gen:V0.1 Terminologie

This page has been removed from search engines' indexes.

Dynamische waardelijsten 0.1

Begrippen

Code, concept, waarde en waardelijst

Een waardelijst is een lijst waarden waaruit gekozen kan worden. "Waarde" is daarbij datgene wat gekozen wordt, een item uit die lijst. Een dergelijke waarde heeft verschillende attributen: een weergavenaam zoals een gebruiker die ziet, een codestelsel waarin de waarde vastgelegd is en de code uit dat codestelsel. "Concept" is een term die in SNOMED CT gebruikt wordt voor een item uit SNOMED CT, en correspondeert hier dus met een gekozen waarde. "Concept" wordt in ART-DECOR ook gebruikt voor een item uit een waardelijst, maar ook in bredere zin voor ieder (klinisch) begrip. Bij iedere waarde uit een waardelijst hoort dus wel een concept in ART-DECOR, SNOMED CT of een ander codestelsel, maar niet ieder concept zit in een waardelijst.

Intensionele en extensionele waardelijsten

Extensionele waardelijsten zijn lijsten met expliciet benoemde codes (een enumeratie) uit een of meer codestelsels.

Intensionele waardelijsten zijn waardelijsten met een expressie (b.v. een query) op een onderliggend codestelsel.

Noot: De tegenstelling intensionele waardelijst versus extensionele waardelijst is wat misleidend: waardelijsten kunnen intensionele en extensionele expressies bevatten, die heel goed beiden in één waardelijst gecombineerd kunnen worden. Daarmee is die waardelijst dus deels intensioneel en deels extensioneel. In dit stuk spreken we van extensionele waardelijsten wanneer alle codes expliciet zijn benoemd, en van intensionele wanneer er met een expressie wordt geselecteerd, ook als daar een paar expliciet benoemde codes (zoals "Anders" (OTH) of "Onbekend" (UNK)) aan toegevoegd zijn. Voor lijsten die een echte combinatie van intensionele en extensionele expressies zijn gelden overwegingen die voor beide types apart gelden.

Dynamische waardelijsten

Dynamische waardelijsten zijn alle waardelijsten die kunnen wijzigen zonder dat een nieuwe publicatie van de onderliggende standaard (informatiestandaard of zib-release) nodig is.

In het TC schrijven staat: "Een waardelijst is een onderdeel van een informatiestandaard. Deze kan een verwijzing bevatten naar een codestelsel of een subset van een codestelsel. Die subset kan onderdeel zijn van het codestelsel óf gedefinieerd worden met een query. Wanneer het codestelsel wijzigt, zullen de queryresultaten mee wijzigen zonder dat een nieuwe versie van de informatiestandaard gepubliceerd hoeft te worden. Dat maakt de waardelijst dynamisch. Een waardelijst die enkel wijzigt bij nieuwe versies van de informatiestandaard noemen we statisch."

Naast deze beide categorieen zijn er ook extensionele dynamische waardelijsten: dit zijn waardelijsten "losgekoppeld" worden van de informatiestandaard. De informatiestandaard beschrijft ze als dynamisch, beheerders kunnen de lijst bijwerken en deze publiceren. Applicaties kunnen daarna de vernieuwde lijst binnenhalen en gebruiken zonder dat een nieuwe versie van de informatiestandaard gepubliceerd wordt.

Er zijn dan 4 categorieën lijsten:

• Intensioneel en dynamisch. Intensionele lijsten waarin 1 of meer queries zitten kunnen per definitie wijzigen wanneer het onderliggende codestelsel wijzigt en zijn dus automatisch dynamisch.
• Extensioneel en statisch: deze zijn gefixeerd op een bepaalde versie in de informatiestandaard, en zullen dus niet wijzigen zonder dat er een nieuwe publicatie van de informatiestandaard is.
• Extensioneel en dynamisch: in de informatiestandaard zijn ze gedefinieerd als dynamisch, en wanneer een nieuwe versie van de lijst gemaakt wordt zijn ze beschikbaar zonder dat er een nieuwe publicatie van de informatiestandaard is.

Noot: In theorie is een vierde categorie mogelijk: een intensionele waardelijst die gefixeerd is op een bepaalde versie van het codestelsel, en dus nooit zal wijzigen. Dit wordt niet aanbevolen. Waar hier behoefte aan is, kan deze (bevroren) lijst ook gepubliceerd worden als extensionele statische lijst, waarbij de query dus is uitgevoerd op de gekozen versie van het codestelsel en dat resultaat gepubliceerd is.

Een voorbeeld van extensionele dynamische waardelijsten zijn bijvoorbeeld verrichtingen die bij de zwangerschap worden uitgevoerd, of medicatie die voor een coloscopie wordt toegediend. Dat zijn lijsten die nu alleen statisch zijn, maar waarvoor een dynamische lijst zinvol is.

Dergelijke lijsten kunnen bijgewerkt worden zodra er een nieuwe versie van gemaakt wordt. Ze moeten dan beschikbaar zijn. Dat zal niet het geval zijn wanneer ze alleen beschikbaar gemaakt worden in een publicatie van een informatiestandaard. Hoe dan wel wordt ook in dit stuk verder uitgewerkt.

Statische waardelijsten zijn lijsten die alleen met een nieuwe release (van een informatiestandaard of zib) gewijzigd zullen worden.