Lab:FO DRAFT Lab: verschil tussen versies
(→Bedrijfsrollen en UML activity diagram) |
(→Informatieoverdracht) |
||
Regel 128: | Regel 128: | ||
[[Image: FO_lab2zorg_-_Activity_Diagram_-_Zorgverlener_vraagt_laboratoriumresultaat_aan_en_ontvangt_het_resultaat_van_het_laboratorium_in_zijn_haar_ZIS.png|600px]] | [[Image: FO_lab2zorg_-_Activity_Diagram_-_Zorgverlener_vraagt_laboratoriumresultaat_aan_en_ontvangt_het_resultaat_van_het_laboratorium_in_zijn_haar_ZIS.png|600px]] | ||
− | ===Informatieoverdracht=== | + | ====Informatieoverdracht==== |
− | ====Systemen & Systeemrollen==== | + | =====Systemen & Systeemrollen===== |
Zowel de zorgverlener en laboratoriumspecialist maken ieder gebruik van een informatiesysteem, respectievelijk Zorgverlenerinformatiesysteem (XIS) en Laboratoriuminformatiesysteem (LIS). Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. In ART-DECOR worden de systeemrollen als Actor beschreven. | Zowel de zorgverlener en laboratoriumspecialist maken ieder gebruik van een informatiesysteem, respectievelijk Zorgverlenerinformatiesysteem (XIS) en Laboratoriuminformatiesysteem (LIS). Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. In ART-DECOR worden de systeemrollen als Actor beschreven. | ||
Regel 148: | Regel 148: | ||
''<span style="color:#D2691E">Systeemrollen bij Sturen Labresultaat</span>'' | ''<span style="color:#D2691E">Systeemrollen bij Sturen Labresultaat</span>'' | ||
− | ====Transacties & Transactiegroepen==== | + | =====Transacties & Transactiegroepen===== |
Onderstaande afbeelding toont de samenhang tussen de processen, bedrijfsrollen, systemen, systeemrollen, transacties en transactiegroep die onderdeel uitmaken van de opdracht laboratoriumonderzoek. | Onderstaande afbeelding toont de samenhang tussen de processen, bedrijfsrollen, systemen, systeemrollen, transacties en transactiegroep die onderdeel uitmaken van de opdracht laboratoriumonderzoek. | ||
Versie van 20 dec 2024 om 11:06
Inhoud
- 1 Inleiding
- 2 Usecases
- 2.1 Lab2zorg
- 2.1.1 Zorgverlener vraagt laboratoriumonderzoek aan en ontvangt het resultaat van het laboratorium in zijn/haar XIS
- 2.2 Zorgverlener raadpleegt laboratoriumresultaten
- 2.3 Zorgverlener stuurt laboratoriumresultaten naar andere zorgverlener
- 2.4 Lab2patiënt
- 2.5 Lab2lab
- 2.6 Lab2publichealth
- 2.1 Lab2zorg
- 3 Aanvullende informatie
- 4 Referenties
- 5 Paginahistorie
1 Inleiding
1.1 Algemeen
Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp voor de informatiestandaard Uitwisseling Laboratoriumgegevens. Het proces voor het uitwisselen van laboratoriumgegevens is in onderstaande afbeelding gevisualiseerd.
Figuur: Proces Uitwisseling Laboratoriumgegevens
In dit proces maken verschillende bedrijfsrollen gebruik van informatiesystemen voor het ontvangen of versturen van laboratoriumgegevens. Zo ontvangt een zorgverlener met de bedrijfsrol ‘Huisarts’ in zijn Huisartseninformatiesysteem (HIS) de laboratoriumgegevens vanuit het laboratoriuminformatiesysteem (LIS).
Laboratoriumonderzoek is essentieel in het zorgproces. Het wordt uitgevoerd voor verschillende doelen, zoals het vaststellen van ziekten en het bepalen van de juiste medicatiedosering. Om de laboratoriumresultaten snel en veilig bij de patiënt te krijgen moeten zorgverleners, laboratoria en onderzoekers eenduidig en op dezelfde wijze laboratoriumgegevens registeren en uitwisselen. De informatiestandaard Labuitwisseling zorgt ervoor dat:
- laboratoria onderling opdrachten en laboratoriumresultaten kunnen uitwisselen (Lab2Lab);
- onderzoekscentra direct laboratoriumgegevens kunnen ontvangen van laboratoria (Lab2Publichealth);
- apothekers en huisartsen direct elektronisch de laboratoriumresultaten van hun patiënt kunnen inzien en delen (Lab2Zorg);
- patiënten hun eigen laboratoriumresultaten kunnen inzien en delen (Lab2Patiënt).
