Lab:FO DRAFT metlab2labels: verschil tussen versies

Uit informatiestandaarden
Ga naar: navigatie, zoeken
(→‎Proces: Lab2lab)
(→‎Usecase Zorgverlener raadpleegt beschikbaar gestelde laboratoriumresultaten)
 
(24 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{{DISPLAYTITLE: LET OP DIT IS EEN DRAFT :::Ontwerp PROTOTYPE Informatiestandaard uitwisseling Laboratoriumgegevens v3.0.0 mét Lab2-labels}}
+
{{DISPLAYTITLE: LET OP DIT IS EEN DRAFT FO Uitwisseling Laboratoriumgegevens: Ontwerp Optie 1 mét Lab2-labels als processen}}
  
 
__NUMBEREDHEADINGS__
 
__NUMBEREDHEADINGS__
Regel 46: Regel 46:
 
===Reikwijdte Informatiestandaard===
 
===Reikwijdte Informatiestandaard===
 
De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor alle uitwisselingen van Laboratoriumgegevens. Met uitzondering van laboratoriumgegevens als onderdeel van een groter dossier.
 
De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor alle uitwisselingen van Laboratoriumgegevens. Met uitzondering van laboratoriumgegevens als onderdeel van een groter dossier.
 +
 +
==Infrastructuur==
 +
Een informatiestandaard is onafhankelijk van de te gebruiken infrastructuur.
  
 
==Kwalificatie==
 
==Kwalificatie==
Regel 73: Regel 76:
 
<!--#Zorgverlener voert zelf laboratoriumonderzoek uit en stelt resultaten beschikbaar voor andere zorgverleners. '''[uitwerking ontbreekt(nog)]'''-->
 
<!--#Zorgverlener voert zelf laboratoriumonderzoek uit en stelt resultaten beschikbaar voor andere zorgverleners. '''[uitwerking ontbreekt(nog)]'''-->
  
−
==='''Usecase''' Zorgverlener vraagt laboratoriumonderzoek aan en ontvangt het resultaat van het laboratorium in zijn/haar XIS===
+
==='''Usecase''' Zorgverlener stuurt aanvraag voor laboratoriumonderzoek naar laboratorium (A) en ontvangt aanvraagreactie van het laboratorium (B)===
 
NB: Deze usecase richt zich op dit moment alléén op het ontwerp ten behoeve van het resultaatbericht. Het aanvraagbericht is nog in de verkenningsfase en dus nog niet ontwikkeld.
 
NB: Deze usecase richt zich op dit moment alléén op het ontwerp ten behoeve van het resultaatbericht. Het aanvraagbericht is nog in de verkenningsfase en dus nog niet ontwikkeld.
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
Regel 181: Regel 184:
 
</div></div>
 
</div></div>
  
−
==='''Usecase''' Zorgverlener raadpleegt laboratoriumresultaten, beschikbaar gesteld door het laboratorium ===
+
==='''Usecase''' Laboratorium stuurt laboratoriumresultaat naar aanvragend zorgverlener ===
 +
 
 +
 
 +
==='''Usecase''' Zorgverlener raadpleegt beschikbaar gestelde laboratoriumresultaten ===
 
NB: deze usecase richt zich op het raadplegen van laboratoriumresultaten, beschikbaar gesteld door het laboratorium of de aanvrager
 
NB: deze usecase richt zich op het raadplegen van laboratoriumresultaten, beschikbaar gesteld door het laboratorium of de aanvrager
  
Regel 296: Regel 302:
 
</div></div>
 
</div></div>
  
−
==='''Usecase''' Zorgverlener stuurt laboratoriumresultaten door naar zorgverlener===
+
==='''Usecase''' Zorgverlener stuurt laboratoriumresultaten door naar andere zorgverlener ===
 
NB: deze usecase betreft het (door)sturen van laboratoriumresultaten naar een andere zorgverlener
 
NB: deze usecase betreft het (door)sturen van laboratoriumresultaten naar een andere zorgverlener
  
Regel 396: Regel 402:
 
</div></div>
 
</div></div>
  
−
==Proces Lab2patiënt==
+
==Proces Lab2lab==
−
 
+
==='''Usecase''' Laboratorium besteedt aanvraag uit (A) en ontvangt aanvraagreactie (B)  ===
−
==='''Usecase''' Patient / Client verzamelt laboratoriumresultaten op de PGO ===
+
NB: deze usecase betreft het uitbesteden van een laboratoriumaanvraag aan een ander laboratorium
−
NB: deze usecase betreft het verzamelen van laboratoriumresultaten door de patient / client op de PGO
 
  
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
Regel 409: Regel 414:
 
====Proces en Context ====
 
====Proces en Context ====
 
=====Preproces=====
 
=====Preproces=====
 +
*Een labspecialist gaat een uitbesteding van een laboratoriumonderzoek aanvragen bij een ander (extern) laboratorium.
 
