qa:Ontwikkelen en Testen

Dit materiaal is in ontwikkeling en nog niet geschikt voor gebruik!

1 Procesdoel

Het doel van dit proces is:

• Het volgens een uniform beheerst proces ontwikkelen van een implementeerbare informatiestandaard
• die voldoet aan de eisen van relevante stakeholders en
• is goedgekeurd door deze stakeholders

Randvoorwaarden:

• Eenheid van taal
• Implementeerbaar
• Bruikbaar
• Heldere afspraken over beheer:
  • een vastgestelde invulling van de rollen houder, autorisator, beheerder (waaronder productmanager) en experts
  • dit geldt voor zowel doorontwikkeling als nieuwe informatiestandaarden
• Goedkeuring door daartoe bevoegde stakeholders

Dit proces sluit aan op het proces 'Verkennen' dat de inhoudelijke verkenning heeft uitgevoerd.

1.1 Proceseigenaar

Ontwikkelen: Lilian Brouwer

Testen: Arianne van de Wetering

2 Proces

2.1 Procesdiagram

2.2 Procesactiviteiten

Nr	Verantwoordelijk	Activiteit	Hulpmiddel
1.	Projectleider /Productowner / Productmanager	Voltooien projectplan Output van het proces Verkennen is een startversie van het projectplan. Hierin zijn de hoofdstukken ingevuld conform acceptatiecriteria van proces 'Verkennen'. Ontwikkelen & Testen vervolmaakt dit projectplan en dan met name: Communicatieplan Teststrategie Testplan Detail planning & budgettering Risico Aanzet tot implementatie Projectplan reviewen door in- en externe experts Projectplan goedkeuren door autorisator (namens de houder)	Template Projectplan [Download] Template Teststrategie [Download] Template Testplan [Download] Acceptatiecriteria (QA tracker)
	Autorisator	Akkoord houder/autorisator. Goedkeuren projectplan Autorisator beoordeelt projectplan Bij goedkeuren loop het proces door Bij afkeuren hangt het af van de situatie wat de vervolgactie is
	Projectleider / Productmanager / Productowner	Inrichten projectorganisatie De Projectleider bouwt een projectorganisatie op, inclusief vertegenwoordigers uit het (zorg)veld (waaronder patiënten) en hulpmiddelen (waaronder licenties en applicaties). De Productowner maakt een resourceplanning, waarin de benodigde interne capaciteit (waar nodig) verder wordt gespecificeerd. Het samenstellen van het projectteam en het betrekken van de stakeholders gebeurt in nauwe samenwerking met de Productmanager en Adviseur.
	Informatieanalist	Analyseren zorgproces/richtlijn: De Informatieanalist voert op basis van het projectplan een inhoudelijke analyse uit op het zorgproces, inclusief bijbehorende richtlijnen, werkafspraken en terminologie. Dit gebeurt altijd samen met het veld en een adviseur, en in eventuele afstemming met een terminoloog. Het resultaat hiervan is een prototype van de usecases, benodigde dataset en scenario's. De uitwerking van de analyse mag 'free format' plaatsvinden. De Informatieanalist legt, in afstemming met de Productmanager en Projectleider, het prototype voor aan de relevante stakeholders uit het veld en voert op basis van de feedback uit het veld eventuele wijzigingen in het prototype door.
	Informatieanalist / Specialist gegevensuitwisseling	Ontwikkelen alpha-release: Informatieanalist is verantwoordelijk voor uitwerken functionele producten: Functioneel ontwerp (FO) Usecase(s) Dataset, inclusief terminologie in afstemming met terminoloog Scenario's, transactiegroepen, transacties Specialist gegevensuitwisseling is verantwoordelijk voor uitwerken technische producten: Technisch ontwerp (TO) FHIR-profielen HL7v3-templates. Het functioneel ontwerp is in principe leidend. Het uitwerken van de producten gebeurt iteratief, in afstemming met externe experts (vastgesteld in stap 3) en eventuele andere Nictiz-specialisten. De oplevering van de producten gebeurt in ART-DECOR, wiki en Simplifier.	Template Functioneel ontwerp [Download] Instructie opstellen Dataset ART-DECOR Wiki Forge Simplifier oXygen
	Informatieanalist / Specialist gegevensuitwisseling / expert groep	Interne review alpha-release Informatieanalisten, specialisten gegevensuitwisseling en de deelnemers aan de expertgroep reviewen de in de vorige stap ontwikkelde producten.	Jira (BITS)
	Projectleider / Productmanager	Akkoord voor publicatie alpha-release Als er bij de interne review bevindingen worden gemaakt die leiden tot een aanpassing van de functionele en/of technische producten, moeten deze eerst worden ontwikkeld en intern gereviewd – een herhaling van stappen 5 en 6. Als er na de laatste interne review geen bevindingen worden gemaakt die leiden tot herontwikkeling, kan het akkoord worden gegeven op het doorzetten naar de publicatie van de alpha release. Omdat er geen substantiële inspanning en investering wordt gevraagd aan de externe stakeholders is een akkoord van de projectleider/product manager afdoende.
	Projectleider / Productmanager	Publicatie alpha-release De alpha release wordt gepubliceerd en gecommuniceerd naar alle externe stakeholders
	Externe stakeholders	Externe review Externe stakeholders zoals leveranciers en koepelorganisaties reviewen alle producten in de alpha-release zoals beschreven in het sjabloon testplan. Zij registreren bevindingen. Het projectteam beoordeelt deze samen met de externe stakeholders. Bevindingen kunnen leiden tot wijzigingen aan / herontwikkeling van producten. Voor die wijzigingen gaan we terug naar stap 5.	Jira (BITS)
