Functioneel Ontwerp BgZ medisch-specialistische zorg 2.0.0-beta.2

Uit informatiestandaarden
Versie door Gabriel Hopmans (overleg | bijdragen) op 26 mei 2025 om 09:30 (=Toelichtingen bij Tabel 1= verwijderd omdat deze nu leeg is)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Ga naar: navigatie, zoeken


Voor een overzicht van relevante wiki-pagina's voor BgZ-MSZ zie Landingspagina_BgZ

1 Inleiding

1.1 Algemeen

Dit document beschrijft het Functioneel Ontwerp (FO) voor de Informatiestandaard “BgZ-uitwisseling voor de medisch-specialistische zorg”. De "Kwaliteitstandaard Uitwisseling Basisgegevensset Zorg tussen instellingen waar medisch-specialistische zorg wordt verleend"[1] beschrijft de afspraken voor de uitwisseling van gegevens bij overdracht van patiënten tussen instellingen die medisch-specialistische zorg (MSZ) verlenen. De “Handreiking adequate registratie in het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) Klachten en diagnoses, behandelaanwijzingen en allergieën”[2], beschrijft afspraken over welke informatie er minimaal in het zorgproces moet worden geregistreerd. De NEN 7540[3] stelt eisen voor taal en techniek.

Deze versie van de informatiestandaard is gebaseerd op de zib Publicatie 2017(NL)[4] en uitwisseling via HL7 FHIR v3. Tevens zijn in dit FO enkele verduidelijkingen, aanvullingen, en restricties op de inhoudelijke afspraken in de kwaliteitstandaard en handreiking opgenomen.

Het FO beschrijft voor alle uitwisselscenario's, in dit document use cases genoemd, uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, systemen, systeemrollen en bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten. Hiervoor worden de eisen gegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 zijn per use case de nadere details beschreven. Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de Nictiz webpagina voor informatiestandaarden. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het FO wordt verwezen naar de Nictiz webpagina met een begrippenoverzicht.

1.2 Doelgroep

De doelgroepen van dit FO zijn

  • productmanagers, architecten, ontwerpers en testers van ICT-leveranciers, regio-organisaties en Nictiz en
  • vertegenwoordigers van zorgverleners.

1.3 Kaders en uitgangspunten

1.3.1 Richtlijn en proces

Figuur 1

Figuur 1: Gegevensuitwisseling in het MSZ proces. De BgZ-MSZ (t) is een samenvatting van gegevens van een bronsysteem (XIS) (s).


De overdracht van gegevens tussen zorgverleners in de MSZ zijn in twee use cases beschreven: (a) Uitwisseling BgZ bij verwijzing of overdracht, en (b) Opvraging BgZ bij eerdere behandelaar. In dit proces zijn de bedrijfsrollen van de betrokken partijen :

  • Verwijzende zorgverlener bij eerste use case (g); (PUSH)
    • Sturende zorgverlener, (h);
    • Ontvangende zorgverlener, (j);
  • Opvragende zorgverlener bij tweede use case, (b); (PULL) LET OP! Deze use case is momenteel nog niet volledig uitgewerkt omdat het communicatiepatroon nog niet beschikbaar is.
    • Raadplegende zorgverlener;
    • Beschikbaarstellende zorgverlener;

1.3.2 Reikwijdte informatiestandaard

De informatiestandaard specificeert voor de eerste vier lagen van het vijflagenmodel, welke informatie moet worden vastgelegd en gedeeld bij de overdrachtsmomenten in zorgprocessen. Deze laag bestaat uit (1) een functionele specificatie van het zorgproces en (2) een specificatie van de informatie die uitgewisseld wordt via een dataset, gegevensmodel, en terminologie.

1.4 Testen

Voor deze informatiestandaard zijn testscripts beschikbaar die gebaseerd zijn op fictieve patiëntdossiers. De scripts zijn inhoudelijk afgestemd op realistische zorgsituaties en klinisch gevalideerd door medisch specialisten. Hiermee wordt geborgd dat het beoogde gebruik van de informatiestandaard correct en eenduidig kan worden getoetst. De testscripts ondersteunen leveranciers en zorginstellingen bij het testen en valideren van implementaties. De testscripts zijn beschikbaar via de Landingspagina BgZ.