=====Proces=====
 
=====Proces=====
 +
Het proces van deze use case is:
 +
*Het laboratoriuminformatiesysteem (LIS) van het uitbestedend laboratorium stuurt een aanvraag naar het laboratoriuminformatiesysteem (LIS) van het inbestedend laboratorium. Optioneel vraagt het uitbestedend laboratorium hierin om een bevestiging van de aanvraag aan het inbestedend laboratorium.
 +
*Indien er om een bevestiging van de aanvraag is gevraagd, stuurt het laboratoriuminformatiesysteem (LIS) van het inbestedend laboratorium de bevestiging naar het laboratoriuminformatiesysteem (LIS) van het uitbestedend laboratorium. Hiermee geeft het inbestedend laboratorium aan of het onderzoek wordt uitgevoerd. Voor het uitbestedend laboratorium is deze bevestiging van belang voor het opsturen van het te onderzoeken materiaal.
 +
*Het inbestedend laboratorium doet onderzoek.
 +
*Het laboratoriuminformatiesysteem (LIS) van het inbestedend laboratorium stuurt het resultaat naar het laboratoriuminformatiesysteem (LIS) van het uitbestedend laboratorium.
 +
 +
 +
''Aanvraaguitbesteding''
 +
*De labspecialist van het uitbestedend laboratorium stuurt vanuit het LIS het bericht 'Aanvraaguitbesteding' met de aanvraag naar het LIS van het inbestedend laboratorium. Als er een bevestiging nodig is van het inbestedend laboratorium, dan geeft hij/zij dit aan.
 +
*Het LIS van het inbestedend laboratorium stuurt na het ontvangen van de aanvraag het bericht 'Technische bevestiging Aanvraaguitbesteding' naar het LIS van het uitbestedend laboratorium.
 +
 +
''Aanvraagbeoordeling''
 +
*De labspecialist van het inbestedend laboratorium beoordeelt de aanvraag in het LIS.
 +
 +
''Aanvraagbevestiging (optioneel)''
 +
*Indien er om een bevestiging is gevraagd, stuurt de labspecialist van het inbestedend laboratorium vanuit het LIS het bericht 'Aanvraagbevestiging' met de  bevestiging naar het LIS van het uitbestedend laboratorium. Dit bericht geeft aan of het laboratorium het onderzoek wel of niet gaat doen.
 +
*Het LIS van het uitbestedend laboratorium stuurt na het ontvangen van de bevestiging het bericht 'Technische bevestiging Aanvraagbevestiging' naar het LIS van het inbestedend laboratorium.
 +
 +
''Versturen monster''
 +
*De labspecialist van het uitbestedend laboratorium stuurt het monster naar het inbestedend laboratorium. Als er geen bevestiging nodig is, dan verstuurt de labspecialist het monster direct. Als er wel een bevestiging nodig is, wacht de labspecialist op de bevestiging van het inbestedend laboratorium. Zie de processtap Aanvraagbevestiging.
 +
 +
''Resultaatuitbesteding''
 +
*Het inbestedend laboratorium ontvangt het monster.
 +
*De labspecialist van het inbestedend laboratorium doet onderzoek op het monster en verwerkt het resultaat in het LIS.
 +
*De labspecialist van het inbestedend laboratorium stuurt vanuit het LIS het bericht 'Resultaatuitbesteding' met het resultaat naar het LIS van het uitbestedend laboratorium.
 +
*Het LIS van het uitbestedend laboratorium stuurt na het ontvangen van het resultaat het bericht 'Technische bevestiging Resultaatuitbesteding' naar het LIS van het inbestedend laboratorium.
 +
 
=====Postproces=====
 
=====Postproces=====
 +
* Het uitbestedend laboratorium ziet een toekenning of afwijzing voor de aanvraag van het inbestedend laboratorium in het LIS.
 +
* Het uitbestedend laboratorium ziet het resultaat van de aanvraag van het inbestedend laboratorium in het LIS.
 +
====Bedrijfsrollen en UMP activity diagram ====
 +
Deze use case kent twee bedrijfsrollen.
  
−
====Bedrijfsrollen en UMP activity diagram ====
+
{| class="wikitable" "cellpadding="10" width="50%"
 +
! style="text-align:left;"| '''Bedrijfsrol'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Activiteit'''
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Besteedt het labonderzoek uit
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Voert het labonderzoek uit (of niet)
 +
|}
 +
<font size = "1">'''Bedrijfsrollen Laboratorium'''</font>
 +
 
 +
Onderstaande afbeelding toont de bedrijfsrollen en de activiteiten die zij uitvoeren.
 +
 