	Autorisator	Gereed voor doorontwikkeling naar bèta release Als er bij de externe review bevindingen worden gemaakt die leiden tot een aanpassing van de functionele en/of technische producten, moeten deze eerst worden ontwikkeld, intern gereviewd, gepubliceerd en extern gereviewd – een herhaling van stappen 5 t/m 9. Als er na de laatste externe review geen bevindingen worden gemaakt die leiden tot herontwikkeling, kan de autorisator akkoord geven op het doorzetten naar de ontwikkeling van de bèta release.
	Informatieanalist / Specialist gegevensuitwisseling	Ontwikkelen bèta-release Testmaterialen toevoegen aan de op te leveren producten uit stap 5.	Ada XSLT Wiki Kwalificatie.nictiz.nl Conformancelab
	Informatieanalist / Specialist gegevensuitwisseling / expert groep	Intern test/review beta-release Intern uitvoeren van de testen, waarmee we zowel de producten van de informatiestandaard als ook de testmaterialen zelf valideren. Bij benodigde wijzigingen aan overige op te leveren producten (zie stap 5) ook daarvoor interne review uitvoeren, zie stap 6. Met andere woorden: hiervoor wordt stap 5 en 6 ook uitgevoerd.	Kwalificatie.nictiz.nl Conformancelab Jira (BITS)
	Autorisator	Gereed voor publicatie Als er bij de interne review bevindingen worden gemaakt die leiden tot een aanpassing van de functionele en/of technische producten, moeten deze eerst worden ontwikkeld en intern gereviewd – een herhaling van stappen 11 en 12. Als er na de laatste interne review geen bevindingen worden gemaakt die leiden tot herontwikkeling, kan het akkoord worden gegeven op het doorzetten naar de publicatie van de bèta release. De autorisator beslist of de ontwikkelde producten gereed zijn voor publicatie omdat aan de externe reviewers substantiële inspanning en investering wordt gevraagd.
	Projectleider / Productmanager	Publicatie bèta-release De bèta-release wordt gepubliceerd en gecommuniceerd naar alle externe stakeholders
	Externe deelnemers aan testen bèta-release / Informatieanalist / Specialist gegevensuitwisseling	Externe test/review beta-release De gepubliceerde producten extern reviewen en testen. Dit betekent dat leveranciers daadwerkelijk de specificaties gaan inbouwen en testen. Ook ketentesten horen hier bij. Het zijn nog wel testen in testomgeving(en).	Jira (BITS)
		Gereed voor doorontwikkeling naar release candidate Als er bij de externe test en review bevindingen worden gemaakt die leiden tot een aanpassing van de functionele en/of technische producten, moeten deze eerst worden ontwikkeld, intern gereviewd, gepubliceerd en extern getest en gereviewd – een herhaling van stappen 11 t/m 15 en indien nodig ook stap 5 en 6. Als er na de laatste externe review en test geen bevindingen worden gemaakt die leiden tot herontwikkeling, kan een akkoord worden gegeven op het doorzetten naar de ontwikkeling van de release candidate.
	Informatieanalist / Specialist gegevensuitwisseling / kwalificatiespecialist	Ontwikkelen release candidate Kwalificatiematerialen toevoegen aan de op te leveren producten uit stap 5 en 11. 11	Ada XSLT Wiki Kwalificatie.nictiz.nl Conformancelab
	Informatieanalist / Specialist gegevensuitwisseling / expert groep / kwalificatiespecialist	Interne test/review release candidate Intern uitvoeren van de kwalificatietesten, waarmee we deze materialen zelf valideren. Bij wijzigingen aan overige op te leveren producten (zie stap 11) ook daarvoor review uitvoeren, zie stap 12.	Jira (BITS)
	Autorisator	Gereed voor publicatie Als er bij de interne review bevindingen worden gemaakt die leiden tot een aanpassing van de functionele en/of technische producten, moeten deze eerst worden ontwikkeld en intern gereviewd – een herhaling van stappen 17 en 18. Als er na de laatste interne review geen bevindingen worden gemaakt die leiden tot herontwikkeling, kan het akkoord worden gegeven op het doorzetten naar de publicatie van de release candidate. De autorisator beslist of de ontwikkelde producten gereed zijn voor publicatie omdat aan de externe reviewers substantiële inspanning en investering wordt gevraagd.
		Publicatie release candidate De release candidate wordt gepubliceerd en gecommuniceerd naar alle externe stakeholders
	Externe stakeholders	Productie testen De gepubliceerde producten testen in een productiesituatie. Dit betekent dat leveranciers en gebruikers in een gecontroleerde omgeving de nieuw ingebouwde materialen gaan gebruiken en valideren. Dit is de laatste teststap voor definitieve publicatie, na definitieve publicatie volgt brede uitrol.	Jira (BITS)
	Autorisator	Gereed voor definitieve publicatie Als er bij de productietesten bevindingen worden gemaakt die leiden tot een aanpassing van de functionele en/of technische producten, moeten deze eerst worden ontwikkeld, intern gereviewd, gepubliceerd en extern getest en gereviewd – een herhaling van stappen 17 t/m 21. Als er na de laatste externe review geen bevindingen worden gemaakt die leiden tot herontwikkeling, kan een akkoord worden gegeven op het doorzetten naar de definitieve publicatie.
		Publiceren Zie proces Publiceren.