Het functioneel ontwerp beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten. Daarvoor worden de eisen gegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 wordt verder ingegaan op wat een use case inhoudt. Per use case zijn de nadere details beschreven.
Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de Nictiz webpagina voor informatiestandaarden. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het functioneel ontwerp wordt verwezen naar het begrippenoverzicht op de Nictiz website.
1.2 Doelgroep
De doelgroepen van dit functionele ontwerp zijn:
- Productmanagers, architecten, ontwerpers en testers van: XIS-leveranciers, zorgorganisaties, laboratoria en Nictiz;
- Vertegenwoordigers van zorgverleners.
1.3 Kaders & uitgangspunten
1.3.1 Richtlijn
De Richtlijn Uitwisseling laboratoriumgegevens beschrijft de processen en informatie-uitwisseling in het laboratoriumdomein.
Het gaat hierbij om alle processen van het laboratoriumdomein opgesplitst in 4 onderdelen:
Lab2Zorg
- Aanvraag van een zorgverlener en terugkoppeling van de resultaten
- Het actief doorsturen van laboratoriumresultaten van de aanvrager naar een andere zorgverlener
- Het beschikbaarstellen en raadplegen van laboratoriumresultaten
Lab2Lab
- Uitbesteding van laboratoriumonderzoek van het ene lab naar het andere lab
- Terugsturen van resultaten van uitbesteding van het ene lab naar het andere lab
Lab2PublicHealth
- Het delen van specifieke laboratoriumresultaten voor surveillance en epidemiologisch onderzoek naar het RIVM.
Lab2Patiënt
- Het delen van laboratoriumgegevens middels een PGO tussen zorgverlener en patiënt.
1.3.2 Reikwijdte Informatiestandaard
De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor alle uitwisselingen van Laboratoriumgegevens. Met uitzondering van laboratoriumgegevens als onderdeel van een groter dossier.
1.4 Kwalificatie
Op basis van dit FO en de daarbij behorende dataset wordt een kwalificatiescript opgesteld. Het opstellen van kwalificatiescripts valt buiten de scope van dit FO. Voor meer informatie zie de websitepagina over Nictiz kwalificaties.
2 Usecases
Een usecase is een specifieke beschrijving van een praktijksituatie in de zorg waarbij voor een concrete situatie het uitwisselen van informatie wordt beschreven aan de hand van actoren (mensen, systemen) en transacties (welke informatie wordt wanneer uitgewisseld). Een usecase is een verbijzondering van een specifiek onderdeel van het zorgproces. Een informatiestandaard kan bestaan uit één of meerdere usecases. In dit FO wordt elke usecase geanalyseerd en uitgewerkt.
In de informatiestandaard Uitwisseling Laboratoriumgegevens zijn de berichten in 4 processen verdeeld.
2.1 Lab2zorg
Lab2zorg kent op dit moment 3 usecases:
- Zorgverlener vraagt laboratoriumonderzoek aan en ontvangt het resultaat van het laboratorium. (Uitwerking van het aanvraagbericht is nog in ontwikkeling, voor de uitwerking van het resultaat zie hier).
- Zorgverlener raadpleegt laboratoriumresultaten, beschikbaar gesteld door het laboratorium of de aanvrager (voor uitwerking zie hier).
- Aanvrager stuurt laboratoriumresultaten door naar zorgverlener (voor uitwerking zie hier).
2.1.1 Zorgverlener vraagt laboratoriumonderzoek aan en ontvangt het resultaat van het laboratorium in zijn/haar XIS
Voor deze usecase is op dit moment alleen het ontwerp tbv het resultaatbericht uitgewerkt. Het aanvraagbericht is nog in de verkenningsfase en dus nog niet ontwikkeld.
2.1.1.1 Doel en relevantie
Zorgverleners kunnen voor het opstellen van hun behandelplan aanvullend labonderzoek nodig hebben. Hiervoor doen zij dan een aanvraag bij een laboratorium, dat hun de uitslag vervolgens toestuurt in een resultaatbericht.