 +
[[Image:Activity Diagram - LAB2LAB - v1.0.1-b.PNG|Activity diagram]]
 +
 
 +
<font size = "1">'''Activiteitendiagram Uitbesteden labonderzoek'''</font>
  
 
==== Informatieoverdracht ====
 
==== Informatieoverdracht ====
 
=====Systemen & systeemrollen =====
 
=====Systemen & systeemrollen =====
 +
Labspecialisten maken gebruik van een informatiesysteem:
 +
*LIS
 +
Dit systeem heeft meerdere systeemrollen. Een systeemrol maakt het uitwisselen van bepaalde gegevens mogelijk.
 +
Hier gaat het om labaanvragen en labresultaten tussen laboratoria.
 +
 +
Het LIS vervult in deze use case de volgende systeemrollen:
 +
*LaboratoriumAanvraagUitbestedingSturendSysteem [LAB-OUS]
 +
*LaboratoriumAanvraagUitbestedingOntvangendSysteem [LAB-OUO]
 +
*LaboratoriumAanvraagBevestigingSturendSysteem [LAB-ABS]
 +
*LaboratoriumAanvraagBevestigingOntvangendSysteem [LAB-ABO]
 +
*LaboratoriumResultaatUitbestedingSturendSysteem [LAB-RIS]
 +
*LaboratoriumResultaatUitbestedingOntvangendSysteem [LAB-RIO]
  
 +
Zie ook onderstaande afbeelding.
 +
 +
[[Image:V1.0.1 Component Diagram - LAB2LAB.png|Componenten diagram]]
 +
 +
<font size = "1">'''Componenten diagram'''</font>
 +
 +
De kwalificatie van informatiesystemen vindt plaats op basis van systeemrollen.
 
=====Transacties & Transactiegroepen=====
 
=====Transacties & Transactiegroepen=====
 +
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.
 +
 +
{| class="wikitable" "cellpadding="10"
 +
! style="text-align:left;"| '''Transactiegroep'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Transactie'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Systeemrol'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Systeem'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Bedrijfsrol'''
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;" rowspan="2"|Aanvraaguitbesteding laboratoriumresultaten (PUSH)
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Verzenden aanvraaguitbesteding
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-OUS]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Ontvangen aanvraaguitbesteding
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-OUO]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;" rowspan="2"|Aanvraagbevestiging laboratoriumresultaten (PUSH)
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Verzenden aanvraagbevestiging
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-ABS]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Ontvangen aanvraagbevestiging
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-ABO]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;" rowspan="2"|Resultaatuitbesteding laboratoriumresultaten (PUSH)
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Verzenden resultaatuitbesteding
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-RIS]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Ontvangen resultaatuitbesteding
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-RIO]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|}
 +
 +
=====Use case diagram=====
 +
Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.
 +
 +
[[Image:V1.0.1 Use Case Diagram - LAB2LAB Aanvraaguitbesteding.png|Activity diagram]]
 +
 +
<font size = "1">'''Use case diagram Aanvraaguitbesteding</font>
 +
 +
[[Image:V1.0.1 Use Case Diagram - LAB2LAB Aanvraagbevestiging.png|Activity diagram]]
 +
 +
<font size = "1">'''Use case diagram Aanvraagbevestiging</font>
 +
 +
[[Image:V1.0.1 Use Case Diagram - LAB2LAB Resultaatuitbesteding.png|Activity diagram]]
 +
 +
<font size = "1">'''Use case diagram Resultaatuitbesteding</font>
 +
 
=====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen=====
 
=====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen=====
 
</div></div>
 
</div></div>
−
==='''Usecase''' Patient / Client deelt laboratoriumresultaten op de PGO ===
+
 
−
NB: deze usecase betreft het delen van laboratoriumresultaten door de patient / client op de PGO
+
==='''Usecase''' Laboratorium stuurt laboratoriumresultaat van uitbesteed laboratoriumonderzoek ===
 +
NB: deze usecase betreft het sturen van een laboratoriumresultaat als antwoord op een uitbesteding
  
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
Regel 431: Regel 562:
 
====Proces en Context ====
 
====Proces en Context ====
 
=====Preproces=====
 
=====Preproces=====
 +
*Een labspecialist gaat een uitbesteding van een laboratoriumonderzoek aanvragen bij een ander (extern) laboratorium.
 
