pa:Ontwerpkaders Gebruik zibs 2024

This page has been removed from search engines' indexes.

Achtergrond

Het huidige stelselbesluit (FHIR-besluit 2022) bevat geen uitspraken over het gebruik van zibs 2024, gezien het besluit is vastgesteld vóór de publicatie van deze zibs. Er is echter behoefte aan een gedeeld afwegingskader om consistentie en samenhang tussen informatiestandaarden te waarborgen. Deze tijdelijke ontwerpkaders bieden richting voor het gebruik van zibs 2024 in informatiestandaarden, totdat landelijke besluitvorming via stelselbeheer heeft plaatsgevonden.

De ontwerpkaders zijn opgesteld door het Productarchitectuurteam en op 21 juli 2025 vastgesteld door de Productarchitectuurboard. Ze zijn van toepassing op alle informatiestandaarden die onder het beheer van Nictiz vallen.

Ontwerpvraagstuk

De ontwerpkaders op deze pagina geven richting aan het volgende ontwerpvraagstuk:

Mogen zibs 2024 worden toegepast in nieuwe ontwikkelingen van informatiestandaarden van Nictiz, en zo ja, onder welke voorwaarden?

Ontwerpkaders

• Informatiestandaarden blijven het huidige FHIR-besluit volgen en gebruiken zib 2017/FHIR STU3 of zib 2020/FHIR R4 zolang er nog geen nieuwe landelijke baseline is vastgesteld;
• Toepassing van pre-adopts uit zib 2024 in nieuwe releases van informatiestandaarden is toegestaan wanneer aan alle onderstaande voorwaarden wordt voldaan:
  1. Er is een informatiebehoefte die niet ingevuld kan worden met zib 2020 (of 2017), maar wel met een pre-adopt uit zib 2024;
  2. EHDS-compatibiliteit wordt niet gehinderd;
  3. Beperkte tot geen nadelige impact op interoperabiliteit;
  4. Er is instemming vanuit de Productarchitectuurboard.
• Bij toepassing van een pre-adopt zijn de volgende acties vereist:
  1. De afwijking t.g.v. de pre-adopt wordt gedocumenteerd in de informatiestandaard;
  2. De afwijking t.g.v. pre-adopt wordt opgenomen in het nl-core-FHIR-profiel of toekomstige andere generieke bouwsteen (zoals transactiebouwsteen).

Deze ontwerpkaders zijn onder voorbehoud van de impact van afwijken van de baseline-zibs op MDR-certificering door leveranciers. Mocht een productteam van Nictiz willen afwijken van de baseline-zibs, voordat de juridische uitwerking van dit vraagstuk afgerond is, dan kan het productteam ervoor kiezen om de analyse naar de eventuele gevolgen voor MDR-certificering zelf met de eigen stakeholders van de informatiestandaard uit te voeren.

Aanvullende informatie

Randvoorwaarden voor het toepassen van een pre-adopt uit zib 2024:

1. Aantoonbare informatiebehoefte
   • Bepaalde informatiebehoeften kunnen niet adequaat worden ingevuld met zib 2020 (of zib 2017), terwijl zib 2024 wel een passend informatiemodel biedt;
     • N.B. Het heeft de voorkeur om alleen zib 2020 met een pre-adopt uit zib 2024 te hanteren. De combinatie van zib 2017 met een pre-adopt uit zib 2024 mag, maar het heeft de voorkeur om in de basis over te stappen naar zib 2020 en dan een pre-adopt uit zib 2024 toe te passen. De combinatie van 2017/2024 naast 2020/2024 brengt het risico mee van grotere variatie en daarmee grotere complexiteit bij gebruikers en eindgebruikers;
   • De pre-adopt die een oplossing biedt voor deze onvervulde informatiebehoefte kan zich uiten in:
     • Nieuwe bouwstenen die nog niet voorkomen in eerdere versies (bijvoorbeeld zib AanvraagGegevens);
     • Wijzigingen in een zib die bestaande knelpunten oplossen;
       • N.B. Dit mogen ook onderdelen zijn uit zib 2024 die niet-compatibel zijn met zib 2020 (of zib 2017) (zoals aanpassing van kardinaliteiten of waardelijsten). Wel dienen niet-compatibele pre-adopts met terughoudendheid toegepast te worden vanwege de toegenomen complexiteit;
2. Compatibiliteit met EHDS
   • De pre-adopt uit zib 2024 moet EHDS-compatibel zijn;
     • Het productteam legt de vraag t.a.v. EHDS-compatibiliteit neer bij het Productarchitectuurteam;
     • Indien de pre-adopt niet EHDS-compatibel is, dan consulteert het productteam het Productarchitectuurteam voor de vraag welke oplossing wel EHDS-compatibel is;
3. Beperkte tot geen nadelige impact op zorgbrede interoperabiliteit
   • Het productteam heeft een risicoanalyse uitgevoerd, waaruit blijkt dat de pre-adopt geen of slechts beperkte (en oplosbare) belemmeringen vormt voor domeinoverstijgende interoperabiliteit. De risicoanalyse beantwoordt onder meer:
     • Gaat het om een pre-adopt uit zib 2024 die niet-compatibel is met zib 2020 (of zib 2017)?
     • Welke hybride situaties ontstaan t.g.v. van deze pre-adopt?
       • In welke informatiestandaarden en sectoren wordt de betreffende zib gebruikt en in welke versie?
       • Welke overlap in leveranciers en eindgebruikers bestaat er?
       • Welke impact heeft de hybride situatie op leveranciers en eindgebruikers? (bijvoorbeeld het tijdelijk moeten invullen van één gegeven in twee velden)
4. Instemming vanuit de Productarchitectuurboard
   • Voor het doorvoeren van een pre-adopt in een informatiestandaard is vooraf instemming vereist van de Productarchitectuurboard. Hiervoor levert het productteam een beschrijving aan van de pre-adopt met onderbouwing a.d.h.v. bovengenoemde voorwaarden 1-3.

Benodigde acties bij toepassing van een pre-adopt uit zibs 2024:

1. Documentatie in de informatiestandaard
   • De afwijking op de baseline is gedocumenteerd, inclusief:
     • De onderdelen die vooruitlopen op de baseline;
     • De motivering en aard van de afwijking.
2. Opname in nl-core profielen
   • Afstemming heeft plaatsgevonden met het zib-profiling team en het nl-coreteam over het gebruik van de betreffende pre-adopt. De voorkeur gaat uit naar opname van de oplossing in de nl-core laag (of andere generieke laag zoals transactiebouwstenen).

Documenthistorie

Versie	Status	Datum	Wijziging
1.0.0	draft	31-10-2025	Deze pagina is gebaseerd op de interne memo d.d. 21-07-2025

Voor het opstellen van deze pagina is ChatGPT gebruikt als hulp voor het verbeteren van de schrijfstijl en zinsstructuur en voor grammaticacontrole.