van patiëntgegevens binnen het beeldformaat JPEG. Hier wordt in deze use case echter geen gebruik van gemaakt.

Een beeld is maximaal 10 MB, base 64 encoded. Effectief is een beeld niet groter dan 7.5 MB.

Een PGO kan één of meerdere beelden tegelijk sturen.

2.1.4.2 2. Meta-informatie

Het beeld dient te worden voorzien van voldoende meta-informatie om door het ontvangende systeem goed te kunnen worden geïnterpreteerd én geïndexeerd in een XDS omgeving. Deze use case gaat uit van uitwisseling met zowel XISen aangesloten op een XDS netwerk alswel XISen die dat niet zijn. De essentie is dat een PGO altijd de minimale benodigde meta-informatie stuurt om met alle XISen te kunnen uitwisselen. Het correct indexeren van de beelden in een XDS netwerk is de verantwoordelijkheid van het ontvangende XIS. Het technische ontwerp geeft ondersteuning middels een mapping van het FHIR bericht naar XDS concepten en het IHE MHD profiel.

Veel van de benodigde meta-informatie kan geautomatiseerd/gegenereerd worden door het PGO (en XIS voor XDS indexatie). Vrijwel alle verplichte meta-informatie elementen zou een PGO voor de patiënt kunnen genereren in deze use case. Dit wordt weergegeven in de onderstaande twee tabellen.

In de tabellen wordt een overzicht gegeven van alle verplichte variabele informatie-elementen die een PGO dient te sturen behorend bij een beeld. Daarnaast worden ook optionele informatie-elementen weergeven. De eerste tabel beschrijft de meta-informatie elementen behorende bij een enkel beeld, de tweede tabel betreft de meta-informatie voor een collectie beelden. De vierde kolom geeft aan of de PGO of de Patiënt verantwoordelijk is voor het aanbieden van het betreffende informatie-element.

Meta-informatie elementen voor één beeld	Omschrijving	Verplicht element	Verantwoordelijk voor informatie
Patiënt	Patiënt waar het beeld betrekking op heeft.	Ja	PGO
DatumTijd	DatumTijd van het beeld. We willen niet dat de patiënt de datum en/of de tijd kan aanpassen. Soms komt het voor dat datum/tijd verkeerd is ingesteld op het apparaat. De zorgverlener kan dan navraag doen bij de patiënt. Eventueel kan de patiënt in veld toelichting aangeven op welk moment het beeld is gemaakt.	Ja	PGO
Beeldbestand/ mediabestand	Het beeldbestand dat de patiënt wil sturen. In deze release spreken we over beeldbestand omdat in deze release enkel beelden verstuurd kunnen worden. zie beeldformaat voor meer info.	Ja	Patiënt
Beeldformaat	Beeldformaat (JPEG / PNG / GIF / JP2). In de eerste release worden slechts een beperkt aantal beeldformaten ondersteund. Video wordt nog niet ondersteund. Het beeldformaat wordt in het bericht mee gestuurd, omdat een beeld als binary wordt verstuurd. De ontvangende partij weet op basis van het beeldformaat hoe de binary geopend moet worden.	Ja	PGO
Grootte	Grootte van het beeld in bytes.	Ja	PGO
Toelichting	Een toelichting op het beeld.	Nee	Patiënt
Reden	De reden waarom de foto genomen is, gegeven middels een code of in vrije tekst.	Nee	Patiënt
AnatomischeLocatie	De anatomische locatie waar het beeld betrekking op heeft bij de patiënt.	Nee	Patiënt
Auteur	De persoon die het beeld gemaakt heeft.	Nee	Patiënt
Titel	Omschrijvende naam van het beeld.	Nee	PGO - Patiënt indien er geen bestandsnaam beschikbaar is.

Meta-informatie elementen voor collectie beelden	Omschrijving	Verplicht element	Verantwoorlijk voor informatie
Status	Status van de collectie (huidig, verouderd, invoerfout).	Ja	PGO
Patiënt	Patiënt waar de collectie beelden betrekking op heeft.	Ja	PGO
Toelichting	Een toelichting op de collectie beelden.	Nee	Patiënt
DatumTijd	DatumTijd van wanneer de collectie is samengesteld.	Nee	PGO
Titel	Omschrijvende naam van de collectie beelden.	Nee	Patiënt

2.1.4.3 3. Begeleidende tekst

De Patiënt kan per beeld en/of per collectie beelden een begeleidende tekst meegeven. Dit gaat middels de 'toelichting' meta-informatie elementen.