=====Proces=====
 
=====Proces=====
 +
Het proces van deze use case is:
 +
*Het laboratoriuminformatiesysteem (LIS) van het uitbestedend laboratorium stuurt een aanvraag naar het laboratoriuminformatiesysteem (LIS) van het inbestedend laboratorium. Optioneel vraagt het uitbestedend laboratorium hierin om een bevestiging van de aanvraag aan het inbestedend laboratorium.
 +
*Indien er om een bevestiging van de aanvraag is gevraagd, stuurt het laboratoriuminformatiesysteem (LIS) van het inbestedend laboratorium de bevestiging naar het laboratoriuminformatiesysteem (LIS) van het uitbestedend laboratorium. Hiermee geeft het inbestedend laboratorium aan of het onderzoek wordt uitgevoerd. Voor het uitbestedend laboratorium is deze bevestiging van belang voor het opsturen van het te onderzoeken materiaal.
 +
*Het inbestedend laboratorium doet onderzoek.
 +
*Het laboratoriuminformatiesysteem (LIS) van het inbestedend laboratorium stuurt het resultaat naar het laboratoriuminformatiesysteem (LIS) van het uitbestedend laboratorium.
 +
 +
''Aanvraaguitbesteding''
 +
*De labspecialist van het uitbestedend laboratorium stuurt vanuit het LIS het bericht 'Aanvraaguitbesteding' met de aanvraag naar het LIS van het inbestedend laboratorium. Als er een bevestiging nodig is van het inbestedend laboratorium, dan geeft hij/zij dit aan.
 +
*Het LIS van het inbestedend laboratorium stuurt na het ontvangen van de aanvraag het bericht 'Technische bevestiging Aanvraaguitbesteding' naar het LIS van het uitbestedend laboratorium.
 +
 +
''Aanvraagbeoordeling''
 +
*De labspecialist van het inbestedend laboratorium beoordeelt de aanvraag in het LIS.
 +
 +
''Aanvraagbevestiging (optioneel)''
 +
*Indien er om een bevestiging is gevraagd, stuurt de labspecialist van het inbestedend laboratorium vanuit het LIS het bericht 'Aanvraagbevestiging' met de  bevestiging naar het LIS van het uitbestedend laboratorium. Dit bericht geeft aan of het laboratorium het onderzoek wel of niet gaat doen.
 +
*Het LIS van het uitbestedend laboratorium stuurt na het ontvangen van de bevestiging het bericht 'Technische bevestiging Aanvraagbevestiging' naar het LIS van het inbestedend laboratorium.
 +
 +
''Versturen monster''
 +
*De labspecialist van het uitbestedend laboratorium stuurt het monster naar het inbestedend laboratorium. Als er geen bevestiging nodig is, dan verstuurt de labspecialist het monster direct. Als er wel een bevestiging nodig is, wacht de labspecialist op de bevestiging van het inbestedend laboratorium. Zie de processtap Aanvraagbevestiging.
 +
 +
''Resultaatuitbesteding''
 +
*Het inbestedend laboratorium ontvangt het monster.
 +
*De labspecialist van het inbestedend laboratorium doet onderzoek op het monster en verwerkt het resultaat in het LIS.
 +
*De labspecialist van het inbestedend laboratorium stuurt vanuit het LIS het bericht 'Resultaatuitbesteding' met het resultaat naar het LIS van het uitbestedend laboratorium.
 +
*Het LIS van het uitbestedend laboratorium stuurt na het ontvangen van het resultaat het bericht 'Technische bevestiging Resultaatuitbesteding' naar het LIS van het inbestedend laboratorium.
 +
 
=====Postproces=====
 
=====Postproces=====
 +
* Het uitbestedend laboratorium ziet een toekenning of afwijzing voor de aanvraag van het inbestedend laboratorium in het LIS.
 +
* Het uitbestedend laboratorium ziet het resultaat van de aanvraag van het inbestedend laboratorium in het LIS.
 +
====Bedrijfsrollen en UMP activity diagram ====
 +
Deze use case kent twee bedrijfsrollen.
 +
 +
{| class="wikitable" "cellpadding="10" width="50%"
 +
! style="text-align:left;"| '''Bedrijfsrol'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Activiteit'''
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Besteedt het labonderzoek uit
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Voert het labonderzoek uit (of niet)
 +
|}
 +
<font size = "1">'''Bedrijfsrollen Laboratorium'''</font>
 +
 +
Onderstaande afbeelding toont de bedrijfsrollen en de activiteiten die zij uitvoeren.
 +
 +
[[Image:Activity Diagram - LAB2LAB - v1.0.1-b.PNG|Activity diagram]]
  
−
====Bedrijfsrollen en UMP activity diagram ====
+
<font size = "1">'''Activiteitendiagram Uitbesteden labonderzoek'''</font>
  
 
==== Informatieoverdracht ====
 
==== Informatieoverdracht ====
 
=====Systemen & systeemrollen =====
 
=====Systemen & systeemrollen =====
 +
Labspecialisten maken gebruik van een informatiesysteem:
 +
*LIS
 +
Dit systeem heeft meerdere systeemrollen. Een systeemrol maakt het uitwisselen van bepaalde gegevens mogelijk.
 +
Hier gaat het om labaanvragen en labresultaten tussen laboratoria.
 +
 +
Het LIS vervult in deze use case de volgende systeemrollen:
 +
*LaboratoriumAanvraagUitbestedingSturendSysteem [LAB-OUS]
 +
*LaboratoriumAanvraagUitbestedingOntvangendSysteem [LAB-OUO]
 +
*LaboratoriumAanvraagBevestigingSturendSysteem [LAB-ABS]
 +
*LaboratoriumAanvraagBevestigingOntvangendSysteem [LAB-ABO]
 +
*LaboratoriumResultaatUitbestedingSturendSysteem [LAB-RIS]
 +
*LaboratoriumResultaatUitbestedingOntvangendSysteem [LAB-RIO]
 +
 +
Zie ook onderstaande afbeelding.
 +
 +
[[Image:V1.0.1 Component Diagram - LAB2LAB.png|Componenten diagram]]
 +
 +
<font size = "1">'''Componenten diagram'''</font>
  
 +
De kwalificatie van informatiesystemen vindt plaats op basis van systeemrollen.
 