Redenen voor het versturen/ontvangen van een resultaatbericht zijn:
- De resultaten van een aanvraag voor labonderzoek moeten inzichtelijk worden voor de aanvrager van het onderzoek.
Dit proces komt overeen met patientjourney 1 en bevat de berichten 1A, 1B, en 2 uit de Richtlijn Uitwisseling laboratoriumgegevens . In dit proces wordt de aanvraag van een zorgverlener naar het laboratorium omschreven en het antwoord na uitvoer van het laboratoriumonderzoek teruggestuurd. Op dit moment is alleen bericht 2 volledig uitgewerkt.
Voor een voorbeeldscenario wanneer deze uitwisseling plaats kan vinden zie scenario's
2.1.1.2 Proces en context aanvraagbericht
Het aanvraagbericht is nog in ontwikkeling.
2.1.1.3 Proces en context resultaatbericht
2.1.1.3.1 Preconditie
- De zorgverlener heeft de opdracht via het XIS (zorgverlenerinformatiesysteem) gestuurd naar het laboratorium.
- Het monster is ook naar het laboratorium gestuurd*.
*Het monster kan zowel door de aanvragende zorgverlener als door een derde partij afgenomen worden. Afhankelijk hiervan zijn de monstergegevens direct in het aanvraagbericht aanwezig of worden deze later toegevoegd.
2.1.1.3.2 Trigger event
De zorgverlener heeft een laboratoriumaanvraag ingediend bij het laboratorium. Het bloedonderzoek is uitgevoerd en de resultaten moeten worden gestuurd/gecommuniceerd naar de zorgverlener.
2.1.1.3.3 Processtappen aanvraag
- Het XIS van de huisarts of specialist stuurt een opdracht naar het LIS (Laboratoriuminformatiesysteem) van het laboratorium, eventueel met tussenkomst van een intermediair.
- Het monster wordt naar het laboratorium gestuurd en wordt geregistreerd in het LIS.
2.1.1.3.4 Processtappen resultaat
- De laboratoriumanalisten voeren het gevraagde onderzoek uit en registreren het resultaat in het LIS.
- De resultaten worden technisch geconfirmeerd en zo nodig geautoriseerd door de laboratoriumspecialist.
- Het LIS stuurt de laboratoriumresultaten op naar het XIS van de aanvrager.
2.1.1.3.5 Postcondities
- De opdracht en resultaten van het laboratoriumonderzoek staat in het LIS.
- De resultaten van het laboratoriumonderzoek staan in het XIS van de aanvrager.
- De zorgverlener ziet het laboratoriumresultaat in het XIS.
2.1.1.4 Bedrijfsrollen en UML activity diagram
Bedrijfsrol | Toelichting |
---|---|
Zorgverlener | Vraagt laboratoriumonderzoek aan en ontvangt het laboratoriumresultaat van de laboratoriumspecialist of zorgverlener. |
Laboratoriumspecialist | Voert laboratoriumonderzoek uit en/of levert laboratoriumresultaten op |
Onderstaande afbeelding toont de verschillende activiteiten uit de procesbeschrijving die door de bedrijfsrollen worden uitgevoerd.
2.1.1.5 Informatieoverdracht
2.1.1.5.1 Systemen & Systeemrollen
Zowel de zorgverlener en laboratoriumspecialist maken ieder gebruik van een informatiesysteem, respectievelijk Zorgverlenerinformatiesysteem (XIS) en Laboratoriuminformatiesysteem (LIS). Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. In ART-DECOR worden de systeemrollen als Actor beschreven.
Het LIS vervult in deze use case de volgende systeemrollen:
- LaboratoriumresultaatOpdrachtOntvangend Systeem [LAB-LOO]
- LaboratoriumresultaatAntwoordSturend Systeem [LAB-LAS]
Het XIS vervult in deze use case de systeemrollen:
- LaboratoriumresultaatOpdrachtSturend Systeem [LAB-LOS]
- LaboratoriumresultaatAntwoordOntvangend Systeem [LAB-LAO]
Systeemrollen Opdracht laboratoriumonderzoek
Systeemrollen bij Sturen Labresultaat
2.1.1.5.2 Transacties & Transactiegroepen
Onderstaande afbeelding toont de samenhang tussen de processen, bedrijfsrollen, systemen, systeemrollen, transacties en transactiegroep die onderdeel uitmaken van de opdracht laboratoriumonderzoek.
