Functioneel Ontwerp Medicatieproces 9 versie 3.0.0-beta.5 voor patiënt usecases

Deze versie zal worden getoetst tijdens de kickstart medicatieoverdracht. De versie is niet geschikt voor gebruik buiten deze beproeving.

1 Inleiding

1.1 Algemeen

Dit is het functioneel ontwerp voor patiënt gerelateerde usecases voor medicatieproces 9 (MP9). De algemene MP9 standaard is functioneel omschreven met deze specificaties. Er wordt aangenomen dat de lezer bekend is met de algemene functionele specificaties van MP9, deze zijn namelijk ook van toepassing op de patiënt usecases.

Dit ontwerp is alleen bedoelt voor partijen die zijn aangesloten bij de kickstart. Het technisch ontwerp voor patiënt usecases voor deelnemende partijen aan de kickstart is hier te vinden. Verdere documentatie voor kickstart deelnemers is beschikbaar op de landingspagina kickstart.

Deze pagina beschrijft usecases voor de patiënt in relatie tot de informatiestandaard Medicatieproces 9. Deze usecases zijn gebaseerd op MP9 versie 3.0.0-beta.3. Het doel van de pagina is om de verschillende uitwisselingsscenario's van medicatiegegevens met de patiënt weer te geven. Dit als aanvulling op de uitgebreide functionele specificatie van de informatiestandaard. Deze pagina is gedurende de kickstart geen onderdeel van MedMij maar maakt wel gebruik van de MedMij termen en stukken voor leesbaarheid en aanvullende informatie.

1.2 Doelgroep

De doelgroep voor deze pagina bestaat uit:

• Productmanagers, architecten, ontwerpers, bouwers en testers van XIS- en PGO-leveranciers, regio-organisaties en Nictiz;
• Vertegenwoordigers van patiënten, laboratoria en zorgverleners.

1.3 Kaders en uitgangspunten

De kaders en uitgangspunten zoals beschreven in de functionele overkoepelende hoofdpagina van MedMij zijn van toepassing op deze pagina. Voor de richtlijn, infrastructuur en geografische reikwijdte gelden geen nadere specificaties, anders dan in de algemene inleiding van de MedMij functionele ontwerpen.

1.4 Kwalificatie

Op deze informatiestandaard is een Nictiz kwalificatie van toepassing. Kwalificatie vindt plaats per systeemrol.

Kwalificatiescripts en meer informatie over de kwalificatie is te vinden via de kwalificatie paragraaf op de medicatieproces landingspagina.

2 Use Cases

2.1 Use case: Raadplegen medicatiegegevens door patiënt

2.1.1 Doel en relevantie

Het voor patiënten mogelijk maken regie op hun eigen gezondheid te nemen door inzicht te geven in medicatiegegevens die over henzelf gaan.

2.1.2 Domein

Medicatiegegevens in het domein van zorgaanbieders en patiënten.

2.1.3 Context

Het gaat om het elektronisch en gestructureerd beschikbaar maken van een medicatiegegevens vanuit een zorgaanbiederssysteem (XIS) naar een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO). Deze pagina bevat (verwijzingen naar) beschrijvingen van:

• informatie
• bedrijfsrollen (actoren),
• proces,
• systemen,
• systeemrollen,
• transactiegroepen en transacties, inclusief de inhoud van deze transacties.

De beschrijving is infrastructuur-onafhankelijk.

2.1.4 Informatie

De dataelementen die van toepassing zijn, zijn gedefinieerd in de informatiestandaard voor Medicatieproces.

2.1.4.1 Raadplegen medicatiegegevens

Dataelementen in de vraag om medicatiegegevens staan hieronder. Om deze informatie in een nieuwe tab te openen, klik hier.

Dit betreft de filtermogelijkheden (query paramaters) in de vraag om medicatiegegevens.

2.1.4.2 Beschikbaarstellen medicatiegegevens

Data-elementen in medicatiegegevens staan hieronder. Om deze informatie in een nieuwe tab te openen, klik hier.

Dit betreft de inhoud van de transactie met medicatiegegevens.

2.1.5 Bedrijfsrollen

Deze use case kent twee bedrijfsrollen.

Bedrijfsrol	Activiteit
Patiënt	Wil medicatiegegevens raadplegen
Zorgaanbieder	Stelt medicatiegegevens beschikbaar

Bedrijfsrollen Medicatiegegevens

Onderstaande afbeelding toont de bedrijfsrollen en de activiteiten die zij uitvoeren.