=====Transacties & Transactiegroepen=====
 
=====Transacties & Transactiegroepen=====
 +
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.
 +
 +
{| class="wikitable" "cellpadding="10"
 +
! style="text-align:left;"| '''Transactiegroep'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Transactie'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Systeemrol'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Systeem'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Bedrijfsrol'''
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;" rowspan="2"|Aanvraaguitbesteding laboratoriumresultaten (PUSH)
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Verzenden aanvraaguitbesteding
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-OUS]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Ontvangen aanvraaguitbesteding
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-OUO]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;" rowspan="2"|Aanvraagbevestiging laboratoriumresultaten (PUSH)
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Verzenden aanvraagbevestiging
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-ABS]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Ontvangen aanvraagbevestiging
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-ABO]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;" rowspan="2"|Resultaatuitbesteding laboratoriumresultaten (PUSH)
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Verzenden resultaatuitbesteding
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-RIS]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Ontvangen resultaatuitbesteding
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-RIO]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|}
 +
 +
=====Use case diagram=====
 +
Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.
 +
 +
[[Image:V1.0.1 Use Case Diagram - LAB2LAB Aanvraaguitbesteding.png|Activity diagram]]
 +
 +
<font size = "1">'''Use case diagram Aanvraaguitbesteding</font>
 +
 +
[[Image:V1.0.1 Use Case Diagram - LAB2LAB Aanvraagbevestiging.png|Activity diagram]]
 +
 +
<font size = "1">'''Use case diagram Aanvraagbevestiging</font>
 +
 +
[[Image:V1.0.1 Use Case Diagram - LAB2LAB Resultaatuitbesteding.png|Activity diagram]]
 +
 +
<font size = "1">'''Use case diagram Resultaatuitbesteding</font>
 +
 
=====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen=====
 
=====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen=====
 
</div></div>
 
</div></div>
  
−
==Proces: Lab2lab==
+
==Proces Lab2publichealth==
−
==='''Usecase''' Uitbesteden van laboratoriumaanvraag aan een ander laboratorium ===
+
==='''Usecase''' Laboratorium stuurt laboratoriumresultaat ten behoeve van monitoring van de volksgezondheid ===
−
NB: deze usecase betreft het uitbesteden van een laboratoriumaanvraag aan een ander laboratorium
+
NB: deze usecase betreft het sturen van laboratoriumresultaten naar een onderzoeksorganisatie
  
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
Regel 455: Regel 710:
 
====Proces en Context ====
 
====Proces en Context ====
 
=====Preproces=====
 
=====Preproces=====
 +
Het laboratorium heeft de labresultaten in het LIS verzameld.
 +
 
=====Proces=====
 
=====Proces=====
 +
Het proces van deze use case is:
 +
Huisartsen, apothekers, specialisten of andere laboratoria sturen aanvragen en monsters voor onderzoek.
 +
Het laboratorium doet onderzoek op de monsters en verwerkt dit in het laboratoriuminformatiesysteem (LIS).
 +
Het laboratorium rapporteert de resultaten naar een onderzoeksorganisatie met registratiefunctie.
 +
 +
*De labspecialist doet onderzoek.
 +
*De labspecialist verwerkt de labresultaten in het laboratoriuminformatiesysteem (LIS).
 +
*De labspecialist stuurt met het LIS het rapport naar de onderzoeksorganisatie.
 +
 
=====Postproces=====
 
=====Postproces=====
 +
De onderzoeksorganisatie heeft het rapport van het laboratorium ontvangen.
 +
====Bedrijfsrollen en UMP activity diagram ====
 +
Deze use case kent twee bedrijfsrollen.
 +
 +
{| class="wikitable" "cellpadding="10" width="50%"
 +
! style="text-align:left;"| '''Bedrijfsrol'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Activiteit'''
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Stuurt rapport met labresultaten
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Onderzoeker
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Ontvangt rapport met labresultaten
 +
|}
 +
<font size = "1">'''Bedrijfsrollen Laboratorium'''</font>
 +
 +
Onderstaande afbeelding toont de bedrijfsrollen en de activiteiten die zij uitvoeren.
 +
 +
[[Image:Activity Diagram - LAB2publichealth.png|Activiteitendiagram Rapportage labresultaten ]]
  
−
====Bedrijfsrollen en UMP activity diagram ====
+
<font size = "1">'''Activiteitendiagram Rapportage labresultaten'''</font>
  