3 Context

Het proces ‘Ontwikkelen van een informatiestandaard’ gebeurt in een iteratie met het proces ‘Testen van een informatiestandaard’. Testen maakt deel uit van ontwikkelen. Bij ontwikkelen en testen van een informatiestandaard trekken Productmanager, Projectleider en Adviseur, als onderdeel van het integrale team, nadrukkelijk samen op. Waar nodig worden (andere) interne en externe experts betrokken.

Van ontwikkelen van een informatiestandaard is sprake indien de ontwikkeling een nieuwe informatiestandaard betreft of een nieuwe usecase binnen een bestaande informatiestandaard. Indien de ontwikkeling een bestaande usecase(s) binnen een bestaande informatiestandaard betreft, is sprake van doorontwikkeling, zie hiervoor de proceskaart ‘Beheren van een informatiestandaard’.

Hierbij wordt de volgende definitie van een usecase aangehouden: Een usecase is de beschrijving van een praktijksituatie waarbij voor een concrete situatie het vastleggen en/of uitwisselen van informatie wordt beschreven. Een usecase bevat: een ontwerp in de vorm van een procesbeschrijving en een beschrijving van de bedrijfsrollen, een implementatiescenario met bijbehorende systemen en systeemrollen, transacties en transactiegroepen inclusief dataset, en mogelijk een technisch ontwerp.