Activiteitendiagram Raadplegen Medicatiegegevens

2.1.6 Procesbeschrijving

2.1.6.1 'Patient journey' - Roos Dalstra

Het verhaal van de 'patient journey' van Roos Dalstra vindt u hier.

Hieronder een voor Roos relevante situatie waarbij het raadplegen van een medicatiegegevens een rol speelt.

Roos heeft de afgelopen tijd in verband met haar hartfalen en diabetes diverse wijzigingen in haar medicatie gehad. Dit is soms gedaan door de specialist en soms door de huisarts. De apotheker paste dan daarna ook soms de doseerinstructies aan, omdat er een ander product geleverd moest worden dan voorgeschreven was. Eigenlijk is Roos het overzicht een beetje kwijtgeraakt. Gelukkig heeft haar PGO wel de mogelijkheid om bij al haar zorgverleners medicatiegegevens op te vragen. Haar PGO kan dit aan haar presenteren in een overzichtelijk geheel. Roos kan nu controleren of ze al haar medicatie inneemt conform de laatste afspraken die hierover zijn gemaakt. Dit is voor Roos heel geruststellend.

2.1.6.2 Proces

Het stuk van het proces waar het in deze use case om gaat is:

• Het systeem van een zorgaanbieder (XIS) stelt medicatiegegevens beschikbaar aan het systeem van een patiënt (PGO).

Deze paragraaf vervolgt met een beschrijving van precondities, proces stappen, en post condities.

2.1.6.2.1 Preconditie

De patiënt heeft toestemming gegeven voor het elektronisch uitwisselen van medicatiegegevens tussen het betreffende XIS en de eigen persoonlijke gezondheidsomgeving.

De patiënt wil medicatiegegevens inzien en de zorgaanbieder stelt dit ook beschikbaar.

Een patiënt kan steeds zelf het initiatief nemen om medicatiegegevens op te halen, maar het is ook mogelijk dat een PGO geconfigureerd is om dit 'automatisch' te doen. Dit maakt voor de beschrijving van deze use case geen verschil.

2.1.6.2.2 Proces stappen

• Het systeem van de patiënt (PGO) vraagt om beschikbare medicatiegegevens bij een XIS.
• Het systeem van de zorgaanbieder (XIS) levert medicatiegegevens op voor de patiënt.
• Patiënt gebruikt de persoonlijke gezondheidsomgeving om medicatiegegevens in te zien.

2.1.6.2.3 Post conditie

De patiënt kan medicatiegegevens inzien via de persoonlijke gezondheidsomgeving.

2.1.7 Systemen & Systeemrollen

Zowel zorgaanbieder als patiënt maken gebruik van een informatiesysteem:

• PGO (patiënt)
• XIS (zorgaanbieder)

Deze systemen kennen ieder verschillende systeemrollen, die het uitwisselen van gegevens tussen deze systemen mogelijk maken. Hier gaat het om de medicatiegegevens van zorgaanbieder naar de patiënt.

Systeem	Naam systeemrol	Systeemrolcode	Omschrijving
PGO	MedicatiegegevensRaadplegend	MP-MGR-3.0.0-FHIR	Raadplegen medicatiegegevens bij zorgaanbieder
XIS	MedicatiegegevensBeschikbaarstellend	MP-MGB-3.0.0-FHIR	Beschikbaarstellen medicatiegegevens aan de patiënt

Zie ook onderstaande afbeelding.

Componenten diagram

De kwalificatie van informatiesystemen vindt plaats op basis van systeemrollen.

2.1.8 Transacties, Transactiegroepen en systeemrollen

Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.

Transactiegroep	Transactie	Systeemrolcode	Systeem	Bedrijfsrol	Link naar technische specificatie
Medicatiegegevens (PULL)	Raadplegen medicatiegegevens	MP-MGR-3.0.0-FHIR	PGO	Patiënt	Medicatiegegevens in FHIR
	Beschikbaarstellen medicatiegegevens	MP-MGB-3.0.0-FHIR	XIS	Zorgaanbieder

3 Aanvullende informatie

Dit hoofdstuk wordt gebruikt om aanvullende informatie te geven over overige relevante informatie voor het gebruik van MP9.