Use case diagram opdracht laboratoriumonderzoek
Use case diagram sturen laboratoriumresultaat
In de bovenstaande afbeelding is zichtbaar dat sommige bedrijfsactiviteiten een bepaalde transactie tot gevolg hebben. Deze transactie wordt uitgevoerd door een systeemrol en maakt onderdeel uit van een transactiegroep.
De onderstaande tabel maakt het mogelijk direct de gewenste use cases (scenario’s), transactiegroepen en/of transacties te raadplegen in ART-DECOR of ander document.
Use Case(s) Scenario's) | Transactiegroep | Transacties | Systeemrol(len) | Systemen | Bedrijfsrollen |
---|---|---|---|---|---|
Lab2zorg:Zorgverlener stuurt opdracht labonderzoek | Laboratoriumonderzoek opdracht (PUSH) | Sturen opdracht labonderzoek | [LAB-LOS] | XIS | Zorgverlener |
Ontvangen opdracht labonderzoek | [LAB-LOO] | LIS | Labspecialist | ||
Lab2zorg:Labspecialist stuurt labresultaten | Laboratoriumonderzoek resultaat (PUSH) | Sturen resultaat labonderzoek | [LAB-LAS] | LIS | Labspecialist |
Ontvangen resultaat labonderzoek | [LAB-LAO] | XIS | Zorgverlener |
2.2 Zorgverlener raadpleegt laboratoriumresultaten
Zorgverleners hebben, om een volledig beeld van hun patiënt te hebben, de laatste laboratoriumresultaten van de patiënt nodig. Een zorgverlener kan deze op ieder moment raadplegen. Redenen voor raadplegen zijn:
- Bij de apotheek voor verstrekking van specifieke medicatie (medicatiebewaking),
- Voordat de voorschrijver een recept voorschrijft controleert hij/zij of er recente relevante laboratoriumresultaten zijn (medicatiebewaking),
- Wanneer een zorgverlener voor het zorgproces behoefte heeft aan recente laboratoriumresultaten,
- Wanneer een zorgverlener een melding krijgt dat er een laboratoriumresultaat voor hem/haar beschikbaar is gesteld.
Het raadplegen van medische gegevens wordt bij voorkeur gedaan bij de bron van de informatie. In het geval van laboratoriumresultaten; het laboratorium. Op het moment van schrijven is het voor een groot deel van de laboratoria in Nederland nog niet mogelijk laboratoriumresultaten beschikbaar te stellen voor raadplegen. Daarom wordt in dit functioneel ontwerp ook het scenario uitgewerkt dat de aanvrager van het laboratoriumonderzoek de resultaten beschikbaar stelt voor overige zorgverleners. Deze use case is onderdeel van patient journey 2 uit de Richtlijn Uitwisseling laboratoriumgegevens (pagina 17) en bevat de berichten 4 en 5 (pag 25-26). Het doel is om laboratoriumresultaten beschikbaar te stellen voor alle zorgverleners die deze nodig hebben voor de behandeling van de patiënt.
Voor een aantal voorbeeldscenario's wanneer deze uitwisseling plaats kan vinden zie scenario's
2.2.1 Doel en relevantie
Hergebruik van laboratoriumresultaten wordt gestimuleerd doordat deze beschikbaar zijn en ten alle tijden geraadpleegd kunnen worden. Dit vermindert het dubbel uitvoeren van onderzoeken, dit komt ten goede aan de patiënt en is kostenbesparend.
2.2.2 Proces en context
2.2.2.1 Preconditie
- De patiënt heeft toestemming gegeven om zijn of haar laboratoriumresultaten uit te wisselen.
Wanneer het laboratorium de resultaten beschikbaar stelt:
- De zorgverlener heeft de vraag via het XIS naar het laboratorium gestuurd.
- Het onderzoek is uitgevoerd en de resultaten zijn ingevoerd in het LIS.
- Het laboratoriumresultaat heeft de status definitief.
- Het laboratoriumresultaat is aangemeld voor raadplegen.
Wanneer een zorgverlener de resultaten beschikbaar stelt:
- Het laboratoriumresultaat is opgenomen in het XIS.
- Het laboratoriumresultaat heeft de status definitief.
- Het laboratoriumresultaat in het XIS is aangemeld voor raadplegen.
2.2.2.2 Trigger event
Tijdens de behandeling van een patiënt heeft een zorgverlener behoefte aan recente laboratoriumresulten. Bijvoorbeeld ten behoeve van medicatiebewaking door een apotheker.