1.5 Kwalificatie

Op basis van dit FO en de daarbij behorende dataset zijn kwalificatiescripts opgesteld. Het opstellen van kwalificatiescripts valt buiten de scope van dit FO. Voor meer informatie zie de websitepagina over Nictiz kwalificaties. De test- en kwalificatiescripts zijn te vinden op de Landingspagina BgZ

1.6 Begrippenkader

Zorgverlener Een natuurlijke persoon die beroepsmatig zorg verleent (Wkkgz artikel 1). In dit FO wordt zorgverlener gebruikt voor het identificeren van de verantwoordelijke rol, waarbij een gedelegeerde ook aangeduid wordt als zorgverlener.

2 Use cases

Een use case is een specifieke beschrijving van een praktijksituatie in de zorg waarbij de uitwisseling van informatie voor een concrete situatie wordt beschreven aan de hand van actoren (mensen, systemen) en transacties. Een transactie beschrijft welke informatie wanneer wordt uitgewisseld. Een use case is een verbijzondering van een specifiek onderdeel van het zorgproces. Een informatiestandaard kan bestaan uit één of meerdere use cases. Elke use case koppelt met een scenario in ART-DECOR.

2.1 Algemeen

Het doel van de implementatie van deze informatiestandaard is het waarborgen van de continuïteit van de zorg, het voorkomen dat patiënten hun verhaal steeds opnieuw moeten vertellen, het verminderen van de registratielast en het verminderen van fouten.

2.1.1 Specificatie van uitgewisselde BgZ componenten

In onderstaande tabel is een specificatie opgenomen van uit te wisselen BgZ-componenten voor EPD naar EPD uitwisselingen in de MSZ.

De structuur van de BgZ-MSZ 2.0 secties is gebaseerd op de "BgZ Specificatie gebaseerd op zibs release 2017" [5]. Deze definitie is aangevuld met componenten relevant voor de BgZ-MSZ, zoals bijvoorbeeld metagegevens, zorgsetting, zorgaanbieders, en zorgverleners.

De specificatie van uit te wisselen gegevens in de MSZ, zoals de kardinaliteiten, conformance, en condities, is op basis van bronnen zoals de kwaliteitstandaard[1], de handreiking adequate registratie[2], en het programma van eisen voor de BgZ-MSZ [6]. Deze specificatie wordt in het technisch ontwerp toegepast in specifieke FHIR queries voor ontvangende en raadplegende partijen. Voor specifiek de sturende en ontvangende partijen wordt de TA-NP toegepast zoals beschreven in het technisch ontwerp. Houd er bij het toepassen van de TA-NP rekening mee dat de FHIR queries zoals beschreven in het TA-NP document alleen als voorbeeld kunnen worden gebruikt. De beschreven voorbeelden zijn niet samengesteld op basis van dit FO.

In toekomstige versies zal de BgZ 2.0 definitie en structuur van secties verder worden aangevuld voor aanvullende use cases in de MSZ, internationale uitwisselingen, en use cases buiten de MSZ. Waar mogelijk zal deze informatiestandaard in de toekomst gaan verwijzen naar andere standaarden.

BgZ 2.0 Hoofdstuk Sectie Specificatie
1 Demografie en identificatie 1.1 Patiëntgegevens

NAW gegevens, BSN, geboortedatum, geslacht, contactgegevens van de patiënt en overlijdensinformatie worden uitgewisseld.

1.2 Burgerlijke staat

Laatst bekende burgerlijke staat

2 Financiële informatie 2.1 Verzekeringsgegevens

De verzekeringsgegevens van de patiënt

3 Behandelrestricties 3.1 Behandelaanwijzingen

Alle beschikbare behandelaanwijzingen worden uitgewisseld.

  • Er kunnen meerdere behandelaanwijzingen worden vastgelegd die op hetzelfde moment ingaan.
  • Het moet mogelijk zijn behandelaanwijzingen in te zien. Het is niet mogelijk behandelaanwijzingen ongewijzigd over te nemen. Tijdens het inzien van gegevens kan software faciliteren met het groeperen en ordenen op basis van een datum indien beschikbaar.
3.2 Wilsverklaring

Alle beschikbare wilsverklaringen worden uitgewisseld.

4 Contactpersoon 4.1 Contactpersoon

De gegevens van de eerste relatie/ contactpersoon worden, indien beschikbaar, uitgewisseld.