2.1.5 Bedrijfsrollen

Deze use case onderscheidt twee bedrijfsrollen, namelijk de Patiënt en de Zorgaanbieder zoals te zien in onderstaande tabel.

Bedrijfsrol	Activiteit
Patiënt	Wil beelden sturen
Zorgaanbieder	Wil beelden ontvangen

Bedrijfsrollen sturen beelden

Onderstaande afbeelding toont de verschillende activiteiten uit de procesbeschrijving die door de bedrijfsrollen worden uitgevoerd.

Activiteitendiagram sturen beelden

2.1.6 Procesbeschrijving

2.1.6.1 Patient Journey – Thomas van Beek

Een voorbeeldsituatie die de meerwaarde van het sturen van beelden vanuit het PGO schetst is de patient journey van Thomas van Beek.

Voorafgaand aan de reguliere controle van diabetes type 1 vraagt de diabetesverpleegkundige structureel of Thomas een korte vragenlijst wil invullen over ervaren kwaliteit van leven en ziektelast. Thomas heeft echter exact dezelfde vragenlijst 1 week geleden al ingevuld bij de huisarts voor een ander consult en is er sindsdien niets veranderd. Via het patiënten portaal van de huisarts opent Thomas de vragenlijst en maakt er een foto van. Na het uploaden stuurt Thomas deze foto vanuit zijn PGO naar de diabetesverpleegkundige.

2.1.6.2 Patient Journey – Kenneth van Someren

Een tweede voorbeeld waarbij de meerwaarde van het sturen van beelden vanuit het PGO geschetst kan worden is de patient journey van Kenneth van Someren.

De grote antieke stoel in de woonkamer is het plekje waar Kenneth thuis graag te vinden is. De stoel begon echter de laatste tijd steeds minder lekker te zitten. De zuster adviseert regelmatig af te wisselen met de bank, maar de televisie is lang niet zo interessant als het dorpsplein aan de overkant van de straat. Het begon met enkel een klein rood plekje op zijn ruggengraat, maar inmiddels begon dit vormen aan te nemen die ook dochter Debby zorgen baarde. Na kort overleg met de thuiszorg besluit ze telefonisch contact op te nemen met de wondverpleegkundige van de organisatie. Deze vraagt om een duidelijke foto te maken en via het PGO te sturen voor beoordeling. De volgende ochtend komt de thuiszorg met de juiste kennis en materialen om de wond te behandelen.

2.1.6.3 Proces

Het stuk van het proces waar het in deze use case omgaat is:

• Patiënt en zorgverlener maken de afspraak dat de patient een beeld kan sturen aan de zorgverlener.
• Patiënt maakt, ontvangt of downloadt één of meerdere beelden en uploadt deze naar zijn PGO.
• Patiënt heeft de mogelijkheid om een begeleidende tekst van maximaal 1 MB toe te voegen aan het beeld en/of beelden.
• Het PGO stuurt de beelden naar het systeem van de zorgaanbieder.
  • Mogelijk moet of kan de patiënt metagegevens behorende bij de beelden aanvullen of invullen.
• De zorgaanbieder raadpleegt de beelden in zijn eigen dossier (XIS).
• De zorgverlener bespreekt het beeld buiten het PGO om met de patiënt. Deze use-case ondersteunt geen interactie met de patiënt middels het PGO.

Deze paragraaf vervolgt met een beschrijving van precondities, proces stappen, en post condities.

2.1.6.3.1 Preconditie

• De patiënt heeft toestemming gegeven voor het elektronisch uitwisselen van beelden tussen het eigen PGO en de betreffende XIS.
• De patiënt en zorgaanbieder hebben onderling afspraken gemaakt over het sturen van beelden.
• Het XIS van de zorgaanbieder is in staat afbeeldingen van de patient te ontvangen.
• De beelden bevinden zich in het PGO.

2.1.6.3.2 Proces stappen

• Het systeem van de patiënt (PGO) stuurt de beelden naar het systeem van de zorgaanbieder (XIS).
• Het systeem van de zorgaanbieder (XIS) ontvangt de beelden van het PGO.