 
==== Informatieoverdracht ====
 
==== Informatieoverdracht ====
 
=====Systemen & systeemrollen =====
 
=====Systemen & systeemrollen =====
 +
Zowel labspecialisten als onderzoekers van een onderzoeksorganisatie maken gebruik van een informatiesysteem:
 +
*LIS (laboratoriuminformatiesysteem)
 +
*OIS (onderzoeksinformatiesysteem)
 +
Deze systemen hebben meer systeemrollen. Een systeemrol maakt het uitwisselen van bepaalde gegevens mogelijk.
 +
Hier gaat het om een rapport met labresultaten van laboratorium naar een onderzoeksorganisatie.
 +
 +
Het LIS vervult in deze use case de volgende systeemrol:
 +
*LaboratoriumresultaatRapportageSturend Systeem [LAB-RAS]
 +
 +
Het OIS vervult in deze use case de systeemrol:
 +
*LaboratoriumresultaatRapportageOntvangend Systeem [LAB-RAO]
 +
 +
Zie ook onderstaande afbeelding.
 +
 +
[[Image:Component Diagram - LAB2publichealth (Totaal).png|Componenten diagram]]
 +
 +
<font size = "1">'''Componenten diagram'''</font>
 +
 +
De kwalificatie van informatiesystemen vindt plaats op basis van systeemrollen.
  
 
=====Transacties & Transactiegroepen=====
 
=====Transacties & Transactiegroepen=====
 +
Het uitwisselen van gegevens tussen de verschillende systeemrollen gebeurt op basis van transacties. Een transactiegroep is een verzameling van bij elkaar horende transacties (bijvoorbeeld een vraag- en antwoordbericht). Onderstaande tabel biedt een overzicht voor deze use case.
 +
 +
{| class="wikitable" "cellpadding="10"
 +
! style="text-align:left;"| '''Transactiegroep'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Transactie'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Systeemrol'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Systeem'''
 +
! style="text-align:left;"| '''Bedrijfsrol'''
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;" rowspan="2"|Notificatie resultaten (PUSH)
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Sturen notificatie resultaten
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-RAS]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|LIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Labspecialist
 +
|-
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Ontvangen notificatie resultaten
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|[LAB-RAO]
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|OIS
 +
|style="background-color: white;vertical-align:top;"|Onderzoeker
 +
|}
 +
 
=====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen=====
 
=====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen=====
 +
Onderstaande afbeelding toont bedrijfsrollen, activiteiten, systeemrollen, transacties en transactiegroep in samenhang.
 +
 +
[[Image:Use Case Diagram - LAB2publichealth Notificatie Resulaten.png|Use case diagram versturen laboratoriumresultaten]]
 +
 +
<font size = "1">'''Use case diagram</font>
 
</div></div>
 
</div></div>
−
==='''Usecase''' Sturen laboratoriumresultaat op uitbesteding ===
+
==Proces Lab2patiënt==
−
NB: deze usecase betreft het sturen van een laboratoriumresultaat als antwoord op een uitbesteding
+
 
 +
==='''Usecase''' PGO usecase volgt nog ===
 +
NB: deze usecase betreft het verzamelen van laboratoriumresultaten door de patient / client op de PGO
  
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
 
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
Regel 487: Regel 819:
 
=====Transacties & Transactiegroepen=====
 
=====Transacties & Transactiegroepen=====
 
=====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen=====
 
=====Samenhang bedrijfsrollen, activiteiten, transacties, systeemrollen en transactiegroepen=====
−
</div></div>
 
−
 
−
==Proces: Lab2publichealth==
 
−
<div class="mw-collapsible  mw-collapsed" >
 
−
<div style=></div>
 
−
<div class="mw-collapsible-content">
 
−
 
−
tekst
 
 
</div></div>
 
</div></div>
  

Huidige versie van 2 mei 2025 om 15:01



Inhoud

 [verbergen] 

1 Inleiding

Laboratoriumonderzoek is essentieel in het zorgproces. Het wordt uitgevoerd voor verschillende doeleinden in het zorgproces, zoals bijvoorbeeld het vaststellen van ziekten en het bepalen van de juiste medicatie(dosering). Om de laboratoriumresultaten snel en veilig bij de zorgverlener en/of patiënt te krijgen en te kunnen hergebruiken, moeten zorgverleners, laboratoria en onderzoekers eenduidig én op dezelfde wijze laboratoriumgegevens registeren en uitwisselen.

1.1 Algemeen

Deze pagina beschrijft het functioneel ontwerp voor de informatiestandaard Uitwisseling Laboratoriumgegevens. In dit proces maken verschillende bedrijfsrollen gebruik van informatiesystemen voor het ontvangen of versturen van laboratoriumgegevens. Zo ontvangt bijvoorbeeld een zorgverlener met de bedrijfsrol ‘Huisarts’ in zijn Huisartseninformatiesysteem (HIS) de laboratoriumgegevens vanuit het laboratoriuminformatiesysteem (LIS). De beschreven processen en uitwisseling van laboratoriumgegevens zijn gebaseerd op de vier domeinen uit de Richtlijn Uitwisseling laboratoriumgegevens, zoals beschreven in hoofdstuk 1.3.1.

Het proces voor het uitwisselen van de laboratoriumgegevens is in onderstaande afbeelding gevisualiseerd.