5 Functionele status 5.1 Functionele/ mentale status

Alle beschikbare functionele en mentale statussen worden uitgewisseld. [7]

  • Dit concept is uitgebreid met een categorie. Mogelijke waarden kunnen zijn: functioneel en/of mentaal.
  • Software kan faciliteren bij het groeperen naar functies die met SNOMED CT codes zijn vastgelegd.
6 Klachten en diagnoses 6.1 Problemen (incl. diagnoses)

Alle bekende problemen van alle probleemtypen worden uitgewisseld. In deze versie 2.0 van de informatiestandaard worden niet alleen de toegestane coderingen van ‘ProbleemNaam’ uitgewisseld. Het kan voorkomen dat er voor elementen in de probleemlijst geen codering beschikbaar is. Deze worden wel uitgewisseld vanwege patiëntveiligheid. Tevens is de uitwisseling niet beperkt tot één codering voor dezelfde diagnose. Zo kan contacteczeem ook aanvullend getypeerd worden door contacteczeem door dichromaat. Of bijvoorbeeld een enkelfractuur die aanvullend getypeerd wordt door een crurisfractuur, zonder de noodzaak een tweede probleemlijstelement uit te wisselen en te verwerken.

7 Sociale anamnese [8] 7.1 Woonsituatie

Alle beschikbare woonsituaties worden uitgewisseld.

  • Er kunnen meerdere woonsituaties relevant zijn bij het plannen van een ontslag.
  • Software kan faciliteren in het ordenen van de woonsituaties indien er tijdstempelinformatie beschikbaar is. In deze versie 2.0 van de informatiestandaard moet een WoningType worden uitgewisseld indien beschikbaar.
7.2 Drugsgebruik

Al het bekende drugsgebruik wordt uitgewisseld.

  • Een specifieke uitwisseling van het laatst bekende drugsgebruik of laatst bekende drugsgebruik per drugs of geneesmiddelsoort is zowel complex als beperkend en voorkomen in versie 2.0 van de BgZ-MSZ. In de praktijk zal een eindgebruiker voor bijvoorbeeld methadon of GHB het laatst bekende gebruik willen zien en mogelijk secundair de eerdere doseringen van bijvoorbeeld methadon. Daarnaast is de startdatum van het middelengebruik optioneel en niet geschikt voor het bepalen van het laatst bekende middelengebruik.
7.3 Alcoholgebruik Al het bekende alcoholgebruik wordt uitgewisseld.
7.4 Tabakgebruik Al het bekende tabakgebruik wordt uitgewisseld.
7.5 Voedingsadviezen

Alle bekende voedingsadviezen worden uitgewisseld.

  • Een specifieke uitwisseling van het laatst bekende voedingsadvies of laatst bekende voedingsadvies per dieetType is zowel complex als beperkend en voorkomen in versie 2.0 van de BgZ-MSZ. Het kan ook voorkomen dat er alleen een advies over de consistentie van voedsel wordt vastgelegd.
8 Waarschuwingen 8.1 Alerts Alle bekende alerts worden uitgewisseld.
9 Allergieën 9.1 Allergie-intoleranties Alle bekende allergieën worden uitgewisseld.
10 Medicatie Algemeen

Alle medicatieafspraken, toedieningsafspraken en medicatiegebruik die bekend zijn in een XIS worden uitgewisseld.

  • Deze informatiestandaard bevat uitsluitend de bouwstenen uit de dataset van MP 9.0.7 en is geen volledige implementatie van de standaard Medicatieproces 9 (MP9). Deze informatiestandaard vereist geen implementatie van de informatiestandaard Medicatieproces 9 (MP9) en bevat geen verwijzing naar een specifieke versie van het de informatiestandaard MP9.
  • Voor toekomstige versies van deze informatiestandaard is het de verwachting dat wordt verwezen naar de informatiestandaard Medicatieproces 9 (zie voor de actuele versie Medicatieproces landingspagina). Daarnaast is het de verwachting dat in een doorontwikkeling van de BgZ-MSZ informatiestandaard verdere harmonisatie met de EU-Patient Summary (EU-PS) plaatsvindt. In deze ontwikkeling wordt ook rekening gehouden met de bouwstenen van MP9.
  • De uitwisseling van medicatiegegevens kan niet gebruikt worden voor een Actueel Medicatie Overzicht (AMO). De gegevens kunnen op verschillende manieren en verschillende momenten zijn ontstaan in een XIS. Denk bijvoorbeeld aan een intakegesprek waarbij gegevens vanuit een papieren AMO zijn ingevoerd. Ook de medicatie die tijdens interventies gebruikt zijn, kunnen in de uitgewisselde gegevens opgenomen worden. Deze gegevens hebben niet altijd de benodigde elementen om een actueel medicatieoverzicht samen te stellen zoals een MBH-id (zie par 1.3.3 in FO MP 9.0.7 ) en om de relaties tussen medicatiebouwstenen te kunnen leggen. Voor het kunnen opstellen van een AMO is een implementatie van MP9 nodig.
10.1 Medicatieafspraken Alle bekende medicatieafspraken worden uitgewisseld.
10.2 Toedieningsafspraken Alle bekende toedieningsafspraken worden uitgewisseld
10.3 Medicatiegebruik Al het bekende medicatiegebruik wordt uitgewisseld
11 Medische hulpmiddelen 11.1 Medische hulpmiddelen Alle bekende medische hulpmiddelen worden uitgewisseld
12 Vaccinaties 12.1 Vaccinaties Alle bekende vaccinaties worden uitgewisseld
13 Vitale functies en metingen 13.1 Bloeddruk De laatst bekende bloeddruk wordt uitgewisseld.
13.2 Lichaamsgewicht Het laatst bekende lichaamsgewicht wordt uitgewisseld.
13.3 Lichaamslengte De laatst bekende lichaamslengte wordt uitgewisseld.
14 Uitslagen 14.1 Laboratoriumuitslagen