2.2.2.3 Processtappen:
- Het XIS van de huisarts, apotheker1 of specialist vraagt laboratoriumresultaten op bij andere zorgverleners (LIS of XIS).
- De bevraagde XISsen /LISsen leveren de opgevraagde laboratoriumresultaten op indien beschikbaar.
- Het Laboratoriumresultaat wordt op de juiste manier verwerkt in het dossier van de raadplegende partij.
2.2.2.4 Postconditie:
- De zorgverlener heeft inzage in de laboratoriumresultaten in zijn/haar XIS.
- De bron kan nagaan wie laboratoriumresultaten bij hem heeft geraadpleegd (i.v.m. rectificatie).
1. Voor openbare apothekers is er door de KNMP en de NHG een gelimiteerde lijst op gesteld van resultaten die ingezien mogen worden. Deze lijst staat op de website van Nictiz
2.2.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram
In deze use case raadpleegt een zorgverlener laboratoriumresultaten. Anderzijds kan een zorgverlener ook degene zijn die een laboratoriumresultaat beschikbaar stelt.
Bedrijfsrol | Toelichting |
---|---|
Zorgverlener - raadplegend | Raadpleegt laboratoriumresultaten |
Zorgverlener - beschikbaarstellend | Stelt laboratoriumresultaten beschikbaar voor andere zorgverleners |
Labspecialist | Stelt de laboratoriumresultaten beschikbaar voor zorgverleners |
Onderstaande afbeelding toont de verschillende activiteiten uit de procesbeschrijving die door de bedrijfsrollen worden uitgevoerd.
2.2.4 Informatieoverdracht
2.2.4.1 Systemen & Systeemrollen
Zowel de zorgverlener en laboratoriumspecialist maken ieder gebruik van een informatiesysteem, respectievelijk XIS en LIS. Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. In ART-DECOR worden de systeemrollen als Actor beschreven.
Het LIS vervult in deze use case de volgende systeemrollen:
- Laboratoriumresultaat- LabResultaatBeschikbaarstellend Systeem [LAB-LRB]
Het XIS kan in deze use case twee systeemrollen vervullen:
- Laboratoriumresultaat- LabResultaatBeschikbaarstellend Systeem [LAB-LRB]
- Laboratoriumresultaat- LabResultaatRaadplegend Systeem [LAB-LRR]
2.2.4.2 Transacties & Transactiegroepen
Onderstaande afbeelding toont de samenhang tussen de bedrijfsrollen, bedrijfsactiviteiten, systeemrollen en transacties en transactiegroep die onderdeel uitmaken van het raadplegen van laboratoriumresultaten.
In de bovenstaande afbeelding is zichtbaar dat sommige bedrijfsactiviteiten een bepaalde transactie tot gevolg hebben. Deze transactie wordt uitgevoerd door een systeemrol en maakt onderdeel uit van een transactiegroep.
De onderstaande tabel maakt het mogelijk direct de gewenste scenario’s, transactiegroepen en/of transacties te raadplegen in ART-DECOR of ander document.
Scenario's | Transactiegroep | Transacties | Systeemrol(len) | Systemen | Bedrijfsrollen |
---|---|---|---|---|---|
Lab2zorg | Raadplegen/Beschikbaarstellen laboratoriumresultaten (PULL) | Raadplegen laboratoriumresultaten | [LAB-LRR] | XIS | Zorgverlener raadplegend |
Beschikbaar stellen laboratoriumresultaten | [LAB-LRB] | LIS of XIS | Laboratoriumspecialist of Zorgverlener beschikbaarstellend |
2.3 Zorgverlener stuurt laboratoriumresultaten naar andere zorgverlener
Deze usecase komt overeen met patient journey 3 uit de Richtlijn Uitwisseling laboratoriumgegevens (pagina 18) en bevat bericht 6 (pag 26).
De usecase kent twee varianten:
- de laboratoriumresultaten worden, met bijvoorbeeld een medicatievoorschrift, meegestuurd
- er worden alleen laboratoriumresultaten gestuurd
In onderstaande tekst wordt geen onderscheid tussen beide varianten gemaakt.