Figuur: Uitwisseling Labgegevens Proces

Figuur: Proces Uitwisseling Laboratoriumgegevens


De informatiestandaard Labuitwisseling maakt het mogelijk dat:

  • Zorgverleners direct elektronisch de laboratoriumresultaten van hun patiënt kunnen inzien, delen en hergebruiken (Lab2Zorg);
  • Patiënten hun eigen laboratoriumresultaten kunnen inzien en delen (Lab2Patiënt).
  • Laboratoria onderling opdrachten en laboratoriumresultaten kunnen uitwisselen (Lab2Lab);
  • Onderzoeksinstituten (zoals het RIVM) direct laboratoriumgegevens kunnen ontvangen van laboratoria (Lab2Publichealth);

Het functioneel ontwerp beschrijft voor alle uitwisselscenario's (in dit document use cases genoemd) uit de informatiestandaard de transacties, transactiegroepen, de systemen, de systeemrollen en de bedrijfsrollen van zorgverleners of patiënten. Daarvoor worden de eisen gegeven voor het sturen of ontvangen van gegevens. In hoofdstuk 2 Usecases wordt per zorgproces binnen labuitwisseling verder ingegaan op wat een use case inhoudt en zijn de nadere details beschreven.

Voor meer informatie over informatiestandaarden en hoe deze worden ontwikkeld, zie de Nictiz webpagina voor informatiestandaarden. Voor de verklaring van de begrippen die voorkomen in het functioneel ontwerp wordt verwezen naar het begrippenoverzicht op de Nictiz website.

1.2 Doelgroep

De doelgroepen van dit functionele ontwerp zijn:

  • Productmanagers, architecten, ontwerpers en testers van:
    • XIS-leveranciers;
    • Koepelorganisaties;
    • Laboratoria;
    • Zorgorganisaties;
    • Nictiz;
  • Vertegenwoordigers van zorgverleners.

1.3 Kaders & uitgangspunten

1.3.1 Richtlijn & proces

De Richtlijn Uitwisseling laboratoriumgegevens beschrijft vier laboratoriumdomeinen en daar bijhorende informatie-uitwisseling. De richtlijn is opgesteld door de betrokken koepels en stelt welke berichten- en gegevensset nodig zijn voor (automatische) elektronische uitwisseling van laboratoriumgegevens tussen verschillende partijen in de zorgsector BRON.

De patientjourneys uit de richtlijn worden in deze informatiestandaard gebruikt ter ondersteuning van de verschillende processen en als usecases beschreven. In dit functioneel ontwerp worden de domeinen aangeduid als processen. De processen en de usecases worden in hoofdstuk 2 beschreven.

1.3.2 Reikwijdte Informatiestandaard

De reikwijdte van de informatiestandaard beslaat de functionele beschrijvingen en de dataset voor alle uitwisselingen van Laboratoriumgegevens. Met uitzondering van laboratoriumgegevens als onderdeel van een groter dossier.

1.4 Infrastructuur

Een informatiestandaard is onafhankelijk van de te gebruiken infrastructuur.

1.5 Kwalificatie

Op basis van dit FO en de daarbij behorende dataset wordt een kwalificatiescript opgesteld. Het opstellen van kwalificatiescripts valt buiten de scope van dit FO. Voor meer informatie zie de websitepagina over Nictiz kwalificaties.

2 Usecases

Een usecase is een specifieke beschrijving van een praktijksituatie in de zorg waarbij voor een concrete situatie het uitwisselen van informatie wordt beschreven. Dit gebeurd aan de hand van:

  • actoren: mensen en systemen
  • transacties: welke informatie wordt wanneer uitgewisseld

Een usecase is een verbijzondering van een specifiek onderdeel van het zorgproces.

Een informatiestandaard kan bestaan uit één of meerdere usecases. Iedere usecase koppelt met een scenario in ART-DECOR. Wanneer verschillende usecases gebruik maken van hetzelfde scenario kan een andere indeling gewenst zijn, bijvoorbeeld op basis van proces. In dit FO wordt elke usecase geanalyseerd en uitgewerkt.

2.1 Algemeen

De informatiestandaard Uitwisseling Laboratoriumgegevens heeft overeenkomend met de richtlijn Uitwisseling Laboratoriumgegevens de usecases in vier processen (in de Richtlijn domeinen genoemd) verdeeld, namelijk:

  • Lab2zorg;
  • Lab2patient;
  • Lab2lab;
  • Lab2publichealth;

Per proces worden usecases besproken die aansluiten op dat specifieke proces.

2.2 Proces Lab2zorg

Lab2zorg kent op dit moment 3 usecases:

  1. Zorgverlener vraagt laboratoriumonderzoek aan en ontvangt het resultaat van het laboratorium. (Uitwerking van het aanvraagbericht is nog in ontwikkeling, voor de uitwerking van het resultaat zie hier).
  2. Zorgverlener raadpleegt laboratoriumresultaten, beschikbaar gesteld door het laboratorium of de aanvrager (voor uitwerking zie hier).
  3. Aanvrager stuurt laboratoriumresultaten door naar zorgverlener (voor uitwerking zie hier).