Indien beschikbaar wordt van elk type onderzoek (panel) de laatst bekende uitslag uitgewisseld binnen het domein van de klinische chemie en medische microbiologie. Per panel worden alle testuitslagen uitgewisseld. Hieronder valt ook bloedgroeptypering (normaliter/vaak vallend onder klinische chemie). Dit is een uitbreiding en nadere specificatie van de definitie zoals in de kwaliteitstandaard[1] staat.

  • Specifiek worden de laatst bekende gegevens uitgewisseld voor elk type onderzoek of panel (zie zib LaboratoriumUitslag en het veld Onderzoek). Per laatst bekend onderzoek (panel) worden gegevens zoals de toelichting en alle onderliggende bepalingen uitgewisseld. De bepalingen omvatten alle categorieën (zie zib LaboratoriumUitslag en het veld ResultaatType) zoals endocrinologie, microbiologie, hematologie. Er wordt niet op specifieke categorieën gefilterd bij de uitwisseling van gegevens voor de MSZ.
  • Op het moment van het samenstellen van de BgZ-MSZ 2.0 informatiestandaard is er in Nederland nog geen consensus over de categorisering van een specifieke bepaling in een categorie zoals bijvoorbeeld hematologie.
  • Voor de MSZ worden de laatst bekende bepalingen uitgewisseld onafhankelijk van het resultaattype. Voor zorgverlener naar patiënt toepassingen kunnen specifieke resultaattypen relevant zijn zoals het niet uitwisselen van voorlopige bepalingen.
  • Het is ook mogelijk om een losse bepaling uit te wisselen, zonder panel. Dit kan gerealiseerd worden door de code bij onderzoek (NLCM13.1.4) leeg te laten.
15 Verrichtingen 15.1 Verrichtingen

Alle bekende chirurgische verrichtingen of verrichtingen onder geleide van beeldvormende techniek die de patiënt heeft ondergaan, worden uitgewisseld.

  • De informatiestandaard beweegt mee met de trend van chirurgische ingrepen naar beeldgeleide interventies. Uitsluitend de 'bekende operatieve verrichtingen' uitwisselen is tegenwoordig te beperkend.
  • De BgZ-MSZ 2.0 sluit aan bij de Internationale Patient Summary die ook de beeldgeleide interventies includeert.
  • De categorie informatie wordt uitsluitend toegevoegd aan uitgewisselde verrichtingen ten behoeve van filtering, groepering, of visualisatie en hoeft niet zib compliant te worden opgeslagen in een XIS. In de praktijk kan deze categorie volgen uit de organisatie van de lijsten waarin verrichtingen worden beheerd.
  • Deze categorie kan niet op basis van de SNOMED terminologie worden afgeleid uit het VerrichtingType via de SNOMED-taxonomie die aan verandering onderhevig is (zie zib verrichting). In een technische uitwerking is het aanbevolen de categorie code toe te passen in een categorie gebaseerde query, zonder aannames te doen over waardelijsten of de SNOMED taxonomie via een code gebaseerde query.
16 Contacten 16.1 Contacten

Alle bekende contacten met zorgverleners worden uitgewisseld.