2.1.6.3.3 Post conditie

• Indien het systeem van de zorgaanbieder (XIS) gebruik maakt van een XDS omgeving zal dit systeem de beelden op gepaste wijze in het netwerk registreren.
• De zorgaanbieder gebruikt het systeem (XIS) om de beelden te kunnen zien en/of beoordelen.

2.1.7 Systemen & Systeemrollen

Zowel de persoon als de zorgaanbieder maken ieder gebruik van een informatiesysteem:

• PGO (patiënt)
• XIS (zorgaanbieder)

Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. Hier gaat het om beelden van de persoon naar de zorgaanbieder.

Systeem	Naam systeemrol	Afkorting	Omschrijving
PGO	Sturen van Beelden	MM-1.0.0-BES-FHIR	Sturen van beelden naar zorgaanbieder
XIS	Ontvangen van Beelden	MM-1.0.0-BEO-FHIR	Ontvangen van beelden vanuit het PGO

Zie ook onderstaande afbeelding.

Componenten diagram van systemen en systeemrollen

2.1.8 Transacties & Transactiegroepen

Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.

Transactiegroep	Transactie	Systeemrol	Systeem	Bedrijfsrol	Technisch
Beelden (PUSH)	Sturen Beelden	MM-1.0.0-BES-FHIR	PGO	Patiënt	Beelden in FHIR
	Ontvangen Beelden	MM-1.0.0-BEO-FHIR	XIS	Zorgaanbieder

2.1.9 Use case diagram

Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.

Use case diagram sturen beelden

3 Functionaliteit

3.1 Eisen en wensen

• Er zijn op dit moment geen functionele aanwijzingen/eisen voor de systemen geformuleerd.

3.2 Niet functionele eisen en wensen

• Hash-functie in FHIR media resource
  • De hash is een optioneel veld.
  • sha-1, base64ed
  • Zie voor meer uitleg hier: http://hl7.org/fhir/datatypes-definitions.html#Attachment.hash

4 Verantwoordelijkheid voor informatie

Er zijn geen specifieke toevoegingen over verantwoordelijkheden voor informatie.

5 Afschermen van gegevens

Er zijn geen afspraken over het afschermen van gegevens.

6 Infrastructuur

Er zijn geen afspraken over een specifieke infrastructuur waarop de informatie wordt uitgewisseld.

7 Referenties

Auteur(s)	Titel	Versie	Datum	Bron	Organisatie
-	Persoonlijke Gezondheidsomgeving		06-12-2018	https://www.patientenfederatie.nl/themas/persoonlijke-gezondheidsomgeving/	Patiëntenfederatie Nederland
-	Rendered Media Types		10-12-2018	http://dicom.nema.org/medical/dicom/2017d/output/html/part18.html#table_6.1.1-3	NEMA (DICOM)
-	Exif		10-12-2018	https://en.wikipedia.org/wiki/Exif	Wikipedia

Referenties

8 Bijlage: Documenthistorie

8.1 Release notes

In onderstaande tabel staan de wijzigingen voor deze informatiestandaard. Zie de Ontwerpen landingspagina voor wijzigingen die op alle informatiestandaarden van toepassing zijn.

Release	Versie	BITS issue	Omschrijving

8.2 Paginahistorie

Release	Datum	Omschrijving
-	27-02-2019	MSIOC-20 - Aanpassing patient journey.
-	21-01-2019	MSIOC-2 - Taal- en typfoutjes. MSIOC-3 - Preconditie ontbeert beelden. MSIOC-4 - Proces stappen bevat irrelevante punten.
-	28-12-2018	Aanpassing patient journey. Verplaatsing release notes naar functionele hoofdpagina.
-	27-12-2018	Aanpassing naamgeving van de informatiestandaard voor consistentie: van beeld naar beelden en van versturen naar sturen. Verwerking feedback. Herschreven en aanvulling van de paragraaf 'Informatie'.
-	10-12-2018	Toevoeging van specificaties bij de sectie 'Informatie' o.b.v. antwoorden uit de verkenning.
-	06-12-2018	Conceptversie, inclusief afbeeldingen, op wiki verwerkt.
-	28-11-2018	Eerste conceptversie.