Toetsingskader Productarchitectuur (draft-versie)

This page has been removed from search engines' indexes.

Doel

De toetsingscriteria dragen bij aan de consistentie en samenhang tussen informatiestandaarden en ondersteunen daarmee de zorgbrede interoperabiliteit. Ze vormen een concrete uitwerking van de overkoepelende productarchitectuurprincipes en bieden kaders voor het ontwerpen van informatiestandaarden.

Reikwijdte

De toetsingscriteria zijn van toepassing op:

• het ontwerp van nieuwe informatiestandaarden;
• het beheer en de doorontwikkeling van bestaande informatiestandaarden.

De criteria gelden voor alle informatiestandaarden die onder beheer staan van Nictiz.

Karakter en status van toetsingscriteria

Definitie

Toetsingscriteria zijn ontwerpregels die de productarchitectuurprincipes vertalen naar toetsbare eisen. Ze bieden houvast bij het beoordelen van ontwerpen en bevorderen de eenduidigheid in de toepassing van architectuur.

De toetsingscriteria specificeren:

• welke generieke standaarden (en welke versies daarvan) moeten worden toegepast;
• welke regels gelden voor het gebruik van generieke standaarden binnen een informatiestandaard.

Niveau van verplichting

Elk toetsingscriterium kent een niveau van verplichting, afhankelijk van de status van de onderliggende documentatie:

• Verplicht: gebaseerd op documentatie met een definitieve status of waarover brede consensus bestaat.
• Aanbevolen: afgeleid van documentatie met een alfa- of bètastatus die nog niet volledig is gevalideerd of beproefd.

Wanneer een ontwerp van een informatiestandaard afwijkt van een toetsingscriterium, legt de beheerder van de standaard deze afwijking gemotiveerd en gedocumenteerd vast volgens het comply or explain-principe. Bij afwijkingen van verplichte toetsingscriteria geeft de beheerder aan hoe op termijn alsnog aan het criterium zal worden voldaan.

De volgende niveaus worden gehanteerd:

Niveau	Betekenis
MUST	Verplicht. Essentieel voor het realiseren van interoperabiliteit en samenhang tussen informatiestandaarden.
MUST NOT	Niet toegestaan. Toepassing is in alle gevallen uitgesloten.
MUST NOT	Niet toegestaan. Toepassing is in alle gevallen uitgesloten.
SHOULD	Sterk aanbevolen. Afwijking is mogelijk, mits gemotiveerd en verantwoord.
SHOULD NOT	Wordt afgeraden. Toepassing is toegestaan, maar alleen met een onderbouwde motivatie.
MAY	Optioneel. Toepassing is toegestaan, maar niet verplicht.

Toepassing

De toetsingscriteria vormen het kader voor:

• het opstellen van ontwerpdocumentatie door de beheerder van een informatiestandaard;
• de toetsing tijdens besluitvorming over acceptatie of wijziging van een informatiestandaard door het Productarchitectuurteam en de Productarchitectuurboard;
• de borging van interoperabiliteit binnen het stelsel van informatiestandaarden.

Proces

Ingangstoets

Bij het opstellen van een nieuw ontwerp van een informatiestandaard wordt een ingangstoets uitgevoerd. Deze toets vindt plaats in één of meerdere werksessies waarin het Productarchitectuurteam en de beheerder van de informatiestandaard gezamenlijk de ontwerpplannen beoordelen. Een tweede beheerteam van een andere informatiestandaard kan deelnemen in het kader van peer review.

Afwijkingen of mogelijke afwijkingen worden vastgelegd op de interne Productarchitectuur Confluence-pagina en geregistreerd als Jira-tickets.

Monitoring

De opvolging van acties bij geconstateerde afwijkingen vindt plaats via de Productarchitectuur Confluence-pagina, met verwijzingen naar de onderliggende Jira-tickets.

Elke informatiestandaard heeft een toegewezen productarchitect die fungeert als eerste aanspreekpunt voor vragen en advies over productarchitectuur.
De productarchitect signaleert nieuwe afwijkingen die kunnen ontstaan tijdens de verdere uitwerking van de ontwerpplannen.

Toets voorafgaand aan publicatie

Het voldoen aan de toetsingscriteria is een voorwaarde voor publicatie van een informatiestandaard. Bij geconstateerde afwijkingen beoordeelt de Productarchitectuurboard, op basis van de onderbouwing, of publicatie kan doorgaan.

Afwijkingen van verplichte of aanbevolen criteria worden vastgelegd en periodiek geëvalueerd om te bepalen of aanpassing van het toetsingskader nodig is.

Beheer

De toetsingscriteria worden beheerd door het Productarchitectuurteam en vastgesteld door de Productarchitectuurboard van de afdeling Productontwikkeling & Beheer van Nictiz. In het Productarchitectuurteam is tevens het Architectuurteam van de afdeling Strategie & Advies van Nictiz vertegenwoordigd.

Wijzigingen of aanvullingen worden vastgesteld na consultatie van betrokken stakeholders en gepubliceerd in de meest recente versie van dit document.

De toetsingscriteria kennen een hogere wijzigingsfrequentie dan de meer stabiele, overkoepelende productarchitectuurprincipes.

Documenthistorie

Versie	Status	Datum	Wijziging
0.1.0-alfa.1	draft	30-10-2025

Voor het opstellen van deze pagina is ChatGPT gebruikt als hulp voor het verbeteren van de schrijfstijl en zinsstructuur en voor grammaticacontrole.