  • Voor de medisch specialistische zorg is het van belang dat de patiëntsamenvatting ten minste de klinische contacten, de SEH, en een overzicht van de poliklinieken waar de patiënt bekend is, bevat. Uitsluitend het uitwisselen van de bekende ziekenhuisopnames (niet poliklinische contacten), is te beperkend.
  • Concreet worden alle contacten uitgewisseld. In de technische implementatie vervallen de filters op de contacten zoals in de voorgaande versie van de informatiestandaard. In een technische uitwerking kunnen filters op het 'ContactType' (zie zib contact) toegepast worden in een ontvangend systeem.
  • Een ontvangend systeem kan op basis van de BgZ-MSZ-samenvatting naast een overzicht van de poliklinieken waar de patiënt bekend is per polikliniek een lijst van contacten tonen
17 GeplandeZorgActiviteit (Zorgplan) [9] 17.1 Verrichting Alle toekomstig geplande verrichtingen worden uitgewisseld.
18 Zorgsetting 18.1 Huisartsgegevens De beschikbare huisartsgegevens worden uitgewisseld. Concreet kunnen de gegevens van meerdere huisartsen als onderdeel van de patiëntgegevens worden uitgewisseld.
18.2 Zorgverleners
  • De beschikbare gegevens van alle zorgverleners met een actuele behandelrelatie worden uitgewisseld.
  • In deze informatiestandaard worden ook gegevens uitgewisseld van zorgverlevers waarvan geen status informatie bekend is of een andere statuswaarde bekend is dan inactief.
  • Een patiënt kan worden behandeld door meerdere multidisciplinaire zorgteams. Via de informatiestandaard worden de zorgverleners uitgewisseld inclusief de zorgteam-relatie.
18.3 Zorgaanbieders De beschikbare gegevens van zorgaanbieders die verantwoordelijk zijn voor de careteam samenstelling.

Tabel 1 Definitie van de BgZ-MSZ samenvatting.

2.1.1.1 Metagegevens

Metagegevens kunnen bij alle bovengenoemde secties gebruikt worden. Alle beschikbare metagegevens over het ontstaan en muteren van gegevens in een dossier worden uitgewisseld.

  • Metagegevens faciliteren bij rijkere visualisaties, handmatig ontdubbelen, reconciliëren, en inzicht in wanneer gegevens in een dossier zijn ontstaan en geactualiseerd . Deze gegevens zijn in de BgZ-MSZ 2.0 geen deel van de zibs, maar een op zichzelf staande categorie.
  • Concreet, voegt de BgZ-MSZ 2.0 de mogelijkheid toe om informatie over de activiteit uit te wisselen die heeft geresulteerd in het ontstaan of actualiseren van gegevens.
  • De uitwisseling van een unieke objectidentificatie per BgZ element voor automatische ontdubbeling is geen onderdeel van deze versie van de BgZ-MSZ en onderdeel van een doorontwikkeling van deze informatiestandaard.
  • Bij het vastleggen van informatie in een XIS worden ook metagegevens vastgelegd over het moment van ontstaan van gegevens.
  • Bij het geheel of gedeeltelijk overnemen van gegevens tijdens reconciliatie in een XIS worden ten eerste metagegevens vastgelegd over het muteren van bestaande gegevens en ten tweede metagegevens vastgelegd over het ontstaan van nieuwe gegevens.

2.2 Uitwisseling BgZ bij verwijzing of overdracht

Deze use case komt overeen met use case (a) in figuur 1.

2.2.1 Doel en relevantie

Het doel is een veilige en zorgvuldige overdracht bij een verwijzing van een sturende MSZ instelling (c) naar een ontvangende MSZ instelling (d).

Een voorbeeld van het uitwisselen van gegevens bij een verwijzing

  1. Een patiënt is onder behandeling van een cardioloog in een regionaal ziekenhuis.
  2. Een vernauwing in een kransslagader is vastgesteld in het regionaal ziekenhuis.
  3. Vanuit het regionale ziekenhuis wordt aan een topklinisch ziekenhuis voorgelegd of de patiënt in aanmerking komt voor een stent.
  4. Een zorgmedewerker in het topklinische ziekenhuis bestudeert de gegevens van de patiënt inclusief de BgZ om te beoordelen of het plaatsen van een stent de juiste therapie is voor deze patiënt.
  5. Er wordt een afspraak gemaakt en de patiënt wordt tijdelijk opgenomen in het topklinische ziekenhuis voor het plaatsen van een stent.