2.2.1 Usecase Zorgverlener stuurt aanvraag voor laboratoriumonderzoek naar laboratorium (A) en ontvangt aanvraagreactie van het laboratorium (B)

NB: Deze usecase richt zich op dit moment alléén op het ontwerp ten behoeve van het resultaatbericht. Het aanvraagbericht is nog in de verkenningsfase en dus nog niet ontwikkeld.

Uitvouwen

2.2.2 Usecase Laboratorium stuurt laboratoriumresultaat naar aanvragend zorgverlener

2.2.3 Usecase Zorgverlener raadpleegt beschikbaar gestelde laboratoriumresultaten

NB: deze usecase richt zich op het raadplegen van laboratoriumresultaten, beschikbaar gesteld door het laboratorium of de aanvrager

Uitvouwen

2.2.4 Usecase Zorgverlener stuurt laboratoriumresultaten door naar andere zorgverlener

NB: deze usecase betreft het (door)sturen van laboratoriumresultaten naar een andere zorgverlener

Uitvouwen

2.3 Proces Lab2lab

2.3.1 Usecase Laboratorium besteedt aanvraag uit (A) en ontvangt aanvraagreactie (B)

NB: deze usecase betreft het uitbesteden van een laboratoriumaanvraag aan een ander laboratorium

Uitvouwen

2.3.2 Usecase Laboratorium stuurt laboratoriumresultaat van uitbesteed laboratoriumonderzoek

NB: deze usecase betreft het sturen van een laboratoriumresultaat als antwoord op een uitbesteding

Uitvouwen

2.4 Proces Lab2publichealth

2.4.1 Usecase Laboratorium stuurt laboratoriumresultaat ten behoeve van monitoring van de volksgezondheid

NB: deze usecase betreft het sturen van laboratoriumresultaten naar een onderzoeksorganisatie

Uitvouwen

2.5 Proces Lab2patiënt

2.5.1 Usecase PGO usecase volgt nog

NB: deze usecase betreft het verzamelen van laboratoriumresultaten door de patient / client op de PGO

Uitvouwen

3 Aanvullende informatie

3.1 Aanwijzingen/eisen voor functionaliteit van systemen

3.1.1 Eenheid van taal

Voor de eenheid van taal wordt de Nederlandse laboratorium codeset gebruikt. Deze is gebaseerd op Snomed CT, LOINC en UCUM voor eenduidige registratie en uitwisseling van laboratoriumaanvragen en -resultaten.

Met eenduidige laboratoriumgegevens begrijpen zorgverleners elkaar eerder en beter, waardoor patiënten sneller en veiliger de labresultaten krijgen. Het labcodeset is ontwikkeld in samenwerking met het RIVM, de NVMM en NVKC en wordt professioneel beheerd door Nictiz met behulp van deze partijen.

3.1.2 Tonen van informatie

Binnen het laboratoriumdomein is het belangrijk te begrijpen dat verschillende methodes van onderzoek, maar ook de uitvoer van dezelfde methode in verschillende laboratoria of op verschillende machines, verschillende resultaten kunnen opleveren binnen hetzelfde monster. Daarom kunnen resultaten verkregen vanuit verschillende laboratoria en/of methoden niet vergeleken worden, ook al lijkt het om hetzelfde onderzoek te gaan. Daarom geldt dat resultaten verkregen vanuit verschillende methodes en/of een verschillende bron niet gegroepeerd of bijvoorbeeld in een grafiek getoond worden. Daarnaast moeten resultaten altijd getoond moeten worden in combinatie met de bijgeleverde referentiewaarden.

Verschillende onderzoeken die gezamenlijk in een rapport verzonden zijn, dienen juist wel gezamenlijk als rapport getoond te worden.

3.1.3 IHE-standaard

De informatie-uitwisseling en workflow is gebaseerd op de Integrating the Healthcare Enterprise (IHE) standaard.

3.2 Begrippenlijst

Begrip Omschrijving
AIS Apotheekinformatiesysteem
ART-DECOR internationaal platform voor het ontwikkelen, vastleggen en beheren van informatiestandaarden voor de zorg.
HIS Huisartseninformatiesysteem
Laboratoriumspecialist medisch specialist, ook arts-microbioloog of apotheker, die verantwoordelijk is voor de uitvoering van laboratoriumonderzoek
LIS Laboratoriuminformatiesysteem
OIS Onderzoeksinformatiesysteem
PGO Persoonlijke gezondheidsomgeving
TriS Trombose informatiesysteem
XIS Zorginformatiesysteem in het algemeen
ZIS Ziekenhuisinformatiesysteem
Zorgverlener Zorgverleners zijn alle personen die een behandelrelatie met een patiënt kunnen hebben.


4 Referenties

Auteur(s) Titel Versie Datum Bron Organisatie
- - - - - -


5 Paginahistorie

Versie Datum Omschrijving
- - -
Overgenomen van "https://informatiestandaarden.nictiz.nl/index.php?title=Lab:FO_DRAFT_metlab2labels&oldid=256719"