Voor een aantal voorbeeldscenario's wanneer deze uitwisseling plaats kan vinden zie scenario's
2.3.1 Doel en relevantie
Het onderling uitwisselen van laboratoriumresultaten door zorgverleners, bijvoorbeeld in het kader van medicatiebewaking, bevordert het hergebruik van de betreffende informatie in het belang van de continuïteit van de zorg voor de patiënt.
2.3.2 Proces en context
2.3.2.1 Preconditie
- De patiënt heeft toestemming gegeven om zijn of haar laboratoriumresultaten uit te wisselen.1
- De zorgverlener, zoals huisarts of specialist, heeft een labresultaat in het XIS.
- Het labresultaat heeft de status definitief.
2.3.2.2 Trigger event
Er zijn meerdere trigger events voor dit proces:
- een zorgverlener heeft een laboratoriumresultaat ontvangen dat mogelijk relevant is voor andere zorgverleners (bijvoorbeeld in het kader van medicatiebewaking).
- een bijzonder geval hiervan geldt het volgende: een zorgverlener die onderzoek heeft laten doen naar de nierfunctie deelt een afwijkende nierfunctiewaarde mee aan de door de patiënt aangewezen apotheker.2
2.3.2.3 Processtappen:
- Het XIS van de zorgverlener stuurt het labresultaat naar het XIS van de andere zorgverlener.
- Het XIS van de andere zorgverlener ontvangt het resultaat en stuurt een ontvangstbevestiging.
2.3.2.4 Postconditie
- De laboratoriumresultaten zijn beschikbaar in het XIS van de ontvangende zorgverlener.
1. Op basis van de Regeling geneesmiddelenwet artikel 6.10 geldt hierop de volgende uitzondering. Bij afwijkende nierfunctiewaarden is de aanvrager van het onderzoek verplicht deze waarden te delen met de door de patiënt aangewezen apotheker.
2. Op basis van de Regeling geneesmiddelenwet artikel 6.10.
2.3.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram
In deze use case is zowel degene die laboratoriumresultaten verstuurt als degene die ze ontvangt een zorgverlener.
Bedrijfsrol | Toelichting |
---|---|
Zorgverlener - versturend | Verstuurt laboratoriumresultaten naar andere zorgverlener |
Zorgverlener - ontvangend | Ontvangt laboratoriumresultaten |
Onderstaande afbeelding toont de verschillende activiteiten uit de procesbeschrijving die door de bedrijfsrollen worden uitgevoerd.
2.3.4 Informatieoverdracht
2.3.4.1 Systemen & Systeemrollen
De zorgverlener die het laboratoriumresultaat verstuurt en de zorgverlener die het laboratoriumresultaat ontvangt maken ieder gebruik van een eigen XIS. Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. In ART-DECOR worden de systeemrollen als Actor beschreven.
Het XIS vervult in deze use case de systeemrollen:
- Laboratoriumresultaat- LabResultaatSturend Systeem [LAB-LRS]
- Laboratoriumresultaat- LabResultaatOntvangend Systeem [LAB-LRO]
2.3.4.2 Transacties & Transactiegroepen
Onderstaande afbeelding toont de samenhang tussen de bedrijfsrollen, bedrijfsactiviteiten, systeemrollen en transacties en transactiegroep die onderdeel uitmaken van Lab2zorg.
In de bovenstaande afbeelding is zichtbaar dat sommige bedrijfsactiviteiten een bepaalde transactie tot gevolg hebben. Deze transactie wordt uitgevoerd door een systeemrol en maakt onderdeel uit van een transactiegroep.
De onderstaande tabel maakt het mogelijk direct de gewenste use cases (scenario’s), transactiegroepen en/of transacties te raadplegen in ART-DECOR of ander document.
Scenario | Transactiegroep | Transacties | Systeemrol(len) | Systemen | Bedrijfsrollen |
---|---|---|---|---|---|
Lab2zorg | Sturen/Ontvangen laboratoriumresultaten (PUSH) | Sturen Laboratoriumresultaten | [LAB-LRS] | XIS | Zorgverlener sturend |
Ontvangen Laboratoriumresultaten | [LAB-LRO] | XIS | Zorgverlener ontvangend |
2.4 Lab2patiënt
tekst
2.5 Lab2lab
tekst
2.6 Lab2publichealth
tekst
3 Aanvullende informatie
3.1 Aanwijzingen/eisen voor functionaliteit van systemen
3.1.1 Eenheid van taal
Voor de eenheid van taal wordt de Nederlandse laboratorium codeset gebruikt. Deze is gebaseerd op Snomed CT, LOINC en UCUM voor eenduidige registratie en uitwisseling van laboratoriumaanvragen en -resultaten.