2.2.2 Proces en context

2.2.2.1 Proces

Voor het uitwisselen van de BgZ bij verwijzing van een verwijzende zorgverlener (g) zijn de volgende stappen relevant:

  1. Een sturende zorgverlener (h) in een sturende msz instelling kan de BgZ zo snel als vereist is voor de continuïteit van zorg na de verwijzing van de patiënt naar de ontvangende instelling sturen. Dit is binnen 24 uur (hoofdstuk 3).
  2. De ontvangende zorgverlener (j) in een ontvangende msz instelling (d) kan de BgZ die is samengesteld en gestuurd ten tijde van de verwijzing overnemen in het eigen XIS (v) zolang er een behandelrelatie is.

2.2.3 Bedrijfsrollen en UML activity diagram

Rol Toelichting
Verwijzende zorgverlener De zorgverlener die de patiënt verwijst van het ene centrum naar het andere ((a) en (g) in figuur).
Sturende zorgverlener De zorgverlener of gedelegeerde die na verwijzing de BgZ van de patiënt naar de ontvangende instelling stuurt (h).
Ontvangende zorgverlener Bij overdracht van de medische gegevens van de patiënt tussen instellingen waar msz wordt verleend wordt de BgZ als geheel overgedragen en door de ontvanger geheel of in delen overgenomen. De ontvangende zorgverlener controleert de relevante gegevens en autoriseert deze voor overname in het eigen dossier (j).

Tabel 1: Bedrijfsrollen betrokken bij de eerste use case.

Figuur 2

Figuur 2: Activiteit van de bedrijfsrollen in de eerste use case.

2.2.4 Informatieoverdracht

2.2.4.1 Systemen & systeemrollen

De sturende en ontvangende zorgmedewerkers maken ieder gebruik van een bronsysteem (XIS) in een sturende en ontvangende zorginstelling. Het XIS vervult de systeemrollen:

  1. Medisch Specialistische Zorg Proces – BgZ - Sturend [MSZ-XIS-S] systeem
  2. Medisch Specialistische Zorg Proces – BgZ – Ontvangend [MSZ-XIS-O] systeem


2.2.4.2 Transacties & transactiegroepen

Usecase Transactie Systeemrol Systeemrolcode Systemen Bedrijfsrol ART-DECOR
Uitwisseling BgZ bij verwijzing of overdracht Sturen BgZ-MSZ (PUSH) Sturend systeem MSZ-BZS-2.0-FHIR XIS Sturende msz zorgverlener Sturen
Ontvangend systeem MSZ-BZO-2.0-FHIR XIS Ontvangende msz zorgverlener

Tabel 2: ART-DECOR publicatie bij de transacties betrokken bij de use case: Uitwisseling BgZ bij verwijzing of overdracht (PUSH).

2.2.4.3 Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen

Onderstaande afbeelding toont de samenhang tussen de processen, bedrijfsrollen, systemen, systeemrollen, transacties en transactiegroep die onderdeel maken van het uitwisselen bij verwijzing.

Figuur 3

Figuur 3:Systeemrollen betrokken bij het uitwisselen van de BgZ-MSZ bij verwijzing of overdracht (PUSH).

2.3 Opvraging BgZ bij eerdere behandelaar

Deze use case komt overeen met use case (b) in figuur 1.

2.3.1 Doel en relevantie

Het doel is een veilige en zorgvuldige uitwisseling van gegevens bij opvraging van de BgZ bij een eerdere behandelaar (e) en (f) in figuur 1.

Een voorbeeld van het opvraging van gegevens bij een eerdere behandelaar

  1. Een patiënt is na een wachtlijst van één maand onder behandeling van een cardioloog in een topklinisch ziekenhuis voor het plaatsen van een stent.
  2. Voor het plannen van de behandeling vraagt de cardioloog van het topklinische ziekenhuis de actuele BgZ gegevens op bij het regionale ziekenhuis.
  3. Een zorgmedewerker in het regionale ziekenhuis stelt de actuele BgZ beschikbaar.
  4. Een zorgmedewerker bestudeert de BgZ zoals gestuurd bij de verwijzing om inzicht in de patiëntencontext te krijgen ten tijde van de verwijzing en de actuele BgZ om de behandeling en nazorg optimaal te kunnen plannen.

Deze use case is nog niet verder uitgewerkt in deze informatiestandaard. Technische afspraken over het communicatiepatroon "Gericht bevragen" (pull) zijn nog niet beproefd en nog niet beschikbaar voor implementatie.

3 Aanvullende afspraken

Dit hoofdstuk bevat aanvullende afspraken en verduidelijkingen die bijdragen aan een veilige en zorgvuldige overdracht met eenduidig te interpreteren afspraken. Deze kunnen in een (door)ontwikkeling van de kwaliteitsstandaard en/of richtlijn worden verwerkt.