4 Procesrisico’s en beheersmaatregelen

Indicator	Norm	Hoe gemeten?
De standaard is juist ontwikkeld (procesmatig)	Altijd conform plan van aanpak	Interne evaluatie (of interne audit) van doorlopen proces Testen en acceptatietest uitvoeren
De standaard bevat de juiste inhoudelijke onderdelen (volledigheid)	Altijd conform plan van aanpak	Testen van de standaard Uitvoeren acceptatietest
De standaard is binnen de tijdsplanning ontwikkeld	Altijd conform plan van aanpak	Interne evaluatie van planning versus realisatie
In het ontwikkelproces heeft voldoende afstemming met stakeholders plaatsgevonden	Altijd conform plan van aanpak	Opstellen communicatie-matrix Toetsen naleving communicatiematrix middels evaluatie/audit
Er bestaat consensus bij stakeholders over de ontwikkelde standaard	De (belangrijkste) stakeholders zijn geconsulteerd en/of hebben goedkeuring gegeven aan de standaard	Continue afstemming met stakeholders in ontwikkelproces Goedkeuring door Autorisator Uitvoeren open consultatie
Stakeholders zijn tevreden over het doorlopen ontwikkelproces	N.t.b.	Verzamelen feedback van stakeholders
Stakeholders zijn tevreden over de ontwikkelde informatiestandaard (inhoudelijk)	N.t.b.	Verzamelen feedback van stakeholders
De informatiestandaard wordt gebruikt door eindgebruikers en leveranciers (adoptie)	N.t.b.	Aantal gekwalificeerde leveranciers Aantallen berichtenverkeer

5 RACI-tabel

				PMO (Technisch beheerder)	Projectleider (Technisch beheerder)	Productmanager (Functioneel beheerder)	Product owner	Informatieanalist (Technisch beheerder)	Specialist Gegevensuitwisseling (Technisch beheerder)	ZIB Centrum	Adviseur (Technisch beheerder)	(Andere) Nictiz-specialisten (Technisch beheerders)	Privacy Officer (Technisch beheerder)	Autorisator (Autorisator)	Externe experts (Experts)	Eigenaar informatiestandaard (Houder)	Leveranciers en gebruikers (Gebruikers)
Nr.	Activiteit
1	Vervolmaken projectplan			R	R/A	C	R	C	C	I	C	C	C		C	C	C
2	Beoordelen projectplan				I									R		A
3	Inrichten projectorganisatie			R	R/A	C	R				C
4	Analyseren richtlijn				C	A		R			C	C			C		C
5			Ontwikkelen Alpha release
	Functioneel ontwerp				I	A	R	R	C		I	C			C		C
	Dataset				I	A	R	R	C	C	I	C			C		C
	Transactiegroepen				I	A	R	R	C		I	C			C		C
6 &7	Intern reviewen Alpha release				I	A	R	R	R	C		C
8	Publiceren Alpha release				I	A	R	R	R			C
9 & 10	Reviewen door externe partijen				I	A	R	C	C			C			R		R
11			Ontwikkelen Beta release
	Functioneel ontwerp				I	A	R	R	C		I	C			C		C
	Dataset				I	A	R	R	C	I	I	C			C		C
	Transactiegroepen				I	A	R	R	C		I	C			C		C
	Technisch ontwerp – FHIR implementatiegids				I	A	R	C	R		I	C			C		C
	Testmateriaal				I	A	R	R	R		I	C			C		C
12 & 13	Intern reviewen/testen Beta release				I	A	R	R	R	I		C
14	Publiceren Beta release				I	A	R	R	R			C
15 & 16	Reviewen/testen door externe partijen				I	A	R	C	C			C			R		R
17			Ontwikkelen Release Candidate
	Functioneel ontwerp				I	A	R	R	C		I	C			C		C
	Dataset				I	A	R	R	C	I	I	C			C		C
	Transactiegroepen				I	A	R	R	C		I	C			C		C
	Technisch ontwerp – FHIR implementatiegids				I	A	R	C	R		I	C			C		C
	Testmateriaal				I	A	R	R	R		I	C			C		C
	Kwalificatiemateriaal				I	A	R	R	R		I	C			C		C
18 & 19	Intern reviewen/testen Release Candidate				I	A	R	R	R	I		C
20	Publiceren Release Candidate				I	A	R	R	R			C
21 & 22	Productietesten				I	A	R	C	C			C			R		R

6 Instructies en templates

Ontwikkelen

Template Projectplan [Download]

Template Functioneel ontwerp [Download]

Instructie opstellen Dataset

Testen

Template Teststrategie [Download]

Template Testplan [Download]

7 Release notes

In onderstaande tabel staan alle wijzigingen met betrekking tot Quality Assurance (QA) Proces X.