3.1 Generieke werking MP9

De informatiestandaard MP9 werkt met een basis set aan gegevens die kunnen worden uitgewisseld en geraadpleegd. Deze basis set aan gegevens zijn onderverdeeld in zogenaamde bouwstenen en worden per stap in het algehele medicatieproces aangemaakt en beschikbaar gesteld. De samenhang tussen deze bouwstenen wordt aangebracht door het concept ‘medicamenteuze behandeling’ wat verder wordt uitgelegd in de algemene functionele specificaties van MP9. Nadat de bouwsteen door het bronsysteem is beschikbaar gesteld, kan de patiënt deze opvragen en inzien d.m.v. het MedMij afsprakenstelsel.

3.2 Medicatieoverzicht

Het medicatieoverzicht is het leesoverzicht dat elke patiënt kan opvragen en waarop al zijn/haar gegevens uit de basis set medicatiegegevens op leesbare wijze gepresenteerd worden. Op het medicatieoverzicht staan de medicatiegegevens uit de basis set die in de informatiestandaard zijn gespecificeerd.

In hoofdstuk 5 van het algemene FO van MP9 staat een voorbeeld van een medicatieoverzicht en worden de afleidingsregels omschreven voor het opstellen van het medicatieoverzicht. Deze regels zijn van belang omdat ze ervoor zorgen dat de informatie altijd eenduidig is, zowel voor de patiënt als voor de zorgverlener.

Het medicatieoverzicht kan worden samengesteld door gebruik te maken van de gegevensdienst ‘medicatiegegevens’. Met deze gegevensdienst zijn alle verschillende bouwstenen op te vragen die onderdeel zijn van MP9 waarmee ook het medicatieoverzicht wordt gemaakt. Het medicatieoverzicht bevat echter alleen de meest relevante bouwstenen per medicamenteuze behandeling. Om deze relevante bouwstenen te bepalen, zijn verschillende regels omtrent het overrulen opgesteld. Dit is verder uitgewerkt in een overzicht van stappen die nodig zijn voor het consolideren van de informatie voor het medicatieoverzicht.

3.3 Migratie en hybride

Aangezien niet alle systemen tegelijkertijd de informatiestandaard MP9 implementeren, is er sprake van een transitiefase. Deze fase loopt vanaf de migratie van het eerste systeem tot het moment waarop uiteindelijk alle systemen over zijn op MP9. Gedurende deze fase worden systemen geconfronteerd met een hybride situatie: ze moeten zowel MP9 als oudere berichtenstromen (MP6.12 en/of EDIFACT) ondersteunen.

Er zijn verschillen tussen deze berichtenstromen, wat betekent dat er afspraken nodig zijn om op basis van deze verschillende toch tot een overzichtelijk medicatiedossier te komen. Deze afspraken zijn aanvullend op de informatiestandaard en zijn hier te vinden.

3.4 Afwijkingen t.o.v. generieke functionele specificaties MP9

Er zijn een aantal specificaties waarin de patiënt use cases afwijken van de generieke specificaties. Dit zijn de volgende punten:

• In hoofdstuk 7 van de generieke specificaties staan systeemrolcodes omschreven. Deze gelden niet voor de patiënt use cases. De systeemrolcodes voor patiënt use cases zijn hier te vinden.
• De termen 'transactie' en 'gegevensdienst' worden zowel op deze pagina als in de generieke specificaties inwisselbaar gebruikt.

4 Release notes

In onderstaande tabel staan de wijzigingen voor deze informatiestandaard. Zie de Ontwerpen landingspagina voor wijzigingen die op alle informatiestandaarden van toepassing zijn.

Release	omschrijving	BITS issue	Datum
MP9 3.0.0-beta.2	Titel van pagina aangepast naar "MP9 3.0.0-beta.2". Verder geen aanpassingen nodig op deze pagina.	N.v.t.	01-08-2023
MP9 3.0.0-beta.3	Titel van pagina aangepast naar "MP9 3.0.0-beta.3". Verder geen aanpassingen nodig op deze pagina.	N.v.t.	01-03-2024
MP9 3.0.0-beta.4	Titel van pagina aangepast naar "MP9 3.0.0-beta.4". Verder is "informatie-element" aangepast naar "dataelement". Als laatste is de zinsnede over de definitie van de usecase verwijderd in paragraaf 3.4	N.v.t.	01-12-2024