3.1 Uitwisselen bij verwijzing en overdracht zonder informatieverlies

Voor een veilige en zorgvuldige overdracht van een MSZ instelling A naar een MSZ instelling B moet de uitwisseling van patiëntgegevens plaatsvinden zonder verlies van informatie. Tijdens de uitwisseling moet altijd duidelijk zijn om welke gestructureerde informatie-elementen het gaat.

  • De naamgeving van een data-element mag niet zodanig zijn dat het op enig moment in het proces misverstand is over de semantiek.
  • De precisie van data moet behouden blijven. De waarde “3,0” met één decimaal achter de komma mag tijdens het uitwisselen bijvoorbeeld geen “3” worden. Ook mag voor een datum die is gedefinieerd als een jaartal nergens in het proces een maand of dag worden verondersteld of toegevoegd.

3.2 Laatst bekende waarde

Voor een veilige en zorgvuldige overdracht van een eerste msz-instelling naar een tweede msz-instelling moet de uitwisseling van patiëntgegevens plaatsvinden zonder verlies van informatie. Dit is ook van toepassing op registratiegegevens. De datum van eerste registratie en de mutatiedatum van een gegevenselement moet ongewijzigd worden overgenomen door een tweede msz instelling, zodat bij het sturen en beschikbaarstellen van gegevens door deze tweede msz instelling nog steeds de laatst bekende waarde kan worden gestuurd indien relevant. Voor registratiegegevens gelden de volgende afspraken:

  • Bij het sturen en beschikbaarstellen van gegevens die voor het eerst zijn geregistreerd in een bronsysteem en niet zijn gewijzigd, zijn de mutatiedatum en registratiedatum gelijk.
  • Na het sturen van gegevens die ongewijzigd zijn overgenomen door een tweede bronsysteem, is de mutatiedatum en de datum van eerste registratie niet aangepast.

Zo heeft een zorgverlener altijd inzicht in wanneer gegevens zijn vastgelegd en wanneer deze voor het laatst zijn geactualiseerd. Ook kan een zorgverlener bij gegevens uit meerdere bronnen inzicht krijgen in wat de laatst bekende waarde is van een gegevenselement.

3.3 Beschikbaarheid van BgZ elementen

Voor een veilige en zorgvuldige overdracht moet het duidelijk zijn of een bronsysteem een element van de BgZ niet kan sturen of wel kan sturen. Als het systeem gegevens voor een specifiek gegevenselement wel kan sturen, moet het duidelijk zijn dat er wel of niet gegevens beschikbaar zijn over dit specifieke element van de BgZ. Als het systeem gegevens voor een specifiek gegevenselement niet kan sturen, heeft de zorgverlener de informatie om weloverwogen te beslissen welke vervolgstappen te ondernemen.

BgZ elementen moeten binnen 24 uur na verwijzing beschikbaar zijn voor het sturen naar de ontvangende zorgverlener. Tevens moeten BgZ elementen binnen 24 uur na opvragen bij een eerdere behandelaar beschikbaargesteld zijn.

4 Aanvullende informatie

4.1 Binding van waardenlijsten

De BgZ-MSZ 2.0 is samengesteld uit zibs uit de zib Publicatie 2017[4]. Deze bevat geen specificaties voor de sterkte van de bindings van de waardenlijsten. Voor de BgZ-MSZ 2.0 gelden de specificaties zoals ze zijn opgenomen in de FHIR-profielen waarmee de BgZ 2.0 is geïmplementeerd (zie Technisch Ontwerp).

4.2 Codering van informatie

Tijdens het gehele uitwisselingsproces worden eenheden uitgewisseld via de hoofdlettergevoelige expressiesyntaxis van UCUM. De accolades maken deel uit van de UCUM-standaard. Het gaat hierbij om een beschrijvende aantekening in plaats van een eenheidsnaam zoals bijvoorbeeld in {Cells}/uL.

De BgZ kan worden uitgewisseld met verouderde codes, zoals verouderde SNOMED codes. De ontvangende partij dient deze gegevens zonder verlies van informatie te kunnen tonen. Het omzetten van verouderde codes naar actuele codes tijdens de uitwisseling kan leiden tot veranderd gedrag van systemen en moet daarom niet plaatsvinden.