Met eenduidige laboratoriumgegevens begrijpen zorgverleners elkaar eerder en beter, waardoor patiënten sneller en veiliger de labresultaten krijgen. Het labcodeset is ontwikkeld in samenwerking met het RIVM, de NVMM en NVKC en wordt professioneel beheerd door Nictiz met behulp van deze partijen.
3.1.2 Tonen van informatie
Binnen het laboratoriumdomein is het belangrijk te begrijpen dat verschillende methodes van onderzoek, maar ook de uitvoer van dezelfde methode in verschillende laboratoria of op verschillende machines, verschillende resultaten kunnen opleveren binnen hetzelfde monster. Daarom kunnen resultaten verkregen vanuit verschillende laboratoria en/of methoden niet vergeleken worden, ook al lijkt het om hetzelfde onderzoek te gaan. Daarom geldt dat resultaten verkregen vanuit verschillende methodes en/of een verschillende bron niet gegroepeerd of bijvoorbeeld in een grafiek getoond worden. Daarnaast moeten resultaten altijd getoond moeten worden in combinatie met de bijgeleverde referentiewaarden.
Verschillende onderzoeken die gezamenlijk in een rapport verzonden zijn, dienen juist wel gezamenlijk als rapport getoond te worden.
3.1.3 IHE-standaard
De informatie-uitwisseling en workflow is gebaseerd op de Integrating the Healthcare Enterprise (IHE) standaard.
3.2 Begrippenlijst
Begrip | Omschrijving |
---|---|
AIS | Apotheekinformatiesysteem |
ART-DECOR | internationaal platform voor het ontwikkelen, vastleggen en beheren van informatiestandaarden voor de zorg. |
HIS | Huisartseninformatiesysteem |
Laboratoriumspecialist | medisch specialist, ook arts-microbioloog of apotheker, die verantwoordelijk is voor de uitvoering van laboratoriumonderzoek |
LIS | Laboratoriuminformatiesysteem |
OIS | Onderzoeksinformatiesysteem |
PGO | Persoonlijke gezondheidsomgeving |
TriS | Trombose informatiesysteem |
XIS | Zorginformatiesysteem in het algemeen |
ZIS | Ziekenhuisinformatiesysteem |
Zorgverlener | Zorgverleners zijn alle personen die een behandelrelatie met een patiënt kunnen hebben. |
4 Referenties
Auteur(s) | Titel | Versie | Datum | Bron | Organisatie |
---|---|---|---|---|---|
Gert Koelewijn | Ontwerp laboverdracht | 2.0.0 | 3 januari 2020 | Informatiestandaard Labuitwisseling | Nictiz |
Gert Koelewijn | Ontwerp laboverdracht | 2.0.1 | 22 juli 2020 | Informatiestandaard Labuitwisseling | Nictiz |
Sasja Beers | Ontwerp laboverdracht | 2.0.2 | 15 maart 2021 | Informatiestandaard Labuitwisseling | Nictiz |
Sasja Beers | Ontwerp Uitwisseling Laboratoriumgegevens | 3.0.0 | 1 april 2022 | Informatiestandaard Uitwisseling laboratoriumgegevens | Nictiz |
5 Paginahistorie
Versie | Datum | Omschrijving |
---|---|---|
2.0.0 | 3 januari 2020 | Het materiaal van Lab2lab is gewijzigd. Het materiaal van Lab2publichealth, Lab2patiënt en Lab2zorg is ongewijzigd. |
2.0.1 | 22 juli 2020 | Het functioneel ontwerp van Lab2zorg is gewijzigd. Het materiaal van Lab2publichealth, Lab2patiënt en Lab2lab is ongewijzigd. |
2.0.2 | 15 maart 2021 | Het functioneel ontwerp van Lab2patiënt is gewijzigd. Het materiaal van Lab2zorg, Lab2publichealth en Lab2lab is ongewijzigd. |
3.0.0 | 1 april 2022 | Update ten behoeve van nieuwe richtlijn, update ivm nieuwe berichten & nieuwe template. |
3.0.0 | 30 april 2024 | Update op paragraaf 3.2 omtrent definitie XIS. Gewijzigd van zorgverlenersinformatiesysteem naar zorginformatiesysteem. |