5 Referenties

  1. Omhoog naar: 1,0 1,1 1,2 "Kwaliteitsstandaard Uitwisseling Basisgegevensset Zorg tussen instellingen waar medisch-specialistische zorg wordt verleend", versie juli 2024
  2. Omhoog naar: 2,0 2,1 “Handreiking adequate registratie in het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) Klachten en diagnoses, behandelaanwijzingen en allergieën” Registratie aan de bron, 24-03-2022, Versie 1.1
  3. Omhoog “NEN 7540 BgZ-uitwisseling tussen instellingen voor medisch specialistische zorg.", maart 2024
  4. Omhoog naar: 4,0 4,1 "publicatieversie 2017 van de zorginformatiebouwstenen", Nictiz, 20-01-2018
  5. Omhoog BgZ Specificatie gebaseerd op zibs release 2017, 19-04-2018, Versie 1.1
  6. Omhoog "Programma van Eisen – BgZ-MSZ - usecase inzien & hergebruik", 22 okt 2024
  7. Omhoog In de kwaliteitsstandaard worden de laatste statussen benoemd. Normaal wordt dan gewerkt in een query met $lastn operator maar dat is niet mogelijk: Statusdatum is optioneel, Provenance met datum is ook optioneel en dus werkt de $lastn functie niet in alle gevallen goed. Er zullen naar verwachting ook niet heel veel statussen in het dossier te vinden zijn en dus is de beste optie gewoon alle statussen op te vragen.
  8. Omhoog In de kwaliteitsstandaard wordt bij de "Sociale Anamnese" sectie-zibs de laatste bekende waarde benoemd. Normaal wordt dan gewerkt in een query met $lastn operator, maar in de specificatie van deze zibs, zijn de data-velden optioneel of ontbreken en in dat geval werkt de $lastn functie niet in alle gevallen juist.
  9. Omhoog De https://zibs.nl/wiki/OverdrachtGeplandeZorgActiviteit-v3.1(2017NL) zib wordt in toekomstige publicaties niet meer opgenomen, o.a. omdat het deel met VerpleegkundigeInterventie niet juist is en de zibs MedicatieToediening2, MedischHulpmiddel en Vaccinatie al verder in de BgZ-MSZ staat opgenomen.

6 Release notes

6.1 Beta 1 release

MSZ-75:Toevoegen zib ZorgAanbieder elementen in BgZ - msz 2.0

MSZ-186:Verrichting.Categorie is toegevoegd

MSZ-153:Feedback Functioneel Design BgZ - Medisch Specialistische Zorg

MSZ-147:Term "verwerken" onhandig

MSZ-146:Figuur van andere use case vermeld

MSZ-144:Opvragende zorgverlener i.p.v. zorgmedewerker

MSZ-143:Onjuiste verwijzing

MSZ-142:Onjuist gebruik zorgverlener en zorgmedewerker

MSZ-141:Tegenstrijdigheid m.b.t. status use cases

MSZ-140:Norm bevat geen afspraken maar eisen

6.2 Beta 2 release

Referentie naar de gepubliceerde kwaliteitsstandaard is opgenomen.

MSZ-195 Dubbele toelichting bij bodyweight patD. In voorbeeldbericht met ertussen. Verder wordt over 10.40 in de ochtend als eind van de dag gesproken

MSZ-197:Paragraaf 3.2 Laatst bekende gegevens op FO verwijderen

MSZ-198 Eenheid van taal vergt gedragsverandering en niet slechts een onhaalbare eis in een informatiestandaard

MSZ-203 Inleiding kwalificatiescript mist achternaam patiënt

MSZ-206 Ontbrekende contactpersoon in testscript bij patiënt C

MSZ-209 Testscript refereert aan screenshots

MSZ-210 Impact momentopname naast on-demand BgZ te groot

MSZ-223 Uitwisseling geplande verrichtingen tegenstrijdig gespecificeerd

MSZ-224 Uitwisseling contra-indicaties onduidelijk gespecificeerd

MSZ-225: Alle i.p.v. laatst bekende functionele/mentale status(sen) mist onderbouwing

MSZ-227: Informatiestandaard raakt niet alleen derde laag 'vijflagenmodel'

MSZ-228: Verschil opvragen en raadplegen onduidelijk in Figuur 1

7 Wiki-paginahistorie

Eerste versie van 2.0 beta 24 september 2024

Tweede versie 2.0 beta 2 datum 14 april 2025


8 Ondersteuning

Voor vragen en wijzigingsverzoeken met betrekking tot de informatie op deze pagina kan een ticket worden aangemaakt in Servicedesk Portaal.